Tự trị đau khớp: Nhiều biến chứng nguy hiểm

Chữa bệnh này, mắcnhiều bệnh khác

Ngày 3-11, Khoa Cơ xươngkhớp, BV Nhân Dân 115 đã tiếp nhận năm bệnh nhân (BN) bị biến chứng dotự uống thuốc chứa corticoid. Ngồi bên cạnh giường bệnh của anh H.M., 43tuổi, chị P. - vợ anh rầu rĩ: “Anh M. từng bị sưng đau khớp bàn chân.Anh uống đủ loại: từ thuốc Bắc, thuốc Nam cho đến các loại thuốc Tây tựmua. Sau hai năm uống thuốc, dù chỉ khi nào đau mới uống, nhưng khuônmặt anh dần mập ra, bụng to lên, tay trái trở nên yếu hẳn, hai chân bịteo lại, không thể đi đứng được nữa, khớp mỗi ngày đau nặng hơn”. 

Phòng cạnh bên, bà Đ.T.Th.,59 tuổi (ngụ Ninh Bình) cũng bị liệt giường khi mới nhập viện, vì yếu cơvà sưng đau khớp gối nên mọi sinh hoạt cá nhân đều phải có người phụgiúp. Bà kể, trước đây khi còn là y tá, bà thấy bác sĩ (BS) hay chíchthuốc chứa corticoid để điều trị cho BN đau khớp. Đến khi mắc bệnh thoáihóa khớp gối, bà đã tự chích thuốc cho mình. Thấy cơn đau mau giảm, cứmỗi tuần bà lại tự chích một mũi, đến lúc không thể bỏ được thuốc. 

Bệnh khớp không được tùy tiện dùng thuốc mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ

Sau ba năm sử dụng, bà đãcân nặng đến 68kg, tăng 15kg so với lúc chưa dùng thuốc. BS Hồ Phạm ThụcLan – Trưởng khoa Cơ xương khớp BV Nhân Dân 115 cho biết, do sử dụng quálâu loại thuốc chứa corticoid, bà đã mắc thêm một số bệnh mới như: hộichứng Cushing (rối loạn chuyển hóa toàn thân), tăng huyếp áp, tiểu đường,tăng mỡ máu, viêm dạ dày, viêm phổi, loãng xương.

Mỗi ngày một viên cũngđủ liệt giường

BS Lê Anh Thư –Trưởng khoa Nội cơ xương khớp, BV Chợ Rẫy TPHCM bức xúc: “Hầu như ngày nào cũng gặp BN đến khám cơ xương khớp cótriệu chứng bệnh do sử dụng thuốc corticoid như: mập mặt nhưng teo cơ.Đây là loại thuốc phải có sự chỉ định của BS, nhưng hiện nay người bệnhquá lạm dụng. Các cơ sở bán thuốc chứa corticoid cũng tràn lan, hiệnkhông thể quản lý nổi”.

Đến các tiệm thuốc Tây,người bệnh dễ dàng mua được các loại thuốc chữa đau nhức khớp như thuốcDexamethasone, có chứa chất corticoid. Gần đây, Thanh tra Sở Y tế TPHCMcũng phát hiện một số loại thuốc Đông dược có trộn tân dược, trong đó cóchứa corticoid.

Thuốc chứa corticoid cócông dụng hạ sốt, kích thích ăn ngon miệng, giảm nhanh triệu chứng đaunhức nên người bệnh thường tự ý sử dụng. Tuy nhiên, chỉ sau một thờigian, bệnh sẽ tái phát nặng hơn khiến người bệnh phải sử dụng lại thuốccũ có chứa corticoid, dần dần đưa đến “ghiền” thuốc. Nếu không uống đúngloại thuốc này, người bệnh sẽ đau nhức, mệt mỏi không chịu nổi.

Chỉ cần mỗi ngày uống mộtviên Dexa 0,5mg (chứa chất corticoid) trong hai tuần cũng đủ gây ra hàngloạt các tác dụng phụ như: viêm loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, tănghuyết áp, tăng đường huyết, tăng mỡ máu, rối loạn nước - điện giải, nứtda, rậm lông, phân bố mỡ bất thường trong cơ thể ở vùng mặt - cổ - vai -bụng, nhưng phần cơ ở tứ chi bị teo, yếu cơ. Ngoài ra, BN còn có thể bịnhững biến chứng nguy hiểm khác như: nhiễm trùng nặng, suy thượng thậncấp, nếu điều trị không kịp thời và đúng mức, có thể đưa đến tử vong.

Theo BS Thục Lan, bêncạnh các biến chứng trên, BN thường có tình trạng lo lắng, mệt mỏi, trầmcảm, giảm trí nhớ, kém tập trung. Về lâu dài, người bệnh còn bị loãngxương, giảm sức đề kháng, khó điều trị hơn.

Nguyên nhân trực tiếp củatình trạng trên là sự thiếu hiểu biết của BN về bệnh, cũng như việc lạmdụng thuốc chứa corticoid. Bên cạnh đó, sự quản lý không đúng mức việcsản xuất, buôn bán các loại thuốc Đông y, Tây y đã tạo điều kiện cho BNmua và sử dụng thuốc tùy tiện, bừa bãi, dẫn đến BN bị biến chứng bởithuốc corticoid ngày càng tăng.