Tôi thấy điều cần xem xét ở đây không phải là DN, vì DN đương nhiên sẽ "mũ ni che tai” vì bài toán lợi nhuận. Quan trọng là phản ứng điều hành của cơ quan quản lý quá chậm. Nghị định 84 đã trình rồi sao chưa sửa” – TS Ngô Trí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học giá cả, Bộ Tài chính) nói.
Nhiều "hộp đen” phía sau giá xăng dầu…
Ông Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Công ty CPTM Nam Sài Gòn (một đơn vị bán
lẻ xăng dầu) chia sẻ, công ty vừa nhận được thông báo từ phía đầu mối
Petrolimex, tăng mức chiết khấu hoa hồng lên 500 đồng/l xăng. Tất cả các
chi phí quản lý, bán hàng đã lên tới 400 đồng/l. "Báo chí nói DN lãi
khủng, nhưng đơn vị bán lẻ chúng tôi chỉ được lãi 100/l mà thôi”. Vị
giám đốc này cũng cho biết, mỗi ngày riêng DN Nam Sài Gòn tiêu thụ hơn
30.000 lít xăng.
Nhưng điều này đã được chuyên gia nghiên cứu lâu năm về xăng dầu Ngô Trí
Long phản biện: Chuyện DN đầu mối đang lãi lớn đã sáng như ban ngày
rồi. Tôi không tin hoa hồng mà DN chi cho nhà bán lẻ chỉ 500 đồng/l.
Trước kia, khi DN khó khăn đã mạnh tay chi đến 700 đồng/lít. Giai đoạn
này, giá xăng thế giới giảm từ đà hơn 132 USD/thùng về quanh mức
117-120 USD/thùng thì hoa hồng phải lên đến 1200 đồng/l. Đó là "luật bất
thành văn”! Ông Long còn nói: đang có nhiều "hộp đen” khác ở phía sau
câu chuyện xăng dầu. Không hiểu còn bao nhiêu lợi ích nhóm ở phía sau?
Trong những ngày gần đây, giá xăng dầu thành phẩm tại thị trường
Singapore (thị trường cung cấp xăng dầu chính của VN) liên tục sụt giảm.
Giá xăng A92 xoay quanh mức 120 USD/thùng, giảm 12-14 USD/thùng so với
một tháng trước. Giá cơ sở của mặt hàng xăng dầu hiện chỉ còn chênh lệch
so với giá bán lẻ chỉ 1.000 đồng/lít. Trong khi đó, hiện mức trích quỹ
bình ổn lên tới 2.000 đồng/lít. Như vậy DN xăng dầu còn lãi gần 1.000
đồng/lít trong suốt 30 ngày nay.
Ông Ngô Trí Long nói: Cơ quan quản lý cần phải xem xét lại cơ chế điều
hành ngay, "thiếu nhanh nhạy, nhạy bén” trong điều hành giá. Lỗ lãi của
DN đã rõ ràng như ban ngày. Chậm điều chỉnh giá ngày nào thì càng chứng
minh sự trì trệ của bộ máy quản lý. DN kinh doanh vì lợi nhuận thì
chẳng ai muốn làm giảm miếng bánh của mình.
Lãi 37 tỷ đồng mỗi ngày
Đứng trước dư luận và trước xu hướng giá xăng dầu thế giới giảm, lãnh đạo Tổ điều hành giá xăng dầu của Liên Bộ Tài chính - Công thương cho biết vẫn đang tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá thế giới để làm sao sử dụng các công cụ giá, thuế, quỹ bình ổn phù hợp."Khi chênh lệch giữa giá cơ sở và giá bán lẻ xăng dầu đang thấp dần do giá thế giới giảm thì Liên Bộ Tài chính - Công thương sẽ điều hành hợp lý đảm bảo quyền lợi 2 bên: DN, người tiêu dùng và quyền lợi của Nhà nước.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Hùng, phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng cho rằng: DN lỗ thì kêu lớn, nay làm ăn tốt hơn, có lãi thì lại nói cần phải bán nốt lô hàng nhập lúc giá cao đã. Như vậy, người tiêu dùng chờ mỏi mắt mà không thấy giá xăng xuống. Trong khi đó, khi tăng thì phải chịu cảnh tăng ngay.
Theo thông tư 234 của Bộ Tài chính, khi giá thế giới tăng, Quỹ bình ổn giá xăng dầu xả ra để bù đắp chênh lệch phát sinh lỗ cho DN, tránh khỏi việc tăng giá bán lẻ. Tuy nhiên, người tiêu dùng lại cho rằng, không biết Quỹ hoạt động như thế nào và họ không được hưởng lợi từ Quỹ. Đến nay, khi giá xăng dầu thế giới liên tục giảm sâu, việc trích Quỹ vẫn tiếp tục, giữ nguyên y như thời điểm xăng dầu biến động. Cơ hội giảm giá bán lẻ trong nước tiếp tục đứng sau cùng vì còn phải chờ.
Mỗi ngày Việt Nam tiêu thụ 37 triệu lít xăng dầu tùy từng loại. Điều này có nghĩa là các DN đang lãi khoảng 37 tỷ đồng mỗi ngày. Đây là tiền của dân góp để giữ giá ổn định trong lúc khó khăn nhưng nay, suốt 1 tháng qua, số tiền này lại chui vào túi DN. Đó là con số khổng lồ.
