Trây trét nhà "tái định cư": Thiếu thốn trăm bề

Nhọc nhằn kiếm kế mưu sinh

Chị Trương Thị Lệ Thủy mưu sinh bằng cách bán rau quả tại khuôn viên khu chung cư Thạnh Mỹ Lợi - (Ảnh: T.T.B)

Khu chung cư Thạnh Mỹ Lợi là nơi hội tụ của gần500 hộ dân bị giải tỏa về từ các phường ThủThiêm, Bình Khánh, An Lợi Đông, Bình An và AnKhánh (thuộc Q.2, TP.HCM). Người dân được bố trívào ở 12 block chung cư xây dựng trên một vùngđất khá biệt lập. Chấp nhận một cuộc di dời đểnhường đất lại cho Nhà nước xây dựng khu đô thịmới Thủ Thiêm, nhưng các hộ dân này lại đối diệnvới một thực tế vô cùng khó khăn tại nơi ở mới.Họ không chỉ chuyển chỗ ở mà phải thay đổi cảmôi trường sống, công ăn việc làm cũ không còn,trong khi sự hỗ trợ của chính quyền trong việcgiúp họ ổn định cuộc sống hầu như không có gì.

Chuyện khó nhất đối với các hộdân TĐC là làm gì để sống tại một khu chung cư khép kín, trong khi họ vốn lànhững người chuyên sống bằng nhiều nghề nhỏ, lặt vặt khác nhau. Vậy là, chỗ ởchỉ đơn thuần là chỗ ở, còn công ăn việc làm thì phải quay về chốn cũ.

Bà Ngô Thị Chữ - 73 tuổi, ngụ tạicăn hộ A0-05 kể: "Tui có 7 người con, về đây không có việc chi làm nên phảitrở lại ấp Cây Bàng (P.Thủ Thiêm) để làm thuê, làm mướn kiếm sống". Còn ôngTrần Thế Vũ, ngụ tại căn hộ B6-005 cho biết: "Lúc ở bên Thủ Thiêm, tôi đi phụ hồhoặc gõ sét tàu (vệ sinh cho tàu thuyền để sơn sửa lại), mỗi tháng cũng kiếmđược 3 triệu đồng. Từ khi về đây, bị mất việc phải chạy lên tận Thuận An (BìnhDương) xin làm bảo vệ cây xăng. "Mỗi tháng, lương bảo vệ chỉ 1,2 triệu đồng.Nhưng do đi làm quá xa, tiền xăng chạy đi chạy về cũng đã mất 500-600 ngàn đồng.Cũng đành chịu vậy chứ biết làm sao". Ông Vũ cho biết thêm, từ khi nhà bịgiải tỏa, cả nhà lớn nhỏ gần 10 người, người lớn thì chạy tứ tán mưu sinh, còntrẻ con thì được gửi khắp nơi để được học hành tiếp.

Trường hợp của vợ chồng anh VõVăn Khánh và chị Trương Thị Lệ Thủy ngụ tại căn hộ số 306-B1 lại khác. May mắnhơn nhiều người khác là chị Thủy kiếm được một góc bên lề của khu nhà A6 để đặtmột chiếc xe nhỏ bán rau quả, thực phẩm. Thế nhưng, anh Khánh cho biết, so vớihồi bán tại chợ ở nơi ở cũ thì thu nhập hằng ngày cũng chỉ bằng 1/3. "Mỗingày kiếm được 60-70 ngàn đồng, không đủ nuôi bốn miệng ăn và 2 đứa con họchành. Vợ chồng tôi phải nhờ thêm sự trợ giúp của người chị", anh Khánh kể.

Ông Lê Hoàng Dũng - một cư dân -nói: "Từ ngày về đây, tôi phải trở về chỗ ở cũ để đi phụ hồ. Ở đây không biếtlàm gì để sống". Theo ông Dũng, không chỉ mình ông mà có đến 60-70% các cưdân sau khi về TĐC ở đây ngày ngày vẫn phải đi hơn 10 km để về chỗ ở cũ kiếm kếsinh nhai.

Còn tại chung cư Lý Chiêu Hoàng(Q.Bình Tân), ông Trần Cường - tổ trưởng lô A cho biết, hầu hết người dân bịgiải tỏa trước kia đều ở mặt tiền các đường Bến Hàm Tử (Q.5), Trần Văn Kiểu(Q.6), thu nhập ổn định do mở các cửa hàng bán thuốc men, vật liệu xây dựng… Từkhi bị vào khu TĐC ở Q.Bình Tân, nhiều người lâm vào cảnh thất nghiệp, hoặc rongruổi đi làm công, làm mộc, đẩy xe đi bán hàng ở chợ này chợ kia... Người dânhoàn toàn không được định hướng làm gì để mưu sinh cũng như không được quan tâmvề mặt y tế, xã hội.

"Tuy Nhà nước có chính sáchcho vay tiền hỗ trợ chuyển đổi việc làm sau TĐC, nhưng thử hỏi những người thấtnghiệp thì làm sao dám vay, và vay để làm gì, nếu vay để xài thì rồi cũng đâu cótiền mà trả. Cái người dân cần là định hướng công việc, là cần câu chứ khôngphải con cá. Thế nhưng có cảm tưởng như Nhà nước chỉ cần giao cho dân một căn hộTĐC là xong chuyện, không cần biết người dân sẽ làm gì mà sống, hoặc sống nhưthế nào" - ông Cường nói.

Lỗ hổng y tế, giáo dục

Tại chung cư Lý Chiêu Hoàng,người dân không được quan tâm đúng mức về các nhu cầu y tế, xã hội... Đường LýChiêu Hoàng đoạn đi vào khu TĐC bị bỏ mặc với tình trạng đất đá lởm chởm mấy nămnay, mưa thì lầy lội, nắng thì bụi mù. Tương tự, khu đất khoảng 8.000m²bên cạnh chung cư dự định dùng làm công viên cho người dân cũng bị bỏ hoang, cỏmọc um tùm trở thành nơi trú ngụ cho rắn rết và tệ nạn xã hội.

Theo người dân, cứ sáng ra làthấy kim tiêm vứt la liệt trong công viên, còn rắn rết lâu lâu lại bò vô nhà…Đèn đường khu vực này cũng bị hỏng gần hết nên việc đi lại của người dân vào banđêm rất khó khăn. Người dân ở đây càng bất bình vì từ khi chuyển tới chung cư,họ không hề được hưởng một chính sách nào về y tế, môi trường… Người nào có connhỏ thì tự đem vào bệnh viện, trạm y tế để tiêm ngừa chứ chẳng thấy ai nhắc nhở,ngay cả việc xịt muỗi xung quanh chung cư cũng bị y tế phường gạt đi vì cho là"muỗi cỏ ăn thua gì".

Nhiều hộ dân tại khu chung cưThạnh Mỹ Lợi cho biết, khu chung cư này có đến 12 block nhưng đến nay vẫn khônghề có trường tiểu học, trung học cơ sở. Buổi trưa, tại chung cư Thạnh Mỹ Lợi, làlúc người lớn chuẩn bị chở con em mình đến trường. "Ở đây, hầu hết chúng tôiđều chở con cháu mình về học ở chỗ cũ, vì ở khu chung cư không có trường học,các trường ở địa phương lân cận thì hầu hết đều quá tải, hoặc bị cho là tráituyến nên các cháu không được nhận vào" - một người dân cho biết.

Ông Lê Văn Nam - một cán bộ hưutrí tại chung cư Thạnh Mỹ Lợi - cho biết, trong đơn kiến nghị gửi chính quyềnTP.HCM, bà con ở chung cư đưa ra nhiều nội dung, trong đó ngoài việc đề cập chấtlượng chung cư kém, nước sinh hoạt ô nhiễm… còn đề cập đến các vấn đề như hỗ trợcông ăn việc làm, hỗ trợ các hộ nghèo chưa có nghề nghiệp ổn định bằng quỹ TĐCđể họ có thể ổn định nơi ở mới. Ngày 23.11.2009, Ban bồi thường giải phóng mặtbằng quận 2 đã trả lời: "Theo nội dung Quyết định 156/QĐ-UBND, nếu hộ dân nào cónhu cầu thì đề nghị liên hệ với UBND phường, xã nơi có nhà, đất bị giải tỏa đểđược hướng dẫn giải quyết theo quy định".

Đưa vấn đề này ra để trao đổi vớicác hộ dân, chúng tôi nhận được câu trả lời: "Ngay cả tiền Nhà nước nợ dân nhưtiền đền bù chênh lệch diện tích, tiền hỗ trợ chênh lệch vị trí mà gần 1 nămtrời vẫn chưa chịu chi trả, huống gì chi tiền hỗ trợ công ăn việc làm".

Trở ngại về công ăn việc làm, concái học hành hoặc các tiện ích cần thiết cho cuộc sống của người dân TĐC đang làmột vấn đề lớn rất bức xúc, cần được chính quyền giải quyết.

Theo Trần Thanh Bình - PhươngThanh