Về phía cù lao

Cù lao nằm hun hút ở phía bên kia rừngtràm. Phải mất hơn một giờ đồng hồ đi đò dọc, người phố mới thấy đượcdoi đất hiện ra trong giăng giăng màu khói lam chiều. Chuyến đò chỉ cóngười phố và hai cư dân cù lao, một già một trẻ.

Giàcù lao quấn khăn rằn, mặc chiếc áo bà ba đã bạc cùng đôi quang gánh đãtrống rỗng xếp chồng lên nhau. Trẻ cù lao mặc chiếc áo thun xanh có inhình siêu nhân, tay chân đen thui ngồi tựa mạn đò ngóng trời ngóng nước.

Giàcù lao có vẻ ngạc nhiên khi nghe người phố giới thiệu là người quen củachị bán quán ở bến đò phía cù lao. Già nói, con nhỏ đó ra cù lao sốngsáu năm, có thấy bà con họ hàng gì ở trên thành phố về thăm đâu, chỉluẩn quẩn mấy người quen ở cồn đất bên kia thi thoảng sang thăm. Sáu nămtrước, chị cũng là công dân của cồn, cho đến ngày chị không còn được giađình chồng thừa nhận. Một mình, chị ra đi giữa ngày mưa triền miên.Người bên cồn nói chị bỏ xứ đi, nhưng cù lao cách “xứ” của chị cũng chỉhai lần đò dọc. Chị đâu còn nơi nào xa xôi hơn để đi…

Chuyện này thì người phố đã nghe chị kể trong dịp về cù lao - cách đâygần một năm trước. Lần ấy, trời không trong xanh và lặng gió bình yênnhư thế này. Con đò chạy trong mưa gió bão bùng, chuyến đò chỉ hai ngườikhách. Lúc đó, người phố đi thực tế tìm tư liệu trên đất cù lao cho bàinghiên cứu của mình, đi cùng với người yêu. Lần đó, người phố không điệuđà váy hoa, chiếc quần jean xanh và áo thun trắng giản dị bị cơn mưa tầmtã nhuộm lên màu quê cỏ. Cù lao đón người phố bằng những tiếng sấm rềnvang và cơn mưa chiều không dứt. Chị chủ quán ngay bến đò rộng lượng mởcửa đón hai người khách lạ trú mưa, pha cho ly trà nóng và trở thànhngười quen đầu tiên trên đất cù lao.

Cùlao nhỏ xíu, chỉ hai ngày lưu lại, người phố đã có dịp biết hết câuchuyện lập nghiệp của những già cù lao tứ xứ dạt về thuở khai hoang, gặpgỡ nhiều người nơi đây, ghi chép đầy đủ tư liệu cho cuộc khảo sát củamình. Người phố chợt thấy yêu mảnh đất cằn cỗi nhỏ bé nằm hun hút giữabiển trời, đất nghèo nhưng người bao dung. Người phố xa lạ được họ đónnhận như đứa con xa đi lâu lắm mới về.

Cuộc sống, có những nơi chốn người ta chỉ đi qua một lần, có những conngười ta chỉ gặp một lần trong đời. Cù lao vẫn vậy, vẫn nằm khuất saurừng tràm bạt ngàn. Người lái đò dọc mái tóc muối tiêu, chiếc áo bạc vànụ cười sương gió. Bến cù lao vẫn là góc quán lá, con đường đất uốn lượnquanh cù lao chưa được đổ xi măng. Chỉ khác là chuyến này, người phố vềmột mình.

Chịchủ quán nhìn người phố thoáng chút ngỡ ngàng, đã một năm rồi. Người phốgầy hơn và tóc cũng ngắn đi. Chỉ có nụ cười rất sáng - theo lời chị - làkhông thay đổi. Nụ cười quen để chị nhận ra người phố. Thêm một chút ngỡngàng, chị nhìn ra phía sau lưng người phố như tìm ai.

-Lại có chuyến khảo sát cù lao hả em? - chị ân cần rót nước cho người phố.

-Dạ không, em về thăm chị. Chiều em sẽ trở ra ngoài xã, rồi mai trở lạithành phố. Em có mang sách về tặng chị.

Lầntrước về, người phố thấy chị không có gì để giải trí ngoài chiếc tivimàu 14 inch lắm khi mất sóng. Chị nói thích đọc sách, nhưng ở cù laokhông có sách. Chị ít khi vào huyện, mà cũng không có ý định dành riêngmột phần tiền cho sách, tiền mưu sinh mỗi ngày còn thiếu trước hụt sau.Lần đó, người yêu của người phố có hứa nếu có dịp về lần sau, sẽ mangsách ra cù lao cho chị. Nhưng người ấy đi biền biệt, bỏ người phố cònđược, huống gì là bỏ đất cù lao vốn lạ xa? Người phố thực hiện thay lờihứa năm nào - cũng có thể là sự hoàn thiện trong nỗi đau. Chính ngườiphố cũng không hiểu vì sao mình lại chọn đất cù lao để về. Hình như nơiđó còn vương vấn những thân quen của ngày tháng cũ. Trên mảnh đất xa xôinày, người yêu đã nói rằng, cả cuộc đời này sẽ dành thời gian để đi vớingười phố đến cùng trời cuối đất. Hình như trong ánh trăng bàng bạc củađêm yên tĩnh, vẫn còn văng vẳng đâu đó trong gió những lời hẹn ước.

Người phố đi nhặt kỷ niệm, tìm lại những dư âm ngày cũ, như thể ngượcdòng trở về ngày hôm qua, dẫu biết rằng thời gian đã cuốn tất cả nhữngthương yêu lãng quên trả về cho quá vãng. Người phố không nói gì với chịchủ quán về hành trình của mình, chỉ muốn tiếp tục lắng nghe câu chuyệncủa chị.

Ởnơi hun hút buồn tênh này, chị lấy gì làm điểm tựa để đi qua nỗi đau?Người ta cần thời gian bao nhiêu lâu để có thể chấp nhận được những vỡtan, sóng gió, mất mát nào đó trong đời?

Hơnsáu năm rồi, chị vẫn cứ sống hiền lành, nương tựa trên đất cù lao, vẫnâm ỉ một hy vọng mong manh rằng ngày nào đó chồng chị sẽ dong xuồng từcồn sang đón chị về. Mỗi mùa nước lớn, chị lại khắc lên thân cột một vếtkhắc, vậy mà thân cột đã chi chít những dấu dao rồi, bóng dáng người chịmong mỏi vẫn còn miên miết ở bên kia sông. Người ta nói, chồng chị đãlấy vợ khác, nhưng chị không tin. Chị không muốn tin. Chị vẫn cứ chờ.Chị nói, hai người khó khăn lắm mới đến với nhau, làm sao mà chồng chịcó thể bỏ chị dễ dàng như vậy.

Làmsao có thể bỏ nhau dễ dàng đến vậy?

Chịđã giữ câu hỏi này qua cả thời xuân sắc, cũng không có ai đến trả lờicho chị được. Mẹ chồng chị nói đàn bà tướng như chị lẳng lơ, sớm muộn gìcũng làm khổ chồng. Chị đã từng khóc hết nước mắt vì những lời caynghiệt. Trên xóm cồn nghèo khó, chị cũng tảo tần, hết lòng hết dạ phụcvụ nhà chồng, lo lắng đủ chuyện. Nhưng chị lại cứ mỗi ngày một đẹp mặnmà, tóc dài môi đỏ, người mây mẩy thanh xuân, thanh niên trong xóm cứchết mê chết mệt. Chị bán hàng ngoài chợ, không ít kẻ trêu hoa ghẹonguyệt. Mấy bà bạn hàng ghen tỵ, đặt điều đến tai mẹ chồng. Rồi có lầnmột ông say rượu cứ nắm tay rồi bất ngờ ôm chặt lấy chị, nhất định khôngbuông khi chị giặt quần áo ở bến sông, mẹ chồng chị tình cờ bắt gặp,không tiếc lời xỉa xói, mắng nhiếc con dâu làm xấu mặt gia đình. Mấy bàbán ở chợ được dịp ngồi lê đôi mách, phun những lời đàm tiếu, xem chị làmột kẻ xấu xa, lẳng lơ của xóm cồn. Chuyện đến tai chồng, những lời nóicay nghiệt của mẹ chồng và dị nghị của hàng xóm láng giềng đã phủ bạthết niềm tin trong anh, anh đuổi chị ra khỏi nhà như thể chị đã phạmphải tội tày trời, ngàn đời nhơ nhuốc.

“Thứ con nhà trôi sông dạt chợ, được làm dâu nhà này là phúc đức lắm rồimà còn không biết thân biết phận. Nhà này không chứa cái thứ dơ dáy nhưcô”. Mẹ chồng, vốn dĩ từ đầu đã cự tuyệt chị vì không môn đăng hộ đối,không tiếc lời khinh rẻ chị. Người chồng ngày trước một mực bảo vệ, đòicưới chị, cũng trở thành kẻ bạc nhược, chỉ biết trút lên đầu chị nhữngcơn giận dữ.

Chịkhóc hết nước mắt, kiệt cùng sức lực, quỵ lụy xin chồng hiểu cho chị,xin mẹ chồng rộng lòng suy xét, nhưng bát nước hạnh phúc đã bị đổ xuốngdòng sông ngầu đỏ. Chị thất thểu ôm gói đi khỏi bể ô nhục. Chị đi đò dọc,theo người lái đò về đất cù lao. Chị muốn dùng cả cuộc đời mình để chứngminh cho chồng chị thấy rằng, tình yêu của chị dành cho anh là duy nhất.Chị mong mẹ chồng sẽ có lúc hiểu cho chị, rằng đứa con gái dù không chakhông mẹ, lớn lên trong cảnh cơ hàn thì cũng không phải là thứ con gáibỏ đi, không biết gì câu tiết hạnh.

Chịchờ. Chờ suốt mấy ngàn ngày, mà vẫn chỉ có đất cù lao hiền lành cưu mangchị, chỉ có người cù lao hiểu cho chị và cũng chỉ có một mình chị từngđêm xót xa dỗ dành cho chính mình. 

Chịvừa mỉm cười vừa lau những hạt nước lăn qua môi khi kể về những ngàytháng cũ. Có lẽ cũng đã lâu lắm rồi, chị cứ giữ cho riêng mình nhữngniềm riêng thăm thẳm.

Sẽkhông ai biết nỗi đau nào là lớn nhất, cho đến khi gặp nỗi đau lớn hơn.Người phố tự hỏi, nỗi đau của mình là gì, nếu đặt trên cung đàn rạn vỡcủa chị? Mất mát của người phố nằm ở đâu trên đỉnh cao của sự cô độc,chờ đợi đến bạc cả niềm tin mà chị đã mang theo ròng rã hơn sáu năm trời?Người phố còn có một hành trình thênh thang giữa cuộc đời để đi, để quên,để sống và để cười, để tìm cho mình một hạnh phúc khác. Còn chị, suốtcuộc đời dồn nén khổ đau để chứng minh cho giá trị, đức hạnh của chínhmình. Mà có ai cần chị phải chứng minh đâu? Có ai còn cần đến chị nữađâu? Cù lao cưu mang chị, nhưng sóng cù lao không đủ sức dỗ yên lòng chị.

Người phố rời đất cù lao khi mặt trời đã mất hút ở phía bên kia sông.Tạm biệt chị, tạm biệt mỏm đất xa hun hút nằm lẻ loi giữa biển trời,người phố ngược dòng về phía phố. Người phố đi tìm kỷ niệm, nhưng khôngnhặt lại gì, thả lại tất cả trên đất cù lao, cho mọi thứ ngủ yên cùngnhững con sóng.

Chiếc đò dọc lặng lẽ xuôi dòng. Quay nhìn lại cù lao, người phố thấydáng chị mong manh trong chiều.

Chịcứ đứng lặng yên trên bến vắng, nhìn theo con đò đưa người phố đi. Ngườiphố nhắm mắt, một hạt nước rơi xuống, lẫn vào những cánh sóng. Hình ảnhngười yêu cũng nhạt nhòa tan trong con nước, chỉ còn bóng chị liêu xiêuvới nắng chiều.

Đờicòn bao nhiêu ngàn ngày đợi…

Theo Tiểu Quyên

Phunuonline