Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP HCM cho biết Bộ GD-ĐT đã đề ra chỉ tiêu 300 phòng học/10.000 dân trong độ tuổi đến trường. Tính đến nay, khu vực 1 (TP HCM cũ) có 297 phòng, khu vực 3 (Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) 316 phòng, riêng khu vực 2 (Bình Dương cũ) chỉ đạt 200 phòng học/10.000 dân trong độ tuổi đến trường. Nhiều trường học phải sử dụng phòng tạm, có trường trên 100 lớp.

Nhiều nơi phải sử dụng phòng học tạm

Tại Trường Tiểu học Đông An (phường Tân Đông Hiệp), đến nay vẫn còn 4 phòng học tạm cho học sinh (HS) cơ sở 2 che bằng mái tôn. Theo Hiệu trưởng Nguyễn Hữu Tài, trường có 2 cơ sở với 17 lớp và hơn 670 HS. Sở dĩ trường phải làm phòng học tạm là do khuôn viên nằm trong hành lang đường bộ, không thể xây dựng kiên cố.

Trong thời gian chờ chính quyền địa phương xây trường mới, Trường Tiểu học Đông An vẫn bảo đảm đủ chỗ học cho HS trên địa bàn. Ông Tài cho biết dù còn nhiều khó khăn, HS phần lớn là con em công nhân nhưng nhà trường vẫn sắp xếp phòng học mát mẻ, bảo đảm vệ sinh, sức khỏe cho các em.

Capture.PNG
Phòng học tạm ở Trường Tiểu học Đông An (phường Tân Đông Hiệp, TP HCM)

Trước đó, có ý kiến phản ánh nhiều HS Trường Tiểu học Vĩnh Tân (phường Vĩnh Tân) phải ngồi học trên những bộ bàn ghế cũ kỹ, bong tróc. Trường Tiểu học Vĩnh Tân giải thích việc sử dụng tạm thời số bàn ghế cũ và một số phòng học cũ là do năm học 2025-2026, sau khi sáp nhập xã - phường, số lượng HS của trường tăng đột biến - thêm 5 lớp, trong khi trường chỉ có 25 phòng học. Do sĩ số HS tăng cao, lên đến 50 em/lớp nhưng vẫn thiếu phòng học, nên trường phải tạm thời sử dụng số bàn ghế cũ và 5 phòng học ở 2 dãy nhà cũ.

Trường lớp quá tải kéo theo áp lực sĩ số HS/lớp quá cao khiến nhiều trường gặp khó khăn. Nhiều phụ huynh Trường Tiểu học Nguyễn Hiền (phường An Khánh) thông tin sĩ số hiện nay đã hơn 50 HS/lớp.

"Ở lớp 1, HS còn nhỏ, ngồi vừa bàn ghế nhưng chỉ vài năm nữa, nếu vẫn với sĩ số như thế thì phòng học vô cùng chật chội, không còn không gian để học tập, vui chơi, chưa nói đến các yếu tố về chăm sóc sức khỏe cho trẻ" - chị Nhung, một phụ huynh lớp 1 Trường Tiểu học Nguyễn Hiền, lo lắng.

Chưa thể học 2 buổi/ngày

Áp lực về sĩ số HS cũng xảy ra đối với các trường trên địa bàn phường An Phú.

Tại buổi làm việc của Sở GD-ĐT TP HCM với phường An Phú mới đây, bà Nguyễn Thị Ngọc Thi, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học An Phú, cho biết toàn trường có 71 lớp với 3.367 HS, sĩ số dao động 50 - 52 em/lớp, khó tổ chức học 2 buổi/ngày. Các năm học trước, để đáp ứng nhu cầu của phụ huynh HS, nhà trường đã liên kết với 6 cơ sở bán trú bên ngoài tổ chức học bán trú và buổi 2; giáo viên chủ nhiệm 71 lớp được phân công dạy.

14 chot 2 1758810579189754041042.webp

Theo số liệu của địa phương, phường An Phú có 8 trường công lập, gồm 2 trường mầm non, 5 trường tiểu học và 1 trường THCS, với 23.116 HS. Trong đó, bậc mầm non có 1 trường đạt chuẩn quốc gia; bậc tiểu học có 232 lớp và 10.625 HS nhưng chỉ 142 lớp/6.460 HS được học 2 buổi/ngày. Đáng chú ý, Trường THCS Nguyễn Văn Trỗi với 103 lớp, 4.763 HS nhưng chỉ có 54 phòng học - không đáp ứng đủ số lớp nên chỉ học được 1 buổi/ngày.

Phường Tân Khánh có 14 trường công lập, gồm 4 trường mầm non, 7 trường tiểu học, 3 trường THCS với 276 lớp và 11.696 HS. Trong đó, nhiều trường chưa tổ chức được bán trú hay học 2 buổi/ngày.

Nhiều trường THCS còn thiếu phòng học, dù phải tận dụng hết các phòng chức năng song cũng chỉ tổ chức học được 1 buổi/ngày…

Giải quyết ra sao?

Tình trạng quá tải trường lớp luôn xảy ra ở TP HCM từ nhiều năm qua bởi tốc độ tăng dân số cơ học quá nhanh, trong khi cơ sở hạ tầng không đáp ứng kịp. Theo một cán bộ Sở GD-ĐT TP HCM, sau hợp nhất, các địa phương cần thể hiện rõ vai trò điều phối để tránh tình trạng có trường quá đông, có trường lại đìu hiu HS.

"Đơn cử, ở TP Thủ Đức cũ, 2 trường tiểu học cùng nằm trên địa bàn là Trường Tiểu học Trương Văn Hải và Trường Tiểu học Thái Văn Lung. Dù biết đông HS nhưng phụ huynh vẫn chọn Trường Tiểu học Trương Văn Hải, trong khi trường còn lại vẫn còn khả năng tiếp nhận. Để giải quyết tình trạng thừa thiếu cục bộ HS ở các trường, cần vai trò điều phối từ địa phương" - vị này nhận xét.

TS Nguyễn Thị Nhật Hằng, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP HCM, cho biết ở khu vực 2, do tăng dân số cơ học cao, mỗi năm có đến 35.000 HS, cơ sở vật chất trường lớp không theo kịp. Nhiều trường ở khu vực Bình Dương trước đây vốn không đặt nặng vấn đề vận động tài trợ giáo dục nên thụ động trong việc sửa chữa, mua sắm. Trong khi đó, khu vực 1 thì rất mạnh dạn trong việc này. Các trường vận động tài trợ không chỉ tập trung vào phụ huynh mà còn từ phía doanh nghiệp, đối tác.

Phó Giám đốc Sở GD-ĐT TP HCM đề nghị các phường Thuận Giao, An Phú, Tân Khánh rà soát mạng lưới trường lớp trên địa bàn; ưu tiên bố trí quỹ đất dành cho giáo dục. Bên cạnh đó, cần đề xuất xây dựng trường học trong kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2026-2030 nhằm đáp ứng nhu cầu tại địa phương, bảo đảm các tiêu chuẩn cơ sở vật chất theo quy định của Bộ GD-ĐT.

Các địa phương cần chú trọng việc giảm dần sĩ số HS/lớp vượt tiêu chuẩn; tăng tỉ lệ HS học 2 buổi/ngày; phấn đấu thực hiện chỉ tiêu 300 phòng học/10.000 dân số trong độ tuổi đi học… 

Đề xuất sử dụng trụ sở dôi dư làm trường học

Theo bà Nguyễn Thị Nhật Hằng, các địa phương nên chủ động rà soát các vị trí đất có thể đầu tư xây dựng trường học; rà soát tổng thể các trụ sở dôi dư, khu đất sử dụng không hiệu quả, không đúng mục đích để kiến nghị, đề xuất UBND TP HCM cho phép chuyển đổi làm trường học.

Địa phương cần phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực và các đơn vị liên quan để đề xuất ưu tiên đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, mở rộng quy mô trường học hiện hữu. Trong đó, nên ưu tiên đầu tư nhiều cho cấp tiểu học và THCS. Đây là những cấp học có tỉ lệ thực hiện xã hội hóa thấp, chưa phân luồng hướng nghiệp và phụ huynh đa số đi làm nguyên ngày nên có nhu cầu gửi con em bán trú tại trường...

Bất an học trong những phòng 'chờ sập'Sau gần 30 năm đưa vào sử dụng, nhiều phòng học tại cơ sở 2 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi đã xuống cấp nghiêm trọng, gây bất an cho phụ huynh và học sinh.

Theo Người lao động