Tranh chấp lãnh thổ xung quanh đảo Senkaku. Điếu Ngư giữa Nhật Bản với Trung Quốc đang có nguy cơ bùng lên dữ dội sau khi có tin Mỹ và Nhật vừa đạt được một thoả thuận bí mật về vấn đề này.

Một tàu của Nhật Bản đang giám sát tàu cá Trung Quốc ở gần khu vực tranh chấp giữa hai nước.

Hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản hôm qua (10/7) đưa tin, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ tiết lộ, vấn đề đảo Senkaku/Điều Ngư đã được đưa vào hiệp ước quốc phòng Mỹ-Nhật. Theo đó, Mỹ có nghĩa vụ phải bảo vệ Nhật Bản trong trường hợp xảy ra một cuộc tấn công vào lãnh thổ nước này, bao gồm cả đảo Senkaku.

Vị quan chức giấu tên của Mỹ xác nhận, đảo Senkaku/Điếu ngư – nằm giữa đảo Okinawa và Vùng lãnh thổ Đài Loan ở biển Hoa Đông, hiện giờ đã được “đưa vào phạm vi quy định trong Điều 5 của Hiệp ước An ninh và Hợp tác chung Mỹ - Nhật Bản được ký kết năm 1960". Mỹ chính thức công nhận đảo Senkaku thuộc lãnh thổ của Nhật Bản

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton từng ám chỉ về việc đưa vấn đề đảo Senkaku vào hiệp ước quốc phòng chung với Nhật Bản trong các cuộc hội đàm diễn ra năm 2010 sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng quan hệ Trung-Nhật liên quan đến vụ bắt giữ thuyền trưởng người Trung Quốc. Tuy nhiên, đến nay, lập trường công khai của Mỹ về vấn đề này vẫn tỏ rất thận trọng.

Trước đó, trong ngày hôm qua, Bộ Ngoại giao Mỹ vẫn còn khẳng định, “Mỹ giữ lập trường trung lập trong vấn đề chủ quyền đối với đảo Senkaku. Chúng tôi mong chờ các bên trong cuộc tranh chấp này hãy giải quyết vấn đề thông qua các phương tiện hoà bình”.

Trung Quốc phản ứng

Ngay sau khi tin tức trên được đưa ra, Trung Quốc đã tuyên bố đầy tức giận rằng, bất kỳ thoả thuận riêng nào giữa Mỹ và Nhật Bản sau Chiến tranh Thế giới thứ II liên quan đến đảo Điều Ngư/Senkaku đều bất hợp pháp và không có giá trị.

Phát biểu tại một cuộc họp báo định kỳ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – ông Liu Weimin cho biết: "Trung Quốc đặc biệt quan ngại và kiên quyết phản đối hành động của Nhật Bản. Đảo Điếu Ngư và những hòn đảo xung quanh đó là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Trung Quốc từ thời cổ đại và Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với những vùng lãnh thổ đó”

"Những thoả thuận bí mật giữa Mỹ và Nhật Bản sau thế chiến II liên quan đến đảo Điếu Ngư đều là bất hợp pháp và vô giá trị”, ông Liu nói thêm.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cảnh báo, Hiệp ước An ninh Mỹ - Nhật Bản không nên làm phương hại đến lợi ích của các bên thứ 3, trong đó có Trung Quốc. “Chúng tôi hy vọng, các bên liên quan có thể đóng góp nhiều hơn nữa cho hoà bình và ổn định khu vực”.

Không chỉ có phản ứng tức giận bằng lời nói, Trung Quốc còn điều một loạt tàu tuần tra đến chuỗi đảo đang nằm trong tranh chấp giữa hai nước. Theo Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản cho biết, 3 tàu của Trung Quốc đã đi vào khu vực lãnh hải của Nhật Bản xung quanh chuỗi đảo Senkaku/Điếu Ngư trong buổi sáng sớm nay (11/7).

3 con tàu trên được xác định là tàu tuần tra Yuzheng 35001, Yuzheng 204 và Yuzheng 202. "Chúng tôi đã yêu cầu tàu Trung Quốc rời khỏi lãnh hải của chúng tôi. Yêu cầu này cũng được Bộ Ngoại giao của chúng tôi chuyển đến phía Trung Quốc thông qua các kênh ngoại giao”, Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản cho biết thêm.

Một loạt diễn biến căng thẳng trên diễn ra đúng thời điểm quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc có nguy cơ rơi vào một cuộc khủng hoảng mới vì vấn đề liên quan đến đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Ngay hôm thứ Hai đầu tuần (9/7), Bắc Kinh còn lên tiếng cảnh báo, Tokyo đừng “đùa với lửa” sau khi Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda tuyên bố trước báo giới rằng, ông đang cân nhắc khả năng quốc hữu hóa một vài đảo thuộc chuỗi Sensaku/Điếu Ngư để tăng cường khả năng kiểm soát đối với các đảo này.

Bắc Kinh nhấn mạnh, không ai được phép mua bán lãnh thổ thiêng liêng của Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc sẽ tiếp tục áp dụng những biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ đến cùng chủ quyền lãnh thổ”

Cả Bắc Kinh và Tokyo đều đòi chủ quyền đối với một quần đảo ở biển Hoa Đông mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư, còn Nhật Bản thì gọi là Senkaku. Chùm đảo này nằm giữa Nhật Bản và Đài Loan. Cuộc tranh chấp xung quanh quần đảo Senkaku là nguyên nhân chính dẫn đến mối quan hệ căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản trong nhiều thập kỷ nay. Senkaku là quần đảo có nguồn cá dồi dào và có thể có cả dầu mỏ. Quần đảo này gần với các tuyến đường biển quan trọng.

Hồi tháng 9/2010, Nhật Bản từng bắt giữ một thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc ở khu vực gần đảo Senkaku. Vụ việc này đã đẩy quan hệ giữa Trung Quốc và Nhật Bản vào tình trạng căng thẳng nghiêm trọng nhất trong nhiều năm trở lại đây.

Sau khi Nhật Bản bắt giữ thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc, Bắc Kinh đã nổi giận tung ra một loạt các biện pháp đáp trả như thắt chặt các hạn chế thương mại, huỷ các cuộc tiếp xúc, trao đổi về văn hoá, chính trị... giữa hai nước. Đặc biệt, Trung Quốc còn tuyên bố ngừng việc xuất khẩu đất hiếm sang nước láng giềng. Đất hiếm rất quan trọng đối với hoạt động sản xuất công nghệ cao ở Nhật Bản.

Cuộc khủng hoảng trên sau đó đã được giải quyết khi Nhật Bản thả thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc. Tuy nhiên, hai nước này vẫn thỉnh thoảng lại lục đục với nhau vì cuộc tranh chấp ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Gần đây, Tokyo có nhiều động thái thể hiện thái độ thách thức Bắc Kinh trong vấn đề đảo Senkaku/Điếu Ngư như tổ chức một cuộc thi câu cá ở đảo này hay đưa người ra thăm đảo.

Theo Vnmedia.vn