Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez tuyên bố với các phóng viên rằng Manila hài lòng về sự kiện chính thức thành lập Hội đồng trọng tài và tiến trình xem xét đơn kiện đã bắt đầu. Tòa án này là cơ quan hành pháp được thành lập thể theo Phụ Lục VII của Công ước LHQ về Luật biển.

Lúc đó, Philippines giải thích rằng họ "đã cạn kiệt tất cả các giải pháp chính trị và ngoại giao nhằm giải quyết thông qua đàm phán hòa bình với Trung Quốc" nên quyết định nhờ LHQ phán xét.

Trong giai đoạn đầu tiên, cơ cấu trọng tài với thành phần 5 vị thẩm phán cần giải quyết vấn đề về tính hợp pháp của hồ sơ khiếu kiện mà Philippines đệ trình hồi tháng Giêng năm nay. Tòa án cũng sẽ xét xem, liệu đơn kiện có thuộc thẩm quyền tư pháp của Hội đồng trọng tài trong khuôn khổ Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982. Dự thảo tiến trình thủ tục phân xử đã được chấp thuận và đã gửi cho Manila cũng như Bắc Kinh. Cho đến ngày 5.8, cả hai bên cần có câu trả lời về dự thảo này.

Hành động của Manila đã khiến Bắc Kinh lên tiếng phản đối. Người phát ngôn Hồng Lỗi nói: "Trung Quốc không đồng ý với với hành động đi ngược lại với thỏa thuận trước đó”.

Tuy nhiên, Philippines lại được ủng hộ của nhiều nước như Mỹ, châu Âu và các nước láng giềng trong ASEAN vốn trông chờ một giải pháp lâu dài cho tranh chấp Biển Đông.

Trong lá đơn của mình, Philippines cho rằng tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với phần lớn Biển Đông, cũng như việc nước này đơn phương xâm chiếm nhiều đảo và bãi cạn trong khu vực là đi ngược lại Công ước LHQ về Luật biển và không có giá trị pháp lý.

Công ước về Luật biển 1982 đã được 160 quốc gia ký kết, trong đó có cả Trung Quốc và Philippines.

Nếu như Tòa trọng tài tuyên bố có thẩm quyền xét xử thì tòa này sẽ bắt đầu điều tra và phán quyết có thể là yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm chủ quyền của Philippines. Tuy nhiên chưa ai có thể nói chắc kết quả tiến trình này sẽ là thế nào.

Trung Quốc vốn nhiều lần phản đối việc mang tranh chấp quanh bãi cạn Scarborough ra tòa quốc tế, nói đây là chủ đề song phương giữa Trung Quốc và Philippines. Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, bà Hoa Xuân Oánh cũng nói rằng, Trung Quốc chưa bao giờ đóng cửa đàm phán và tham vấn với Philippines với hy vọng cải thiện và phát triển quan hệ song phương.