Sau khi đăng bài phảnánh về chuyện “Con gái không được mang họ cha” ở xã Sơn Đồng (huyện HoàiĐức) và Cộng Hòa (huyện Quốc Oai), Hà Nội, chúng tôiđã nhậnđược nhiều ý kiến phản hồi không đồng tình với phong tục kỳ lạ này.

>>

>>

Bà Hà Thị Thanh Vân, Phó trưởng ban Phápluật - Chính sách (Hội Liên hiệpPhụ nữViệt Nam):Cần chấmdứt “trọng nam, khinh nữ”.

Đây là tập tục mang hơi hướng “trọng nam, khinh nữ” cần phải sớm thayđổi để tránh hệ lụy tiêu cực về lâu dài. Sẽ có hàng loạt vấn đề pháp lýnảy sinh khi người không mang họ cha ra tòa vì bất cứ sự việc nào đó.Việc chứng minh chị A. con gái ruột ông B., chị A. và anh C. là hai anhem ruột… sẽ trở nên rất khó khăn. Trường hợp không thể chứng minh được,phải xét nghiệm ADN thì vô cùng tốn kém và mất thời gian.

Từ kinh nghiệm cả xã phải đổi họ ở tỉnh Hưng Yên (xã Liên Khê, huyệnKhoái Châu), các cấp chính quyền địa phương ở huyện Hoài Đức và Ứng Hòacần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đăng kýhọ tên lấy họ của cha để tránh gặp rắc rối không đáng có về sau; đồngthời tạo điều kiện giúp những phụ nữ không mang họ cha được đổi lại họ.

Xóa bỏ hủ tục để bảo vệ nữ quyền
Tục không cho con gái mang họ cha thể hiện sự trọng nam khinh nữ.Ảnh: Quang Phong.

Ông Phạm Xuân Phương, Phó giám đốc Sở Tưpháp Hà Nội: “Đất lề,quê thói” nên khó xử phạt.

Người dân địa phương biết việc đặt tên như vậy là khác thường, nhưng donó là tập tục nên không dễ thay đổi ngay. Chúng tôi đã có kế hoạch vậnđộng người dân nơi đây, song có lẽ phải đẩy mạnh công tác tuyên truyềnmới có thể lay chuyển được họ. Hiện nay, nhiều trường hợp, đặc biệt làcác cặp vợ chồng trẻ ở hai xã Sơn Đồng và Cộng Hòa, đã chủ động khaisinh cho con gái theo họ cha nhưng bị ông bà, dòng họ không đồng ý, chêbai. Đất lề, quê thói nên cũng không dễ dàng thay đổi và cũng không thểxử phạt. Theo tôi, cả nước nên có quy định thống nhất là lấy họ cha chocon; chỉ khi nào không xác định được người cha hoặc con ngoài giá thúmới lấy họ mẹ.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng ban Tuyên truyền - Hội Luật gia TPHCM:Nênthống nhất về cách đặt tên con.

Theo quy định của Bộ luật Dân sự cũng như các quy định liên quan, việc lấy tên đệm của cha làm họ cho con gái như ở các xã thuộc Hà Nội làkhông trái luật. Tuy nhiên, chính hủ tục này lại gây nhiều rắc rối vàlàm mất nhiều quyền lợi cho những cô gái này. Mặt khác, việc đặt họ trànlan như vậy khiến công tác quản lý hành chính gặp nhiều khó khăn.

Chính vì thế,  cầnphải có văn bản quy phạm pháp luật quy định cách đặt tên thống nhất,không phân biệt trai gái, để tránh những hệ lụy tiêu cực. Cụ thể, nênsửa đổi Bộ luật Dân sự 2005, tại Điều 26 về quyền đối với họ tên, nênquy định cá nhân có quyền mang họ cha hoặc họ mẹ, việc cá nhân mang họkhác với họ cha hoặc họ mẹ phải được điều chỉnh kịp thời cho phù hợp.

Hiện nay cũng có Nghị định số 158/2005/NĐ - CP về đăng ký và quản lý hộtịch nhưng cũng chỉ quy định: Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc củamỗi cá nhân. Mọi hồ sơ, giấy tờ của cá nhân có nội dung ghi về họ, tên,chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; giới tính, dân tộc; quốc tịch; quê quán;quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với giấy khai sinh của người đó. Dođó, Chính phủ cần ban hành một nghị định mới, trong đó đề cập cụ thể đếnviệc đặt họ tên sao cho thống nhất trong cả nước.

Trong thời gian chờ đợi điều chỉnh pháp luật, giải pháp hiện nay đối vớinhững phụ nữ mang tên đệm của cha ở các xã trên vẫn là căn cứ vào Điểm aKhoản 1 Điều 27 của Bộ luật Dân sự 2005 về quyền thay đổi họ, tên để yêucầu cơ quan nhà nước thay đổi họ tên cho phù hợp

Bộ Tư pháp sẽ vào cuộc

Ông Vương Đắc Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Cộng Hòa, cho biết, năm 2006, trước khi sáp nhập vào Hà Nội, tỉnh Hà Tây đã có chủ trương cải chính hộ tịch cho những nơi còn có các vấn đề chưa hợp lý về tên tuổi, dòng họ của nhân dân. Chính quyền xã đã vận động bà con đổi họ cho con gái  mang họ cha nhưng chỉ có một số người thực hiện.

“Nhiều người cho rằng cả đời con cháu họ chẳng bao giờ đi đâu nên không cần thiết phải thay đổi”, ông Thủy nói. Theo ông Nguyễn Quốc Cường, Phó vụ trưởng Vụ Hành chính tư pháp (Bộ Tư pháp), việc xuất hiện cách đặt họ tên như ở hai xã trên  rất cần được nghiên cứu, đánh giá để sớm thay đổi. Thời gian tới, khi tiến hành sửa đổi Bộ Luật Dân sự năm 2005, Bộ Tư pháp sẽ đưa vào nguyên tắc chung trong việc đặt họ tên con (không phân biệt nam, nữ) khi làm thủ tục khai sinh để tránh những rắc rối nảy sinh.

Phong tục quá kỳ lạ

Ông Võ Ngọc An, Giám đốc Trung tâm Nnghiên cứu và thực hành gia phả TP HCM, cho biết trong gần 20 năm nghiên cứu về các dòng họ, ông chưa từng gặp trường hợp đặt họ cho con kỳ lạ như phản ánh củaĐất Việt.  Trên quan điểm về dòng họ Việt Nam, đây là một biểu hiện lệch lạc, một hủ tục cần loại bỏ vì nó thể hiện sự trọng nam, khinh nữ.

Theo ông An, trong các gia phả mà ông nghiên cứu thường có trường hợp kỵ húy, tức là tục kiêng tên thật dẫn đến việc con cháu chỉ biết tên chung chung (như Võ Công - tức ông họ Võ). Hoặc có trường hợp người con dâu sau ba năm về nhà chồng mà chưa có con thì không được thừa nhận là con trong nhà (tam niên vô tử bất thành thê). Ngoài ra, nhiều gia tộc biểu hiện “khinh nữ” nên khi ghi chép gia phả không chú trọng đến phụ nữ.

“Ở nước ta, Luật Hồng Đức (đời Lê) và Luật Gia Long (đời Nguyễn) đã có quy định việc phân chia ruộng đất cho cả nam và nữ bằng nhau. Do vậy, cần giữ lại những nếp tốt đẹp xưa kia và bài trừ hủ tục”, ông An nói và cho rằng chính quyền địa phương có hủ tục này cần vận động người dân thay đổi nếp nghĩ trong việc đặt tên cho con gái. Các dòng họ gốc tại hai xã Sơn Đồng và Cộng Hòa cần “ngồi lại với nhau” để thống nhất cách đặt tên sao cho hợp tình, hợp lý, tránh những rắc rối như báoĐất Việtđã nêu.

TheoXóa bỏ hủ tục để bảo vệ nữ quyền