Có thời kỳ mới rakhỏi bệnh viện, tôi hay ngồi ở quán cà phê Frans, một quán nhỏ trênmột con đường rất nhỏ, nhiều bóng cây, của thành phố São Paulo.Những sáng thứ bảy, quán thường rất vắng khách. Tôi thích nhất làthời điểm này.

Ban đầu đơn giản chỉlà do thích một chỗ ngồi, rồi kế đến là bầu không khí yên tĩnh cùngvới cách thức bày biện giản dị và thanh lịch của quán. Quả vậy, ởFrans, ngồi bên ngoài hiên, trong một cái góc khuất quen thuộc, tầmmắt không bị che chắn bởi dòng người và xe cộ ngược xuôi như mắc cửivẫn thường thấy nơi những quán cà phê khác, bạn có thể nhìn suốtsang phía bên kia đường, nơi có một cửa hàng bán thực phẩm Hàn Quốc.Tôi có thể thấy rõ đằng sau lớp kính của cửa hàng là những dãy tủ kệmàu xanh lá cây chạy dọc theo tường chất đầy hàng hóa; mấy con búpbê nhỏ như quả thông khô đung đưa lắc lư bên trên cửa sổ và một tấmbảng nhỏ với dòng chữ Fechado.

Hẵng còn quá sớm,chưa đến giờ bán hàng nên bạn không thể nghe được tiếng chuông kínhcoong mỗi khi cánh cửa được mở ra. Chưa một lần đặt chân vào bêntrong nhưng không biết sao bạn lại có cảm tưởng dường như mọi thứ ởđó đều rất đỗi quen thuộc. Ở bên ngoài, một người đàn ông dắt chó đidạo sớm. Gió thổi thốc trên vỉa hè làm cho cái nắp thùng rác đậykhông kín kêu lạch cạch không ngớt. Thỉnh thoảng con vật đứng lạiđánh hơi, tìm kiếm gì đó trên mặt đường và ông ta phải chờ đợi nóvới một vẻ không hề nóng vội. Sau khi người đàn ông với con chó vừađi khuất khỏi tầm mắt, một cô gái chạy bộ liền xuất hiện. Mái tócbuộc đuôi ngựa phía sau lưng cô nhảy tung tăng theo từng sải chân.Chiếc áo phông màu đen ướt đẫm dán vào người. Bất ngờ cô ngồi thụpxuống thắt lại dây giày. Chiếc quần lót ren đỏ lòi ra một khúc. Lúcấy có cảm giác trái tim của bạn đột ngột thắt lại như sắp nhảy tungra khỏi lồng ngực.

Và như thế vấn đề của tôi được giải quyết
Minh họa: Văn Nguyễn

Về sau, tôi có thêmmột lý do nữa để ngồi ở chỗ này khi phát hiện ra mình có cảm tìnhvới cô bán quán. Tôi không chắc chắn lắm, nhưng hình như là vậy.

Cô gái với sắc đẹpbình thường và cũng không thật gợi tình. Cô thường bận rộn phía sauquầy để pha chế hay ghi ghi chép chép gì đó, nét mặt chăm chú, máitóc bới cao để lộ chiếc cổ trắng ngần thanh tú. Dưới quầng sáng nhờnhờ của cái bóng đèn chụp trên đầu, cô toát ra một vẻ huyền hoặc nhưtrong một âm bản. Mọi người gọi cô là Ezir, cái tên có âm hưởng mộtnguồn gốc Ý.

Tôi tìm cách hỏichuyện. Đúng là mẹ cô sinh đẻ ở Napoli. Cô là sinh viên khoa Luật,năm thứ hai, cô đi làm kiếm thêm tiền như hầu hết các sinh viênkhác. Nhà cô thuê nằm ở phía nam thành phố, gần ga trung tâm tàuđiện. Tôi nhớ đã đi qua nơi đó một, hai lần. Trong ký ức của tôi bâygiờ còn đọng lại hình ảnh những con phố rất dốc, những bậc thang dẫnlên nhà thờ cổ và những căn nhà với những chậu hoa phong lữ thảo đỏtreo ngoài ban công.

Quan hệ của tôi vớicô gái cho đến lúc đó chỉ mới dừng lại ở những nụ cười, ánh mắt vànhững trao đổi thông thường. Trớ trêu là đúng vào lúc tôi chớm có ýđịnh tìm cơ hội để mời cô cùng đi ăn tối thì bất thình lình cô nghỉviệc. Nghe nói cô chuyển đến một bang ở phía nam gần biên giới, nơicó một cộng đồng người gốc Ý sinh sống đông nhất so với cả nước. Tôiđã để vuột mất một cơ hội.

Sự cố về cô gái nhưlà khởi đầu cho việc sau đó bỗng dưng có nhiều giấc chiêm bao lạ đếnvới tôi. Những giấc chiêm bao đến rồi đi như những cơn gió quétngang mặt đất, hầu như không lưu lại gì trong tâm trí để có thể hồitưởng và xâu chuỗi lại khi thức dậy; thảng hoặc chỉ là những vệtmàu, những cái bóng hay những mảnh rời đứt đoạn, không đầu khôngđuôi. Tuy vậy, có một giấc chiêm bao duy nhất cứ lặp đi lặp lạinhiều lần trong một thời gian làm tôi thực sự lo lắng; trong đó tôithấy một con cá vàng bơi trong một đại dương đang cạn kiệt dần dần,rồi đột nhiên biển biến mất, không để lại dấu vết, như một giọt sữabị một con mèo nào đó thè lưỡi ra liếm sạch. Và lần nào cũng vậy, cứđúng ngay vào lúc ấy là tôi bừng tỉnh dậy. Tôi nghi ngờ, không biếtcó phải đây là một điềm báo gì chăng.

Tôi gửi thắc mắc đếnchương trình sức khỏe cộng đồng phát sóng trên đài phát thanh vàomỗi sáng chủ nhật. Trả lời tôi, một nhà tâm lý học nói chỉ với ngầnấy dữ kiện, ông không thể đưa ra một giải thích cụ thể nào, ông cầngặp trực tiếp để hỏi chuyện thêm. Tuy nhiên, theo ông, trên phươngdiện phân tâm học, giấc mơ thường là một chỉ dấu đáng tin cậy. Vớitất cả sự dè dặt, ông nghĩ rằng nó có thể là một giả thiết về việctôi đang có những ám ảnh về nguồn gốc của mình. Trong khi đó, cũngtrong chương trình, một nhà dinh dưỡng học lại cho rằng giấc mơ đócó thể là dấu hiệu báo động tôi đang có một vài vấn đề về sức khỏe.Ông ta khuyên tôi nên ăn thật nhẹ và ít vào buổi tối thì có thể cảithiện được tình trạng. Tôi cần uống nhiều nước và ăn những thứ thứcăn có nguồn gốc thảo mộc.

Ngay sau hôm đó vànhững ngày kế tiếp, không hiểu sao, tôi không còn gặp lại giấc chiêmbao ấy lần nào nữa. Tôi thấy không còn cần thiết phải đi gặp nhà tâmlý, cũng như phải áp dụng chế độ ăn kiêng theo lời khuyên của nhàdinh dưỡng học nọ. Tôi có lý do để nghĩ tất cả những dự đoán cũngchỉ là dự đoán, có thể đúng và cũng có thể sai, như chính lời họnói.

Tuy vậy, nếu tin vàolời của nhà phân tâm học, rằng giấc mơ là một chỉ dấu của đời sống,thì nó thực sự không bao giờ biến mất hẳn. Giấc mơ vẫn ẩn mình sâudưới bề mặt của tâm thức và khi hội đủ những điều kiện, nó sẽ lạixuất hiện. Như một cái công tắc điện, chỉ cần bật lên, ánh sáng sẽùa ra cả gian phòng.

Cái công tắc ấy chínhlà Marcos.

***

Tôi hẹn Marcos ở BierFass. Marcos là một tay mua bán xe ô tô cũ, vừa trở về từ một chuyếnđi nghỉ mát. Nó gọi điện thoại cho tôi nói có mang về một ít quà kỷniệm.

Hôm ấy tôi có mộtchút bất ngờ khi thấy Marcos gọi Diet Coke mà không phải là bia hayrượu như thường lệ. Một thằng bợm rượu quanh năm suốt tháng mà hômnay bỗng dưng uống nước ngọt? Từ ngày quen nó đến nay, đây là lầnđầu tiên tôi mới thấy, nhưng OK, chúng tôi vẫn tôn trọng sở thíchcủa nhau.

Bàn bên cạnh chúngtôi, một người đàn ông già, râu quai nón bạc phơ như Hemingway, ngồimột mình với chai rượu Johnny Walker đỏ trước mặt đã vơi một phầnba.

Thoạt đầu, nó kể vềchuyến đi nghỉ mát một tuần lễ cùng với Lola, cô bạn gái ngườiColombia của nó. Họ đến một nơi có tên gọi là Thiên Đường Trên TrầnThế, một khu nghỉ mát tọa lạc ở một vùng đồi núi hoang vắng rộng hơn1.800 héc-ta. Thế nhưng, ở đó, ngoài một cái khách sạn hai mặt nhìnra không gian bao la núi rừng xanh mượt trải dài đến ngút tầm mắtvới hơn 100 phòng theo một lối kiến trúc đơn điệu, không trang bịmáy điều hòa không khí, không truyền hình cáp và mini bar; một nhàăn đơn sơ, một cái hội trường và vài ngôi nhà lẻ loi nằm rải ráctrên các triền đồi; tuyệt nhiên không có một công trình xây dựnghiện đại đáng kể nào. Trong một không gian hoàn toàn u tịch đó, vớinhững tiện nghi vật chất hết sức khiêm tốn, mọi người cùng nhau thựctập xả bỏ những lo âu và áp lực của xã hội hiện đại để hướng đến lốisống giản dị, quân bình và hòa nhập với thiên nhiên. Một quy địnhchặt chẽ ở Thiên Đường Trên Trần Thế mà ai ai cũng tự nguyện thựchiện: không thuốc lá, không bia rượu, không ăn thịt.

Ngoài những lúc dạochơi trong rừng hay cùng nhau tắm dưới chân thác, hằng ngày họ tậpyoga, thiền định, hát múa tập thể và cầu nguyện. Họ xếp thành mộtvòng tròn, đứng tại chỗ nắm lấy tay nhau hay đi vòng quanh, như mộtnghi thức cầu nguyện.

Tôi liếc sang cái lynước ngọt của Marcos đã cạn, cảm giác như hiểu ra một phần của vấnđề.

Người đàn ông bêncạnh vẫn ngồi bất động với chai rượu bây giờ đã vơi quá nửa, gươngmặt đỏ sạm như một bức tượng bằng đồng. Có cảm tưởng như ông ta hoàntoàn không để ý đến những chuyển động ồn ào quanh mình.

“Họ cầu nguyện gì?”,tôi hỏi Marcos.

Như thể chỉ chờ đợicó vậy, nó nói liền một hơi, “Cho hòa bình, cho sự cảm thông, tìnhhuynh đệ, sự thông tuệ và ánh sáng…”.

Không tin vào lỗ taimình, tôi cắt ngang: “Cái gì? Ánh sáng?”.

“Đúng vậy. Ánh sángcủa Thượng đế!”.

Trời đất ơi! Tôi đangở đâu đây? Không thể tin người vừa thốt ra những lời nói đó trướcmặt tôi lại chính là

Marcos, một taychuyên móc nối áp-phe, một thằng bịp bợm, một con sâu rượu và thayđổi bạn tình như thay áo. Chỉ mới đây thôi, Marcos với tôi, không aiđồng ý với ai chung quanh vụ dẫn độ Roman Polanski về Mỹ để thụ án.Nó đứng về phe ủng hộ Roman Polanski, bênh vực cho hành vi quan hệtình dục với trẻ vị thành niên của ông này, “Mày nhớ nghe, trongchuyện này cả hai đều cùng có lợi”. Nó còn chế giễu triết lý thằngnào dám chơi thì dám chịu và vẻ nghiêm trọng của tôi khi đề cập đếnchuyện công lý. “Cứt! Công lý hả? Ê, tỉnh lại đi. Mày bệnh nặng quá!Công lý ở chỗ này nè!”. Nó vừa nói vừa xỉa ngón giữa của bàn tayphải lên trước mặt.

Phép mầu nào đã thayđổi hoàn toàn con người của nó nhanh chóng đến vậy?

Marcos lấy gói giấyđể trước mặt từ nãy đưa cho tôi: “Quà cho mày đây”.

Tôi mở lớp giấy kínhmàu bọc bên ngoài. Đó là một bức tranh bằng vải màu vàng nâu và đỏbầm, nhỉnh hơn khổ giấy A4 một chút, thêu một vật có hình dáng nhưnhững cánh hoa cách điệu. Bức tranh thêu khá đẹp.

“Cái này là cái gì?”,tôi hỏi.

“Đó là cây mạn đà la,biểu tượng của Thiên Đường Trên Trần Thế”.

Tôi chưa từng nghenói đến thứ cây này. Tên gọi của nó sao mang máng giống với một thứbùa chú gì đó của Tây Tạng huyền bí. Rõ ràng đây là một giáo phái bímật rồi. Tôi bỗng liên tưởng đến giáo phái Aum, giáo phái Đền MặtTrời rao giảng về ngày tận thế của nhân loại, diễn ra như kịch bảnphim 2012 của Roland Emmerich, để cổ vũ cho hành động tự sát tậpthể. Phần lớn tín đồ của các giáo phái đều là những người có họcthức và giàu có. Tôi không hiểu nổi tại sao họ lại có thể dễ dàng từbỏ sự sung túc vật chất và tự do cá nhân của mình, tự nguyện khépvào một thứ kỷ luật tập thể để cùng nhau theo đuổi một mục đích rấtviển vông, mơ hồ nào đó. Sai lầm của tôi là đã thổ lộ ý nghĩ đó vớiMarcos, nhưng nghiêm trọng hơn là đã ba hoa về giấc mơ của mình.

Nghe xong, nó nóichắc nịch: “Tao không phải là thầy thuốc nhưng tao biết tại sao”.

Nó hỏi lại tôi:

“Mày có hay đi tiểuđêm không?”.

“Có. Thì sao?”.

“Mày tự nhiên trở nênvụng về, đi đến đâu là làm đổ vỡ đến đó, có không?”.

“Ừm… ừm…”.

“Mày có bao giờ cócảm tưởng như đang bị rơi vào trong một cái ống thật dài và đen ngòmkhông?”.

“Thường xuyên. Đôikhi tao còn thấy như đang nghe có nhiều người cùng nói một lúc trongđầu tao nữa. Phải, đôi khi như vậy”.

“Mày có bao giờ thấymình đang bị phản bội không?”.

“Thỉnh thoảng”.

“Mày không thể quanhệ tình dục với đàn bà mặc dù mày vẫn rất thèm muốn?”.

“Tao không biết”.

“Vậy thì… Hỏi thậtnhé, mày có biết là mày đang có vấn đề về sức khỏe không?”.

“Sức khỏe?! Vừa phảithôi cha! Mà sao cha hỏi con nhiều quá vậy, cha có phải là LarryKing đâu!”.

Marcos đang định nóitiếp gì đó, bàn tay trái của nó đang huơ huơ bỗng dừng phắt ngay lạinhư một nhánh cây bị bẻ gãy gập, vẻ mặt chưng hửng, cụt hứng.

Tôi biết mình đangnói to tiếng. Nhưng đúng vào lúc đó, trong quán bỗng nhiên trở nênnhốn nháo một cách khác thường. Nhiều người ngồi trước mặt tôi đứnghẳn dậy. Một người phục vụ từ trong nhà hớt hải chạy ra. Theo ánhmắt của mọi người, tôi liếc sang bên cạnh. Người đàn ông đang nằmgục mặt xuống mặt bàn, một dòng máu chảy ra từ khóe miệng. Chai rượuđổ nghiêng. Một cánh tay trên mặt bàn hờ hững chặn ngang dòng rượuđang chảy, cánh tay còn lại buông thõng xuống dưới. Trông người đànông lúc ấy giống như một con rối bị cắt đứt dây.

Không ai bảo ai,Marcos với tôi cùng đứng phắt lên. Trong đám đông có một người hétto: “Gọi xe cấp cứu đi”. Rồi tôi nghe một giọng phụ nữ hốt hoảng:“Trời ơi! Sao ai cũng đứng yên như trời trồng vậy? Làm một cái gì đichứ!”. Thêm hai người phục vụ nữa chạy đến bên người đàn ông, mộtvài người cũng chạy hùa theo nhưng không ai dám đỡ nạn nhân ngồithẳng dậy. Họ cứ đứng xớ rớ ra đó, lúng túng không biết phải làm thếnào với người đàn ông già. Tôi nghĩ có lẽ ông ta đã chết. Bắt đầu cótiếng khóc sụt sịt.

Có lẽ chúng tôi sẽcòn phải tiếp tục chống chọi với cảm giác bất lực này nữa nếu lúc ấykhông có người kêu to lên: “Có rồi! Có rồi! Xe cấp cứu đang đến!”.Mọi người như được cất đi một gánh nặng vô hình. Tôi ngó về phíatiếng kêu, từ một góc bên trong quầy tính tiền. Đó là một người đànông trung niên mặc áo thun ba lỗ, hình chạm trổ đầy trên hai cánhtay và ngực.

Trong phút chốc xecứu thương xuất hiện trước bậc thềm. Hai người mặc blouse trắngnhanh nhẹn nhảy xuống từ sau xe cùng với chiếc cáng cứu thương. Họyêu cầu đám đông đứng lui ra. Một người xáp đến vạch mắt người đànông ra xem, sau đó lấy ống nghe đặt lên lưng và ngực, trong lúcngười kia đo huyết áp. Cả hai hành động nhanh và gọn gàng như thểđang thao tác trong một bài tập quen thuộc. Sau đó một người quaysang hỏi người phục vụ và ghi chép vào một cuốn sổ tay.

Lúc chiếc băng ca đãđưa người đàn ông xấu số đi, nhiều người hiếu kỳ chạy theo bám lấycửa xe thò đầu vào bên trong ngó nghiêng. Người mặc áo blouse trắnglại nói: “Tránh ra! Làm ơn tránh ra đi! Có gì đâu mà coi!”. Trongđám đông đó, tôi nhìn thấy Marcos đứng ở đầu. Không biết nó lẻn đilúc nào mà nhanh đến thế?

***

Bây giờ thì ngoàithời giờ dành cho chuyện kiếm tiền, Marcos còn làm thêm công việctruyền giáo nữa. Có ngày tôi bắt gặp nó đứng nơi một góc phố, dángto lớn kềnh càng mặc chiếc áo thụng trắng không cổ dài đến tận gốinổi bật giữa đám đông, trên tay cầm một xấp giấy phân phát cho nhữngngười đi đường. Quan hệ giữa Marcos và tôi không có gì thay đổi lớn,chúng tôi vẫn gặp nhau tán dóc mặc dù không thường xuyên như lúctrước. Có lẽ đã có một sự lạc nhịp ở đâu đó rất khó xác định.

Mỗi lần gặp là mỗilần tôi nhận ra sự lột xác toàn diện trong con người của Marcos. Ởnó không còn giọng hài hước quen thuộc cũng như không còn văng tụcbạt mạng như trước nữa mà có vẻ nghiêm trang hơn, bí ẩn như mộtngười ngoài trái đất.

Một lần đến nhàMarcos, thấy cái chòi ở góc vườn trước kia vẫn là chỗ chúng tôithường tổ chức gặp gỡ ăn uống, nay đã được sửa sang lại và lắp thêmcửa để làm nơi cầu nguyện. Thấp thoáng ở đó một vài người lạ mặt râutóc để dài, cầm chuỗi hạt. Marcos giới thiệu họ là những người bạnmới trở về từ một chuyến hành hương ở Ấn Độ. Hỏi thăm Lola,

Marcos nói cô đã dọnđến ở hẳn trong Thiên Đường Trên Trần Thế, rồi nó rút từ trong xấpgiấy để trên bàn một tấm ảnh mới chụp ra khoe. Trong ảnh, Lola taycầm vật gì có hình dáng giống như một cái khánh, đi vòng quanh mộtnhóm người ngồi xếp bằng tròn, mắt lim dim.

“Cô ả đang làm cái gìvậy mày”, tôi hỏi. “Đang thiền hành”, Marcos nói.

Thành thật mà nói, sựthay đổi quá nhanh của Marcos đã làm tôi bối rối trong một chừng mựcnào đó. Giống như khi đi tàu lượn siêu tốc, thoạt đầu bạn được cholàm quen với trò chơi bằng một tốc độ chậm rãi, đều đều đến mức nhưđược ru ngủ, để rồi đột nhiên, không một dấu hiệu báo trước, con tàubất thình lình đổ dốc với một tốc độ kinh hoàng khiến bạn tưởng mìnhnhư đang lao thẳng xuống địa ngục.

***

Từ sau buổi gặpMarcos ở Bier Fass trở về, hình như một cái gì rất quý giá trong tôiđã bị tước đoạt. Không thể chỉ ra thực sự đó là cái gì, chỉ biếtchắc chắn một điều là từ nay trở đi, tôi không thể sống yên ổn vớichính tôi như trước đây nữa. Tôi cảm thấy mình đã bị lột trần trụi,trở nên trống rỗng và trong suốt. Bây giờ tôi không còn là một cáirễ cây trong bóng tối nữa, tôi đã bị đào lên và bị ném thẳng tay rangoài mặt đất.

Có phải chính Marcosđã làm nên tất cả những điều đó? Có phải chính nó chứ không phải aikhác? Chứng đi tiểu đêm ngày nào bây giờ bất ngờ tái phát cùng vớigiấc chiêm bao về con cá.

Đêm nay, lại thêm mộtđêm nữa, tôi không thể nào chợp mắt. Tôi vớ lấy cuốn sách trên đầugiường đọc cho mỏi mắt chờ giấc ngủ. Nhưng càng cố gắng tập trungvào những dòng chữ trên trang sách, tôi chỉ càng đọc thấy chính ýnghĩ của mình nhảy múa trước mặt. Tôi ngồi bật dậy, rót cho mình mộtly rượu. Bên ngoài trời bỗng nhiên trở nên yên tĩnh một cách lạthường. Một người bạn vốn là lính dày dạn kinh nghiệm ở chiến trườngnói cho biết đây chính là khoảng giao thời giữa đêm với ngày.

Tôi đứng lên lấythanh gươm Nhật Bản bày trong tủ kính rồi rút lưỡi gươm ra khỏi vỏbao ngắm nghía. Dưới ánh đèn, lưỡi thép chợt lóe lên một thứ ánhsáng xanh lạnh lẽo ma quái. Hai tay nắm chặt lấy chuôi gươm, tôi rùnngười xuống và đưa thanh gươm ra trước mặt trong tư thế của một kiếmsĩ Nhật Bản đang lâm trận. Tôi cảm thấy tự tin hơn bao giờ hết khitrong tay mình là một thứ vũ khí sắc bén. Và lạ lùng thay, vào lúcđó, dường như có một sức mạnh vô hình đang lan tỏa theo dòng máunóng đến từng lỗ chân lông trong cơ thể. Tôi không còn biết sợ hãinữa. Tôi tin rằng nếu có bất cứ kẻ địch nào trước mặt, tôi có thểtiêu diệt ngay lập tức.

Bất thình lình, nhưmột con rô-bốt đã được lên dây cót, tôi siết chặt chuôi gươm, dichuyển  lên phía trước và liên tiếp chém nhiều đường gươm vào khoảngkhông trước mặt. Càng chém tôi càng phấn khích, càng thấy mình mạnhmẽ dần lên, tất cả bầu máu nóng sục sôi như dồn hết lên đôi cánhtay.

Ngạc nhiên thích thútrước sức mạnh tiềm ẩn trong con người mình, tôi hăng máu tung ra vôvàn những nhát chém điên cuồng như thể đang trút xuống một đối thủvô hình tất cả nỗi căm thù dồn nén bấy lâu.

Cho đến khi thực sựmệt nhoài, mồ hôi đổ ra ướt hết sống lưng, tôi mới dừng tay. Một cảmgiác bình yên, nhẹ nhõm tràn ngập trong lòng. Tôi tra lưỡi gươm vàobao và mang đến ghế ngồi, đặt lên đùi, thở dốc.

***

Khi cơn kích động đãnguôi ngoai, tôi vẫn ngồi như thế, với thanh gươm Nhật Bản trên đùi,dưới ánh sáng ấm áp che chở của ngọn đèn áp tường…

Cho đến sáng.

Truyệnngắn của Vũ Thành Sơn
TNO