Khi cam kết thay cho đồngthuận, lãi suất huy động VND có thể ổn định hơn. Nhưng, vẫn còn đó những bănkhoăn về tính thị trường.
Cuộc họp giữa lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước với đại diện các ngân hàng thương mạikhu vực phía Nam vừa kết thúc cách đây vài giờ. Kết quả đạt được về cơ chế lãisuất cơ bản thống nhất với cuộc họp tương tự tại khu vực phía Bắc hôm 9/12.
Cam kết mạnh hơn đồng thuận?
Tại cuộc họp ở khu vực phía Bắc, 12 ngân hàng thương mại qua Ngân hàng Nhà nướccùng cam kết sẽ thực hiện ápmức lãi suất huy động VND tối đa là 14%/năm trên bảng niêm yết. Trường hợp cócác chương trình khuyến mại, tặng thưởng, tổng lãi suất theo quy đổi chung khôngvượt quá 15%/năm.
Tại cuộc họp ở khu vực phía Nam, nội dung cam kết trên cơ bản cũng đã được thốngnhất.
Như vậy, hệ thống các ngân hàng thương mại sẽ có một định hướng mới về lãi suấthuy động VND, cam kết thay cho đồng thuận trước đó. Khâu còn lại, theo tìm hiểucủa chúng tôi, là việc soạn thảo một văn bản để chính thức trình lên Thống đốcNgân hàng Nhà nước.
Với những diễn biến mới trên, đã có những thay đổi quan trọng. Thứ nhất, "đồngthuận" giữa các ngân hàng hội viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) từ đầutháng 11 vừa qua dự kiến sẽ được thay thế bằng "cam kết" qua Ngân hàng Nhà nước.Thứ hai, mức tối đa 12%/năm theo đồng thuận trước đó được thay bằng 14%/năm (theoniêm yết) qua cam kết mới.
Ở sự thay đổi thứ nhất, trao đổi vớichúng tôi, bà Dương Thu Hương, Tổng thư kýHiệp hội Ngân hàng Việt Nam, cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ đứng ra để thực hiệnvà giám sát. "Cam kết" sẽ đảm bảo việc thực hiện tốt hơn, bởi "đồng thuận" vừaqua của Hiệp hội là mong manh, khi không có chế tài.
Giả thiết đặt ra, khi cam kết, Ngân hàng Nhà nước có thể xử lý các trường hợp viphạm. Hướng xử lý có thể tính đến là gắn với lợi ích của ngân hàng đó qua việchạn chế cho mở chi nhánh, phòng giao dịch hay nghiệp vụ kinh doanh mới...
Trường hợp gây ảnh hưởng lớn, có thể xử lý đến chính sách tăng vốn, cổ tức,chuyển nhượng cổ phần, tăng một số tỷ lệ an toàn cao hơn mặt bằng chung…
Hướng xử lý này được kỳ vọng sẽ có giá trị "răn đe" nhất định đối với các ngânhàng thành viên. Điều này cũng gắn với lộ trình thực hiện các bộ luật liên quantrong hoạt động ngân hàng sau ba tuần nữa, với sự bổ sung các chế tài xử phạtmới...
 |
| Một số ngân hàng cho biết đã sẵn sàng thực hiện cam kết mới từ ngày 11/12 |
Ở sự thay đổi thứ hai, mức lãi suất 12%/năm được thay bằng 14%/năm và có thể lên15% nếu theo khuyến mại và tặng thưởng, được xác định trên cơ sở tình hình hoạtđộng chung của hệ thống và bối cảnh thị trường, đặc biệt là với lạm phát đã tăngcao.
Đã sẵn sàng triển khai
Sau hai cuộc họp trên, lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cho biết ngày11/12 họ sẽ bắt đầu thực hiện cam kết.
Trả lời chúng tôi về kết quả cam kết đạt được, bà Cao Thúy Nga, Phó tổng giámđốc Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội (MB), cho biết: “Bản thân các ngânhàng cần một sự ổn định, mang lợi ích cho mình, cho doanh nghiệp và cho nền kinhtế. Chúng tôi cần và ủng hộ sự ổn định đó. Ngày mai chúng tôi bắt đầu thực hiệncam kết đó, dù vừa qua chúng tôi chưa tăng lãi suất theo, và tôi không phủ nhậnlà mất một phần tiền gửi”.
“Thời gian gần đây, một số ngân hàng tăng lãi suất lên cao. Tôi nghĩ chưa hẳn làdo khó khăn thanh khoản, mà có thể họ chuẩn bị cho một chiến lược nào đó trongthời gian tới. Nhưng khi thị trường xáo trộn, chúng tôi rất lo lắng. Lãi suấtđầu vào nó lên quá cao, lãi suất cho vay ra theo đó bị đẩy lên. Ngân hàng cũnglà doanh nghiệp, nếu đầu vào cứ lên như thế thì cũng buộc phải điều chỉnh đầu ra..
Nhưng, khi làm việc với doanh nghiệp vay vốn, nói ra điều đó, lãi suất cao đóthực sự là rất khó khăn. Nhiều người nói ngân hàng không bị ảnh hưởng bởi đã cóngười vay gánh lãi suất. Nói như thế chưa đúng, bởi nếu đẩy hết về doanh nghiệpthì rủi ro, doanh nghiệp làm ăn không thuận lợi thì ngân hàng cũng khó”, bà Nganói thêm.
Tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương (Techcombank), đầu giờ sáng10/12/2010, mộtthông điệp mới cũng được phát đi: “Ban lãnh đạo Techcombank đã gửi thông báotrên toàn hệ thống vào cuối buổi chiều cùng ngày (9/12) về việc áp dụng mức lãisuất mới theo sự thống nhất chung của các ngân hàng trong khuôn khổ Hiệp hộiNgân hàng Việt Nam. Theo đó, mức lãi suất cao nhất 14% sẽ được áp dụng bắt đầutừ ngày thứ Bảy, 11/12/2010 cho các sản phẩm huy động tiền gửi dân cư của ngânhàng”.
Thế nhưng, việc thực hiện cam kết mới có ngăn chặn được những giao dịch “ngầm”với lãi suất cao hơn như vừa qua không? Một số lãnh đạo ngân hàng thương mại từchối trả lời câu hỏi này. Một số nhận định khác cho rằng vẫn khó để ngăn chặn,nhưng có thể sẽ hạn chế được, đặc biệt là nếu có các chế tài đi kèm của Ngânhàng Nhà nước.
Lộ trình cho “tính thị trường”
Có thể các giao dịch “ngầm” sẽ được hạn chế. Nhưng ở đây những giao dịch đó cũnglà một tiếng nói của thị trường. Vậy có sự mâu thuẫn giữa hành chính và thịtrường ở đây không?
Câu hỏi đó được bạn đọc đặt ra ngay khi có tin thực hiện cam kết mới.“Cơ chế thị trường” ở đây nên hiểu như thế nào khi gắn với sự điều tiết của Nhànước? Đặc biệt, lãi suất cho vay hiện nay đã theo cơ chế thỏa thuận.
Trong bối cảnh hiện nay, thời điểm này, câu hỏi đó có thêm cơ sở khi mới đây Thủtướng Chính phủ có chỉ thị yêu cầu Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu giải pháp đểcác ngân hàng thương mại rút tiền nhanh ra khỏi lưu thông trong mùa cao điểm chitrả cuối năm, góp phần giảm áp lực lạm phát. Lãi suất huy động cao cũng là mộtgiải pháp để hút tiền bên ngoài vào hệ thống ngân hàng.
Tuy nhiên, khi chúng tôi tham vấn quan điểm chuyên gia, một ý kiến lại cho rằng,tiếng nói thị trường cần được tôn trọng, nhưng cần có sự điều tiết của Nhà nước.Lãi suất là một loại giá đặc biệt bởi tính ảnh hưởng rộng lớn của nó; tùy bốicảnh của nền kinh tế, của thị trường để có sự điều tiết hợp lý.
“Tôi đồng ý là khi đưa ra cam kết và vai trò giám sát, xử lý của Ngân hàng Nhànước là hành chính. Nhưng, chúng ta cần nhìn phía sau nó là để đạt được điều gì,mục đích gì. Lúc này là cần một sự ổn định tránh xáo trộn gây bất ổn đối với hệthống ngân hàng, với nền kinh tế. Về lâu dài, tôi đồng ý là cần tôn trọng tínhthị trường, nhưng có lẽ phải có một lộ trình. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ sửdụng các công cụ để điều tiết, thậm chí can thiệp bằng hành chính khi cần thiếtđể tránh bất ổn”, chuyên gia này nói.
Theo Minh Đức
VnEconomy
