Nhiều TikToker gây phẫn nộ vì đăng lén phim chiếu rạp lên mạngChỉ sau 2 ngày có suất chiếu sớm, bộ phim "Con Nhót mót chồng" của Thu Trang đã bị một số tài khoản đăng tải hình ảnh tràn lan trên mạng.
Vùng trũng hất văng phim Việt
Khoảng 5 năm trở lại đây, thị trường điện ảnh Việt Nam dần chuyên nghiệp, chuẩn hóa. Tác phẩm ra rạp đều được đạo diễn, nhà sản xuất cân nhắc lên chiến lược, tạo nên những thương hiệu điện ảnh ăn khách.
Kết quả, thị trường phim Việt sôi động và nhộn nhịp, tạo nên những dịp hốt bạc từ mùa Tết, dịp lễ 30/4-1/5, Quốc khánh 2/9. Xen kẽ những mùa hốt bạc, thị trường không tránh khỏi giai đoạn thấp điểm, nhất là sau ba mùa phim lớn nhất năm. Nhà sản xuất cảnh giác cao độ, hạn chế mạo hiểm để tránh thua lỗ.
Kịch bản trên chỉ đúng cho đến đầu năm nay. Tình trạng phim Việt vượt mốc trăm tỷ đồng trải dài từ đầu năm cho đến kỳ tích Mưa đỏ oanh tạc rạp Việt thu hơn 700 tỷ đồng dịp 2/9 gần như phá vỡ khái niệm mùa cao điểm - thấp điểm.
Nhiều năm qua, dễ thấy phòng vé thường rơi vào vùng trũng sau mùa cao điểm 2/9. Khán giả dồn sự chú ý vào năm học mới, dồn lực công việc dịp cuối năm, những ưu tiên khác ngoài nhu cầu ra rạp để giải trí. Yếu tố thiên tai, hậu quả của mùa bão lũ cũng ảnh hưởng lớn đến việc thị trường sau lễ 2/9 bị thờ ơ.
Bất ngờ lớn nhất là đạo diễn, nhà sản xuất và nhà phát hành đồng loạt thay đổi chiến lược. Cuộc gặp không hẹn trước dẫn đến việc 20 bộ phim (chưa kể tác phẩm không báo trước thời điểm ra rạp) cùng chen chúc trong ba tháng cuối năm.
Đúng như nhiều chuyên gia cảnh báo, tình trạng ồ ạt kéo thị trường chạm đáy theo cách ít ai ngờ. Phim Việt đồng loạt thua lỗ vì nghẽn suất chiếu. Nhóm phim có chất lượng ổn định ngậm ngùi chung số phận bết bát cùng tác phẩm bị chê dở.
Tuần qua, tình trạng ba bộ phim ngoại chiếm vị trí top 3 trên bảng tổng sắp doanh thu phản ánh rõ nét thị trường. Tác phẩm nước ngoài không xuất sắc đến mức hất văng phim Việt. Điều này phản ánh sự hụt hơi của phim nội sau hơn một tháng phát hành dồn dập.
Trả lời Tiền Phong, nhà quan sát, nhà đầu tư điện ảnh Nguyễn Anh Tuấn (Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam) gọi tình trạng này là hậu chấn của hai cơn địa chấn phòng vé.
“Sau hai cơn sốt là Mưa đỏ của đạo diễn Đặng Thái Huyền và Tử chiến trên không của đạo diễn Hàm Trần, thị trường điện ảnh Việt thua lỗ đáng kể. Các phim có doanh thu thê thảm, một số phim chỉ thu khoảng 5 tỷ đồng trong cuối tuần đầu tiên ra rạp, con số dự báo tương lai thua lỗ”.
Thành công quá lớn của hai phim nói trên vô tình đẩy kỳ vọng khán giả lên cao, khiến các phim ra sau chỉ cần “không bằng” là lập tức bị so sánh và rơi vào cảnh ế ẩm.
Khán giả đang đòi hỏi cao hơn ở chất lượng phim. Sau thành công của Mưa đỏ và Tử chiến trên không, tiêu chuẩn sản xuất phim Việt được nâng lên mức độ mới. Ở ngưỡng mới, bất cứ tác phẩm nào ra sau hai phim kể trên, nếu thua kém về kịch bản đều bị so sánh, dễ rơi vào tình trạng ế ẩm. Điểm yếu cốt tử của phim Việt vẫn là nội dung.
Nhưng vấn đề không chỉ dừng ở chất lượng. Thị trường Việt đang đối mặt với sự phân tầng ngày càng sâu, nơi một nhóm nhỏ đạo diễn như Lý Hải, Trấn Thành, Victor Vũ... trở thành những “đầu kéo” duy nhất giữ nhịp trên đỉnh, còn phần còn lại liên tục bị đẩy vào đáy.
Thị trường điện ảnh đang phát triển, trình độ đạo diễn, biên kịch không đồng đều. "Đỉnh và đáy là quy luật tất yếu, bởi thị trường nào cũng có đồ thị hình parabol”, chuyên gia nhìn nhận thị trường.
Loạt phim vốn định ra rạp dịp 2/9, sau đó đồng loạt đưa chiến lược dời lịch để né cơn địa chấn Mưa đỏ, Tử chiến trên không... để lại hậu quả khó lường. Ông Nguyễn Anh Tuấn nói thêm rằng nhiều phim dự kiến ra rạp cùng thời điểm với Mưa đỏ và Tử chiến trên không phải dời lại, cuối cùng dồn ứ vào đúng giai đoạn thấp điểm, khiến cuộc cạnh tranh càng thêm ngột ngạt.
Nhà phê bình Lê Hồng Lâm cũng nhìn nhận điện ảnh Việt Nam đang phát triển theo mô hình lệch pha: có phim thu trên 700 tỷ, nhưng cũng có phim rời rạp khi chưa tới một tỷ đồng. Trong đó, thể loại phim hoạt hình, phim độc lập, phim nghệ thuật gần như không có đất sống.
Ở góc độ toàn cầu, sự lên ngôi của nền tảng trực tuyến càng làm tình hình khó khăn hơn. Khi có quá nhiều lựa chọn trong tầm với, khán giả chỉ xuống rạp khi chắc chắn tìm thấy thứ đáng tiền. Trong bối cảnh đó, phim Việt càng dễ tổn thương khi không có ưu thế vượt trội.
Bức tranh toàn cảnh lúc này rõ ràng thị trường nghẽn, suất chiếu co hẹp, phim Việt đua nhau thua lỗ, và ngay cả những tác phẩm được làm chỉn chu cũng bị cuốn vào vòng xoáy thất bại.
Điện ảnh quá khắc nghiệt, sơ hở là lỗ vốn
Nhìn nhận vào thị trường phim Việt hiện tại, nhà biên kịch, chuyên gia điện ảnh Nguyễn Mỹ Trang hướng sự chú ý vào ba tác phẩm Trái tim què quặt, Phá đám sinh nhật mẹ và Thai chiêu tài.
Với Trái tim què quặt, chuyên gia nhìn nhận bộ phim quy tụ ê-kíp thế hệ Y làm nghề chuyên nghiệp. Phim quay trước Tử chiến trên không, nên từ DOP đến diễn viên đều chuyển biến tích cực, đạo diễn vốn là người từng sản xuất nhiều phim lớn nên tay nghề ổn định, khác biệt so với hàng loạt tác phẩm nặng tính web-drama, thiếu thước phim điện ảnh.
Bộ phim lấy bối cảnh vụ án xảy ra tại Đà Lạt cũng được chuyên gia nhìn nhận mời được dàn cast hợp vai, nhất là Quách Ngọc Ngoan. Ngay cả vai phụ như Trần Nghĩa cũng có đất diễn, câu chuyện riêng.
Tuy nhiên, phim vẫn có những điểm chưa tốt. Lỗi ở đạo diễn là chưa thể khiến khán giả hiểu và yêu cách nhân vật thể hiện. Cách đạo diễn kiên định với lối làm phim điện ảnh thập niên 1990, nâng niu chất liệu tiểu thuyết gốc là điều mạo hiểm, không phải ê-kíp nào cũng dám chọn.
Dù có nhiều nỗ lực và tâm huyết, phim vẫn rơi vào nhóm tác phẩm doanh thu thấp nhất năm, hiện chưa thu nổi một tỷ đồng. Sự đầu tư của đạo diễn, thực lực của dàn cast cho thấy Trái tim què quặt xứng đáng đạt doanh thu cao hơn. Nhưng thị trường không cho phép điều đó, kỳ tích khó đến với phim 16+.
Phá đám sinh nhật mẹ cũng gặp cảnh doanh thu thấp khó tin vì lọt vào vùng trũng doanh thu. Chuyên gia đánh giá phim của Bình Bồng Bột có ý tưởng tốt, nhiều kỹ thuật kể chuyện thú vị, tuyến nhân vật của Hồng Ánh, Ngọc Sơn tạo sự khác biệt.
Thương hiệu "nhóm biên kịch nghìn tỷ" làm tròn bộ phim, đậm dấu ấn cá nhân, có những phân đoạn xúc động và ăn tiền. Vẫn đáng tiếc cho Phá đám sinh nhật mẹ vì rơi vào tình trạng không phải cứ phim ổn là doanh thu tốt. Diễn xuất, kịch bản ổn, phần âm nhạc đầu tư nhưng phim chỉ thu khoảng 5,5 tỷ đồng.
Nhìn nhận công tâm, cả hai bộ phim kể trên được làm nghiêm túc, đạo diễn và diễn viên đều có nghề. Thậm chí, năm qua có những tác phẩm kém hơn Trái tim què quặt, Phá đám sinh nhật mẹ nhưng vẫn thuận lợi thu vài chục tỷ đồng, không đến mức sống dở chết dở, thua lỗ toàn tập.
Cái kết hiện tại là việc không thể lường trước thị trường, khiến tác phẩm chết yểu, không sống nổi trong guồng xoáy hỗn loạn hiện tại. Bình Bồng Bột với kinh nghiệm gần 20 năm làm truyền thông, mát tay có kịch bản ăn khách cũng không dám tin phim đầu tay của bản thân doanh thu thấp như vậy.
Tình trạng hỗn loạn thể hiện rõ ở việc phân chia suất chiếu. Những bộ phim trót ra rạp mùa thấp điểm đều bị xếp suất chiếu "xấu". Bịt mắt bắt nai chỉ còn một suất chiếu lúc 7h30, Trái tim què quặt được xếp 3 suất/ngày tại một cụm rạp. Nếu so về chất lượng, độ đầu tư và cả thực lực diễn viên, Trái tim què quặt đều trội hơn.
So sánh để thấy rằng thành công của bộ phim phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Điện ảnh khắc nghiệt hơn nhiều người tưởng, sơ hở là lỗ nặng. Theo khảo sát của Tiền Phong, loạt phim đang chiếu tại rạp muốn thu hồi vốn phải thu trung bình 30-40 tỷ đồng. Tình cảnh hiện tại cho thấy gần chục phim Việt nguy cơ rời rạp với mức lỗ vài chục tỷ đồng.
Không ít lần khán giả phán đoán phim thắng hay không đều do nhà rạp chi phối. Tuy nhiên, đại diện các cụm rạp lớn tại Việt Nam đều khẳng định phim có "chiếm suất", lấn át tác phẩm khác hay không đều do khán giả quyết định.
Rạp chiếu tồn tại nhờ khán giả bỏ tiền mua vé. Lãnh đạo một nhà phát hành từng khẳng định với Tiền Phong rằng không nhà rạp nào dại đến mức thay khán giả đánh giá chất lượng phim, tự chặn đường sống của rạp chiếu.
Số suất chiếu, thời điểm trụ rạp đều dựa trên lượng vé đặt trước, hiệu ứng truyền thông và phản ứng của khán giả sau suất chiếu sớm. Phim không bán được vé đồng nghĩa rạp không thể ưu tiên giờ đẹp, không trụ được phải ngậm ngùi rời rạp, trong khi tác phẩm vẫn còn sức bán vé vẫn trụ rạp, đó là quy luật khắc nghiệt của thị trường.
Quá nhiều bất lợi khiến những phim “ổn nhất” cũng bị cuốn phăng. Đạo diễn không còn cách nào khác ngoài việc chấp nhận.
Sau nhiều tuần ảm đạm, thị trường có thể tìm thấy một chút hy vọng ở Truy tìm Long Diên Hương. Có quá nhiều thuận lợi để bộ phim của đạo diễn Dương Minh Chiến vượt qua vùng trũng.
Thứ nhất, đây là phim Việt duy nhất ra rạp tuần này, không phải tranh suất với cả chục phim khác. Tác phẩm lại khai thác thể loại hài - hành động, khác biệt với loạt phim Việt gần đây xoay quanh các chủ đề tình yêu, tình dục, gia đình hoặc kinh dị. Truy tìm Long Diên Hương được đầu tư tâm huyết, có hiệu ứng truyền miệng tốt.
Giữa lúc thị trường nghẹt thở, chút khác biệt như trên đủ để phim Việt trở mình. Khả năng khoảng trống hiếm hoi này giúp Truy tìm Long Diên Hương hạ cánh an toàn với doanh thu vài chục tỷ đồng.
Không phủ nhận Truy tìm Long Diên Hương là bộ phim chất lượng ổn. Nhưng rõ ràng, ê-kíp may mắn chớp được thời cơ, tạo tình thế "phim có Quang Tuấn, Doãn Quốc Đam thắng lớn" và phần còn lại thất bại ê chề.
Theo Tiền Phong
