Giá USD đang tăng vànhiều dấu hiệu cho thấy một chu kỳ nhích lên đã bắt đầu. Nguyên nhân donhiều doanh nghiệp vay USD để tận dụng chênh lệch lãi suất, người dâncũng hò nhau mua USD cất trữ. Vay USD có an toàn không và đâu là ngưỡngan toàn?
Theo đánh giá của một sốchuyên gia trong lĩnh vực XNK, hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN XNKsẽ tăng mạnh vào quý II cho tới cuối năm. Do đó, nhu cầu vay vốn ngoại tệ,trong đó chủ yếu là USD sẽ còn tăng mạnh hơn so với giai đoạn hiện nay.
Vay để hưởng chênh lệch
Tuy nhiên cũng cần thấy rằng,hiện nay nhu cầu vay USD của một số DN XNK chủ yếu là do chênh lệch lãi vaygiữa USD và VND chứ không hoàn toàn do nhu cầu gia tăng vốn cho hoạt độngXNK.
Một DN cho biết, mỗi tháng DNnày cần khoảng 5 triệu USD để nhập khẩu nguyên liệu phục vụ sản xuất. Nếuvay VND với lãi suất khoảng 12% thì chi phí lãi vay sẽ cao hơn rất nhiều sovới lãi vay USD chỉ có 5,5%. Chính vì vậy DN này đã chuyển qua vay USD thayvì vay VND như trước đây.
Tình trạng nhiều DN vay USDvà đón bắt xu hướng gia tăng nhu cầu vay USD vào nửa cuối năm cũng được cholà nguyên nhân khiến các ngân hàng thương mại gần đây bắt đầu gia tăng lãisuất huy động USD trong khi lãi suất huy động VND bị khoá chặt. Lãi suất huyđộng USD tăng liên tục hiện mức cao nhất của kỳ hạn 1 tháng đã lên tới 3,8%/năm;với kỳ hạn 2 tháng là 4,1% và với 2 năm từ 4,4% lên 4,8%/năm.
Song song với việc tăng lãisuất huy động, tỷ giá USD sau khi tương đối ổn định trong vài tháng vừa qualại có dấu hiệu tăng trở lại mặc dù chưa quá mạnh và chưa có những dấu hiệncho thấy có thể có những đột biến lớn.
Bắt đầu từ phiên giao dịchhôm 29/3, USD có vẻ như đã trở lại một thời đoạn tăng giá mới. Cùng ngày, tỷgiá liên ngân hàng vẫn dừng ở con số 18.544 đồng/1 USD còn tỷ giá giao dịchgiữa các ngân hàng thương mại là 19.070 - 19.100 đồng/USD với giá bán ra và+20 đồng/1USD - với giá mua vào.
| |
| Với mức lãi vay USD mà các ngân hàng đang áp dụng hiện nay được cho là trong ngưỡng an toàn (Ảnh: T.Ninh) |
Trước đó trong nhiều ngày,giá mua vào theo công bố của Ngân hàng Ngoại thương VN vẫn là 19.050 đồng/USDvà giá mua trên thị trường tự do xoay quanh mức 19.300 -19.350 đồng/USD.
Trước đó vài ngày, khi cácphương tiện thông tin truyền thông nói nhiều về khả năng phục hồi của USD vànhu cầu vay vốn của các DN trong nước đang tăng đã khiến không ít người đangcất trữ VND chuyển qua USD (các giao dịch trên thị trường tự do).
Tỷ giá sẽ thay đổi thế nào?
Câu hỏi được nhiều người quantâm dặt ra hiện nay là liệu tỷ giá sẽ thay đổi thế nào bởi nếu các DN xoayqua vay USD nhiều sẽ lại khiến gánh nặng đè lên nguồn cung ngoại tệ vốn đangkhông khoẻ nặng thêm.
Biến động tỷ giá không tácđộng nhiều đến các DN xuất khẩu nhưng khu vực DN NK hàng hoá và nguyên vậtliệu cho sản xuất, tiêu thụ trong nước sẽ bị ảnh hưởng và sẽ chịu tác độngxấu. Chưa kể nguy cơ “đô la hoá” đã được nhắc tới khá nhiều.
Cuối năm ngoái, đã có lúc tỷgiá quy đổi lên tới 19.850 đồng/USD. Tuy nhiên ngay sau đó giá USD đã giảmdo sự can thiệp mạnh tay của NHNN. Một điểm thuận lợi nữa khiến tỷ giá giữaUSD và VND dễ dàng được vãn hồi năm ngoái là do DN tập trung vay VND đểhưởng hỗ trợ từ gói hỗ trợ lãi suất 4% của Chính phủ.
Chính vì vậy lãi suất huyđộng USD đã đột ngột rơi chỉ còn 1,4 - 1,5% và lãi vay cũng chỉ tối đa tới 4- 6% mà các DN vẫn kêu cao. Các DN đua vay VND mà không vay USD còn năm naytình hình đang trái ngược, nhiều DN tập trung vay USD để hưởng chênh lệchlaĩ suất thay vì vay VND.
Năm ngoái tỷ giá VND và USDcũng được NHNN mạnh tay bằng việc buộc các TCty Nhà nước bán USD cho ngânhàng với dự tính có khoảng hơn 10 tỷ USD nằm “ngủ” tại tài khoản của cácTCty.
Đó là câu chuyện của nămngoái còn năm nay kịch bản nêu trên có thể lặp lại hay không sẽ là rất sớmcho mọi câu trả lời và dự báo.
Một số chuyên gia cho rằnghiện nay chênh lệch lãi vay giữa VND và USD đang cao. Lãi vay sản xuất kinhdoanh ngắn hạn VND khoảng 12%; trung, dài hạn dao động trong khoảng 15 -18%, có những khoản vay lên tới 20%. Trong khi đó lãi vay USD ở mức 5,5 - 8%so với ngắn hạn và 6 - 8% với trung, dài hạn.
Như vậy chênh lệch lãi vaygiữa VND và USD cũng ở mức 6,5 - 10%. Với mức chênh này trong trường hợp tỷgiá VND và USD không biến động nhiều thì vay USD được lợi. Tuy nhiên nếu USDtăng giá tương tự 6,5 - 10% tức là tăng tới khoảng xấp xỉ 20 - 21.000 đồng/USDthì người vay sẽ gặp bất lợi.
Việc USD tăng như tính toántrên được giới chuyên môn cho là sẽ khó xảy ra trong bối cảnh NHNN tiếp tụclấy mục tiêu ổn định để điều hành tỷ giá.
Theo Thanh Thanh
