Thời gian qua đã có nhiều “kỷ lục rùa” được thiết lập trong lĩnh vực xâydựng cầu, đường. Một trong những kỷ lục được xếp vào hạng nhất là cầu Hoàng HoaThám (TP.HCM) dài 103m xây dựng 12 năm vẫn chưa biết ngày nào hoàn thành.
Ở nước ta, xây một chiếc cầu dàivài trăm mét phải mất ít nhất ba năm, cầu quy mô hơn thì mất ít nhất 10 năm. Dựkiến cuối tháng 3-2010 sẽ thông xe cầu Cần Thơ - cầu dây văng lớn nhất Đông NamÁ, dài 2.720m (gồm cầu chính và cầu dẫn) - sau gần 14 năm triển khai, tính từngày hoàn thành báo cáo dự án tiền khả thi được duyệt.
Trước đó, năm 2007 TP.HCM đã vuimừng khi xây dựng xong cầu Thủ Thiêm sau nhiều lần “di dời” ngày hoàn thành đãhứa với dân. Cũng vậy, mãi đến năm 2009 TP mới xây dựng xong cầu Nguyễn Văn Cừ,đưa các quận 4, 8 về gần với trung tâm TP và giảm tải cho cầu Chà Và, Chữ Y.
Đường 5 năm, cầu 10 năm
Với hệ thống tư liệu có được,chúng tôi thấy thời gian để xây dựng một chiếc cầu mất ít nhất 10 năm. Cụ thể,dự án cầu Nguyễn Văn Cừ từ khi có báo cáo nghiên cứu khả thi, rồi làm thủ tụcthông qua các cấp thẩm quyền từ TP đến trung ương phê duyệt, đến lúc xây dựngxong vừa đúng 10 năm. Cũng với các thủ tục trên, công trình xây dựng cầu ThủThiêm nối từ Q.Bình Thạnh qua Q.2 mất hết chín năm.
 |
| Cầu Nguyễn Văn Cừ nối liền quận 5 với quận 4 và quận 8, TP.HCM - (Ảnh: Minh Đức) |
Không thua gì công trình xâycầu, thời gian để xây dựng một con đường cũng mất gần 10 năm. Chẳng hạnđường Nguyễn Văn Trỗi - Nam Kỳ Khởi Nghĩa dài 3,7km, mặt đường cũ rộng14-16m được mở rộng lên 30m đã lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2000,theo kế hoạch hoàn thành vào năm 2010 - cũng vừa tròn 10 năm.
Trước đó, công trình xây dựngđường Lê Thánh Tôn nối dài (nay là đường Nguyễn Hữu Cảnh, Q.1 và Q.Bình Thạnh)dài 3,7km, từ khi lập báo cáo khả thi năm 1996 đến khi hoàn thành công trình năm2001 đúng năm năm (trễ tiến độ hai năm).
|
Theo kế hoạch, đầu năm 2010 hoàn thành dự ánđường cao tốc TP.HCM - Trung Lương (TP.HCM -Long An - Tiền Giang) có tổng chiều dài 62km.Công trình này là một phần của dự án đường caotốc TP.HCM - Cần Thơ được lập báo cáo nghiên cứukhả thi từ năm 2001, mãi đến năm 2004 mới khởicông và như vậy mất gần chín năm nước ta mới cóđường cao tốc.
Ngoài dự định
Ông Dương Tuấn Minh, tổng giámđốc Ban quản lý dự án Mỹ Thuận - chủ đầu tư dự án cầu Cần Thơ, phân tích thờigian chuẩn bị và bắt tay xây dựng cầu Cần Thơ kéo dài vì mất 10 năm làm thủ tục,trong đó có thời gian tìm nguồn vốn đầu tư, trong khi thời gian xây cầu chỉkhoảng ba năm (không tính hơn một năm đình trệ do sự cố sập đường dẫn cầu).
Rõ ràng việc xây dựng cầu Cần Thơchậm vượt ngoài dự định của các cơ quan thẩm quyền. Cụ thể, theo quyết định phêduyệt của Thủ tướng năm 2000 thì cầu Cần Thơ phải hoàn thành vào năm 2005.
Theo ông Lê Quyết Thắng - giámđốc Khu quản lý giao thông đô thị số 1, công trình thi công cầu Nguyễn Văn Cừchậm vì một số gói thầu phải đấu thầu lại 3-4 lần. Nguyên nhân chính là căn cứthông báo giá vật tư của liên sở Tài chính và Xây dựng TP để lập dự toán côngtrình quá thấp, trong khi các nhà thầu bỏ giá cao hơn dự toán. Mỗi lần hủy thầulà mất thời gian từ 2-3 tháng trình cấp thẩm quyền phê duyệt.
Ngoài ra, trong quá trình thicông gặp biến động giá vật tư tăng cao và phải tăng tiền lương nhân công, trongkhi trong hợp đồng với các nhà thầu không có điều khoản điều chỉnh giá nên cácnhà thầu thi công ì ạch.
Vừa thi công vừa giải tỏa
Trước việc nhiều công trình thicông kéo dài, năm 2004 một lãnh đạo TP.HCM đã gửi văn bản kiến nghị Thủ tướngcho phép TP được ứng vốn đầu tư xây dựng cầu Thủ Thiêm. Đồng thời đề nghị Thủtướng chấp thuận ủy quyền cho chủ tịch UBND TP được áp dụng hình thức chỉ địnhthầu với các gói thầu của dự án. Theo lãnh đạo này, nếu được sự chấp thuận thìtrong một năm sẽ hoàn thành xây dựng cầu Thủ Thiêm vào dịp 30-4-2005.
“Nếu UBND TP xây dựng cầu ThủThiêm trong vòng một năm - nghĩa là TP đang làm một cuộc cách mạng xây dựng cáccông trình hạ tầng với tiến độ nhanh nhất” - lúc đó nhiều chuyên gia trongngành cầu đường đã nhận định như vậy.
Tuy nhiên, trong thực tế đến ngày24-4-2005 TP.HCM mới làm lễ động thổ cầu Thủ Thiêm và mãi đến ngày 9-1-2008 mớikhánh thành. Trong ngày lễ khánh thành, chủ đầu tư dự án Khu quản lý giao thôngđô thị số 1 cho biết công trình được xây dựng trong điều kiện rất khó khăn vừathi công vừa giải tỏa 295 hộ dân và bốn cơ quan, đơn vị. Ngoài ra phải di dờitoàn bộ công trình hạ tầng kỹ thuật như điện, bưu điện, cấp nước, chiếu sáng vàcây xanh... nên thời gian thi công kéo dài hơn dự kiến hai năm.
Với những lý do đã trình bày ởtrên, muốn tạo đột phá để thi công một chiếc cầu, một con đường trong thời gianngắn nhất không phải là điều dễ dàng. Nhiều chủ đầu tư dự án và các nhà thầu thicông khẳng định như vậy.
Theo Ngọc Ẩn
