Ngày 7-7,các chuyên gia an ninh hàng hải tham gia hội nghị quốc tế ở Manila (Philippines)đã lên tiếng yêu cầu Trung Quốc phải nói rõ những đòi hỏi về chủ quyền của nướcnày tại các khu vực đang tranh chấp trên biển Đông và kêu gọi các nước Đông NamÁ kiềm chế để duy trì hòa bình và hợp tác tại khu vực.
Trong hai ngày thamgia hội nghị, các học giả, chuyên gia an ninh hàng hải và nhiều quan chức caocấp đã thảo luận về tác động cũng như triển vọng hòa bình tại khu vực quần đảoTrường Sa của Việt Nam (Trung Quốc gọi là Nam Sa). Đây là khu vực có tàu bè đilại đông thứ hai thế giới, có nguồn tài nguyên hải sản và trữ lượng khí tự nhiênlớn.
 |
| Hàng không mẫu hạm USS George Washington của Mỹ đi vào vùng biển Đông hôm 3-7 trong chuyến tuần hành trên Thái Bình Dương - Ảnh: AP |
Các ý kiếncho rằng khu vực mà Trung Quốc tự nhận của mình nằm bên trong đường chữU trên biển Đông là do Trung Quốc tự vẽ ra, chứ không dựa theo luật lệquốc tế nào. Đài ABS CBN News của Philippines dẫn lời phó giáo sư LiMingjiang của Trường nghiên cứu các vấn đề quốc tế S. Rajaratnam thuộcĐại học Công nghệ Nangyang (Singapore) cho rằng đòi hỏi này của TrungQuốc là rất “mù mờ”. “Đường chữ U hay đường chín đoạn này đang gây rarất nhiều căng thẳng, xung đột” - ông nói. Trung Quốc tới nay vẫn chỉmuốn thương lượng song phương liên quan tới các tranh chấp và bác bỏ bênthứ ba, đặc biệt là Mỹ, cùng tham gia tiến trình thảo luận này. Ông Licho rằng Trung Quốc không nên gây áp lực hoặc đe dọa các bên để khẳngđịnh chủ quyền của mình. “Gây áp lực không phải là một cách tiếp cậntốt, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay. Trung Quốc tạo áp lực thì chỉ gâyra tai hại thôi... Cần phải giải thích cho Trung Quốc hiểu là thời thếđã thay đổi, bối cảnh khu vực đã thay đổi” - ông nhấn mạnh.
Tờ Jakarta Post dẫnlời chuyên gia về ASEAN Dewi Fortuna Anwar cho rằng Indonesia nên sử dụng Diễnđàn khu vực ASEAN (ARF) sắp tới ở Bali cũng như vai trò chủ tịch ASEAN của mìnhđể giúp giảm căng thẳng giữa Trung Quốc và các nước láng giềng ASEAN. Bà nhấnmạnh mục tiêu chính là các bên liên quan không chọn giải pháp giải quyết tranhchấp bằng đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
Trung Quốc và ASEANđã ký Tuyên bố chung về ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) năm 2002, nhưngtheo Philippines, Trung Quốc gần đây đã luôn có những hoạt động gây hấn.“Indonesia nên khuyến khích Trung Quốc đàm phán đa phương, chứ không phải songphương, để thúc đẩy việc xây dựng lòng tin và hạn chế những hiểu lầm” - bà Anwarnhấn mạnh.
Reuters ghi nhậncác vụ va chạm xảy ra thường xuyên hơn trên biển và các nước Đông Nam Á đã phảilên tiếng phản đối mạnh mẽ hơn đối với hành động của Trung Quốc. “Quốc tế hóavấn đề tranh cãi trên biển Đông là một cách để bảo vệ lợi ích của các nước ĐôngNam Á” - tiến sĩ Xiaoxiong Yi, giám đốc chương trình Trung Quốc, Đại họcMarietta (Mỹ), nói.
Cùng ngày, Ngoạitrưởng Philippines đã lên đường tới Bắc Kinh với nội dung quan trọng hàng đầutrong chương trình nghị sự là các tranh chấp trên biển Đông.
Trong khi đó hômnay (8-7), người Philippines ở 12 thành phố tại Mỹ, Canada, Úc và Philippinescùng lúc biểu tình trước các cơ quan đại diện ngoại giao của Trung Quốc, côngkhai cho thế giới biết việc Trung Quốc đã phớt lờ thỏa thuận với ASEAN là đồng ýgiải quyết vấn đề tranh chấp lãnh hải một cách hòa bình thông qua đàm phán. Thếnhưng tháng 3-2010, Trung Quốc đã đơn phương tuyên bố biển Đông là lợi ích cốtlõi của Trung Quốc và không có gì bàn cãi. Và như China Daily đưa tin, TrungQuốc đã đầu tư 892 triệu USD để xây dựng một siêu giàn khoan dầu và đưa vào hoạtđộng trong tháng này ở khu vực đặc quyền kinh tế của Philippines. Philippineskhẳng định Trung Quốc không có quyền làm như vậy, báo Asian Journal cho biết.
Trong một cuộc họpbáo tại New York ngày 6-7, chủ tịch USP4GG, tổ chức của cộng đồng ngườiPhilippines ở nước ngoài, đã tuyên bố: “Trung Quốc đang bắt nạt Philippines vàlà người Philippines khắp nơi trên thế giới, chúng tôi nên cùng gánh vác tráchnhiệm và cùng đứng lên bảo vệ quê hương”.
Theo Hạnh Nguyên
Tuổi trẻ
