Đầu tháng 4, phòng xuấtnhập khẩu của một doanh nghiệp (DN) may mặc tại TPHCM nhận được email củamột nhà nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ mời đấu thầu đơn hàng vỏ chăn, drap, gối,nệm.
Do lần đầu tiên tiếp xúc với thị trường mới nên đơn vị này nhanh chóngthực hiện yêu cầu của đối tác, gửi phí đấu thầu 7.000 USD vào tài khoản củahọ. Một tuần sau, DN nhận được thư chúc mừng đã thắng thầu hợp đồng xuấtkhẩu thời hạn 1 năm với tổng trị giá gần 300.000 USD. Hợp đồng sẽ được thựchiện ngay từ giữa tháng. Nhưng chờ đến tháng 6 vẫn không thấy đối tác đặthàng, DN này liền liên lạc bằng email và điện thoại cả chục lần mà vẫn bặtvô âm tín...
Nộp phí, nhận hàng trước...
Đây không phải trường hợp đầu tiên bị lừa đảo từ nước ngoài mà trước đóđã có nhiều DN cũng bị mắc bẫy. Tình trạng diễn ra rất phổ biến nên mớiđây, Bộ Công Thương phải thông báo chính thức đề nghị các DN xuất khẩuVN lưu ý để tránh bị lừa đảo, nhất là từ các thị trường mới ở châu Phinhư các nước Togo, Benin, Cameroon, Nigeria, Ghana, Senegal... Chẳng hạn,một DN ngành sản xuất thực phẩm vừa là nạn nhân của Công ty Niger DeltaDevelopment Commission (Nigeria).
 |
| (Ảnh minh họa: Nguyễn Tài) |
Cũng với chiêu thức mờithầu, đối tác đề nghị DN này nộp khoản phí hồ sơ tham gia đấu thầu 4.000USD nhưng sau đó không nhận được hợp đồng và mất liên lạc. Một DN ngànhnội thất gửi đơn hàng trị giá 40.000 USD qua đường biển được đối tác hứasẽ trả tiền qua tài khoản ngay sau khi hàng lên tàu và nhận được faxthông báo. Tuy nhiên, tính đến nay hơn 2 tháng, đối tác vẫn bặt vô âmtín...
Một số DN khác cũng từng là nạn nhân nhưng nhờ cảnh giác trước nên đãthoát nạn. Đó là trường hợp Công ty CP Viglacera Việt Trì đã nhận đượcđơn đặt hàng bộ sản phẩm sứ vệ sinh và đề nghị nộp phí xuất khẩu 3.500USD. Nhờ có kinh nghiệm xuất khẩu, công ty đã xác minh và phát hiện đâylà trường hợp lừa đảo.
Công ty Thanh Niên VN được một đối tác tạiTogogửi email mời sang ký hợp đồng đơn hàng bột mì trị giá 12 triệu USD vànộp phí 12.300 USD. Nhờ thông qua Thương vụ VN tạiMorocco, DN này đã biết được đối tácthực chất là DN “ma”...
Cảnh báo từ cơ quan chức năng
Theo ông Lý Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Phi, Tây Á, Nam Á (BộCông Thương): Phần lớn các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo đều thông quagiao dịch email nên các DN phải hết sức lưu ý. Dấu hiệu dễ phát hiệnnhất là đa số đối tác lừa ở các nước ở châu Phi, nhất là Tây Phi, vốn sửdụng tiếng Pháp nên khi thấy một văn bản, giấy phép kinh doanh bằngtiếng Anh từ khu vực này, DN nên cảnh giác.
| |
Để tạo lòng tin, đối tácthường giải thích là cơ quan nước ngoài đóng tại châu Phi nên sử dụngtiếng Anh. Một số đối tác còn mạo nhận là tổ chức của chính phủ... ÔngLý Quốc Hùng còn lưu ý hiện nay nhiều nước không thu phí xuất khẩu vìvậy khi đối tác đề nghị DN nộp phí cũng cần cảnh giác.
Tham tán Thương mại VN tại Thổ Nhĩ Kỳ, ông Đồng Văn Chung, cảnh báo mộthình thức lừa đảo phổ biến là đối tác sẵn sàng ký hợp đồng nhập khẩu giácao, sẵn sàng chuyển tiền cọc xấp xỉ 30% trị giá lô hàng để tạo lòng tincho DN VN.
Đến khi nhận được chứng từ đã giao hàng tại cảng đi, thay vìtrả hết tiền hàng, đối tác giở chiêu ép giá. Nếu không chấp nhận đề nghịgiá mới, hàng của DN VN sẽ bị ách lại tại cảng đến, phải chịu phí lưucảng, chưa kể nếu thuê tàu chở ngược về VN sẽ tốn nhiều chi phí hơn nênnhiều DN đành chấp nhận.
Để hạn chế tình trạng trên, trong thông báo gửi các DN xuất khẩu, BộCông Thương đề nghị các DN nên thực hiện xác nhận thông qua tín dụng thư(L/C) hoặc bảo đảm của ngân hàng. Ngoài việc bảo đảm thanh toán, L/C còngiúp DN nhận được thời hạn thanh toán nhanh hơn. Muốn am hiểu luật ngânhàng của các nước ở châu Phi nói tiếng Pháp như Togo, Benin, Senegal,Cameroon...,DN nên tham khảo Luật Ngân hàng Pháp vì có nhiều quy định tương tự.
|
Theo Mai Vân
Người lao động
