Trung Quốc bán ồ ạt trái phiếu Chính phủ Mỹ

Những ngày gần đây, Trung Quốcbán ồ ạt trái phiếu Chính phủ Mỹ do căng thẳng Mỹ-Trung ngày càng leo thang trênnhiều lĩnh vực, đặc biệt sau vụ Tổng thống Mỹ Barack Obama gặp gỡ lãnh tụ tinhthần của Tây Tạng - Dalai Lama.

Quốc kỳ Trung Quốc cạnh lá quốc kỳ của Mỹ tại trụ sở Ngân hàng Goldman Sachs ở New York. Tháng 9/2008, Trung Quốc vượt qua Nhật Bản trở thành chủ nợ lớn nhất của Mỹ và liên tục tăng mua cho tới tháng 12/2009 (Ảnh: Getty Images)

Quan hệ songphương còn bị ảnh hưởng bởi những tranh chấpvề giá trị đồng Nhân dân tệ, tin tặc tấncông Google và việc Mỹ bán số vũ khí trị giá6,4 tỷ USD cho Đài Loan.

Một lý do quan trọng khác khiến Trung Quốckhông muốn nắm giữ quá nhiều trái phiếu Mỹlà tình trạng thâm hụt ngân sách ngày cànggia tăng tại nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Bán 34,2 tỷ USD trái phiếu

Theo Bộ Tài chính Mỹ, trong tháng 12/2009,lượng trái phiếu Trung Quốc nắm giữ giảm4,3% tương đương 34,2 tỷ USD, xuống còn755,4 tỷ USD. Đây là mức giảm kỷ lục đối vớimột chủ nợ nước ngoài đang nắm giữ tráiphiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn ngắn.

Với Trung Quốc, đây cũng là lần đầu tiên kểtừ tháng 8/2000 nước này bán trái phiếu Mỹvới số lượng lớn như vậy. Trung Quốc hiện lệthuộc nhiều vào thị trường xuất khẩu Mỹ vàsố trái phiếu chính phủ Mỹ chiếm tỷ lệ khálớn so với tổng dự trữ ngoại hối 2.200 tỷUSD của Trung Quốc.

Tháng 9/2008, Trung Quốc vượt qua Nhật Bảntrở thành chủ nợ lớn nhất của Mỹ và liên tụctăng mua cho tới tháng 12/2009. Việc TrungQuốc bán ồ ạt trái phiếu chính phủ Mỹ đã tạođiều kiện cho Nhật Bản trở thành nước nắmgiữ trái phiếu Mỹ nhiều nhất thế giới. Lượngtrái phiếu Nhật Bản nắm giữ tính tới cuốitháng 12/2009 là 768,8 tỷ USD.

Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, TrungQuốc có thể tiếp tục bán ròng trái phiếuchính phủ Mỹ như một thông điệp kinh tế vàchính trị cảnh báo tới chính quyền của Tổngthống Obama.

Tuy nhiên, một số người lại nhận định rằng,Trung Quốc chỉ bán một lượng trái phiếu đủđể “đánh động” Nhà Trắng trước những căngthẳng gia tăng giữa hai nước, chứ không bánnhiều tới mức có thể phá hủy đà phục hồikinh tế Mỹ.

Bởi, Bắc Kinh hiểu rằng kinh tế và chính trịcủa Trung Quốc sẽ bất ổn nếu Mỹ tiếp tục lúnsâu vào suy thoái.

Tuy nhiên, mặc dù Nhật Bản và một vài nướcvẫn tăng mua trái phiếu chính phủ Mỹ, songđã xuất hiện xu thế giảm dự trữ trái phiếuMỹ khi cả năm 2009, lượng trái phiếu đượcnắm giữ bởi các nhà đầu tư nước ngoài giảm500 triệu USD, trái ngược với xu thế của năm2008.

Lo Mỹ thâm hụt ngân sách nặng

Bắc Kinh ngày càng lo ngại tình trạng thâmhụt ngân sách tồi tệ của Mỹ có thể làm mấtgiá USD và đe dọa tới khoản dự trữ ngoại hốikhổng lồ của Trung Quốc. Bộ Tài chính Mỹthông báo trong tháng đầu năm 2010, ngânsách liên bang thâm hụt 42,63 tỉ USD. Đây làtháng thứ 16 liên tiếp ngân sách của Mỹ thâmhụt.

Như vậy, trong bốn tháng đầu tiên của tàikhóa 2010 bắt đầu từ ngày 1/10/2009, khoảnthâm hụt ngân sách đã lên tới 430,69 tỉ USD,tăng 8,8% so với mức thâm hụt 395,9 tỉ USDcủa cùng kỳ trong tài khóa 2009. Trong khiđó, thâm hụt thương mại của Mỹ trong năm2009 là 380,66 tỷ USD.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, ngân sách liên bangthâm hụt lớn là do ảnh hưởng của cuộc suythoái kinh tế nghiêm trọng đã làm giảm lượngthu từ thuế và tăng chi cho các chương trìnhxã hội như bảo hiểm thất nghiệp và tem lươngthực, thực phẩm cho người trong hoàn cảnhkhó khăn.

Thâm hụt ngân sách của Mỹ trong tài khóa2009 kết thúc ngày 30/9/2009 là 1.415 tỉ USD,tương đương 9,9% GDP, là mức cao nhất kể từChiến tranh Thế giới thứ 2. Nhà Trắng dự báotrong tài khóa 2010, thâm hụt ngân sách liênbang sẽ vào khoảng 1.556 tỉ USD, ở mức 10,6%GDP năm nay.

Cam kết sẽ giảm bớt thâm hụt, song Tổngthống Obama cảnh báo tình hình chưa thể khảquan ngay trong vòng 10 năm tới.

Một trong những nỗ lực mà chính quyền Obama sẽtiến hành nhằm giảm thâm hụt ngân sách là thànhlập một ủy ban lưỡng đảng về tài chính, do cựuChánh văn phòng Nhà Trắng E. Bowles dưới thờiTổng thống Bill Clinton và cựu Thượng nghị sĩCộng hòa A. Simpson đứng đầu.

Ủy ban này sẽ có trách nhiệm đưa ra báo cáo địnhkỳ về những biện pháp mà Quốc hội và chính quyềnMỹ phải tiến hành để giảm thâm hụt ngân sáchxuống mức có thể chống đỡ được là tương đương 3%GDP. Khuyến nghị của ủy ban này cũng liên quantới việc tăng thuế và giảm chi cho các chươngtrình phúc lợi.

Theo Quốc Trung

TIN LIÊN QUAN