Hôm nay (16/3), Phòng Thương mại và Côngnghiệp Việt Nam (VCCI) công bố Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm2010. Đà Nẵng vẫn là tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng năm 2010. Cũng theo kết quả,gánh nặng thủ tục hành chính ngày càng gia tăng đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Đây là năm thứ 3 liên tiếp Đà Nẵng dẫn đầu bảng xếp hạng. Tiếp đến là cáctỉnh Lào Cai và Đồng Tháp.

Các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục có bước tiến ổn định trong cảithiện chất lượng điều hành kinh tế của mình. Nếu tính cả Cần Thơ và Long An thìkhu vực này có đến 9 tỉnh, thành phố trong tổng số 22 tỉnh thuộc nhóm có thànhtích rất tốt và tốt trong xếp hạng năm 2010.

Có tới 6 tỉnh, thành phố năm nay vọt lên hơn 20 bậc, đứng đầu là Quảng Trị từ 46lên 16. Ngược chiều là Hưng Yên thoái lui 37bậc về gần bét bảng, đứng thứ 3 từdưới lên.

Các thành phố lớn của cả nước là Hà Nội và Tp.HCM đều giật lùi trong bảng xếphạng này, trong đó Tp.HCM lần đầu tiên rớt khỏi hạng Tốt xuống Khá với mức giảm7 bậc. Hà Nội tụt lại 10 bậc, nằm ở giữa bảng xếp hạng Khá.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, chỉ số PCI là công cụ hữu ích đánh giá mứcđộ thuận lợi của môi trường kinh doanh, chất lượng điều hành kinh tế và nỗ lựccải cách hành chính của chính quyền địa phương các tỉnh, thành phố ở VN nhằmthúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân. Trong năm nay, có khá nhiềucác điển hình về sáng kiến cải cách đáng kể để các tỉnh học tập lẫn nhau.

Tuy vậy, ở một số lĩnh vực vẫn có chuyển biến chưa thật rõ nét tại điều tra PCInăm nay, bao gồm tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh, chi phí khôngchính thức. Đáng lo ngại là các lĩnh vực chi phí gia nhập thị trường, tiếp cậnđất đai, thiết chế pháp lý, tính minh bạch và chi phí thời gian có xu hướng giảmđiểm.

70% doanh nghiệp FDI phải chi tiền “lót tay”
Đà Nẵng, Lào Cai, Đồng Tháp được xếp hạng Rất tốt trong năm 2010 (Ảnh: VnMedia)

Theo kết quả điều tra năm 2010 cho thấy, hầu hết các chỉ tiêu của chỉ số tínhminh bạch đều sụt giảm so với năm 2009. Khả năng tiếp cận tài liệu kế hoạch cũngnhư văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh đều có xu hướng giảm. 

Với thang điểm đánh giá từ 1 đến 5, trong đó 1 là không thể tiếp cận và 5 là rấtdễ tiếp cận, khả năng tiếp cận các tài liệu kế hoạch có điểm trung bình là2,31%, giảm so với 2,44% của năm 2009 và xuống mức thấp nhất trong 6 năm tiếnhành điều tra PCI. Khả năng tiếp cận các văn bản pháp luật được đánh giá trungbình là 3,05 điểm so với 3,11 điểm của năm 2009, giảm xuống gần với mức năm2007.

70 % doanh nghiệp FDI phải “lót tay” để làm thủ tục 

Báo cáo điều tra PCI cũng đưa ra số liệu khá lo ngại, có đến 21% doanh nghiệptrong nước thừa nhận đã trả chi phí không chính thức trong đăng ký kinh doanh,40% doanh nghiệp trả hoa hồng khi mong muốn có được hợp đồng từ các cơ quan nhànước. Với khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), 20% sốdoanh nghiệp có chi tiền “bôi trơn” để xúc tiến các thủ tục đăng ký và cấp phépkinh doanh.

Theo ông Edmund Malesky, Trưởng nhóm nghiên cứu các doanh nghiệp có vốn đầu tưtrực tiếp nước ngoài, mặc dù năm 2008 Chính phủ Việt Nam đã đưa ra những biệnpháp quyết liệt để phòng chống tham nhũng nhưng những chi phí không chính thứcvẫn là hiện tượng đáng quan tâm. 

“Theo điều tra, 20% các doanh nghiệp FDI phải chi trả những khoản không chínhthức trong kinh doanh như bỏ tiền để xin giấy phép…vv... Có tới 70% doanh nghiệpFDI phải “lót tay” để làm thủ tục thông quan… Đặc biệt với những doanh nghiệp cómặt hàng là thực phẩm, nông sản... nếu không được thông quan sớm dễ bị hư hỏngnhanh do vậy tình trạng chi tiền không chính thức còn lớn hơn”, ông Malesky chobiết.

Báo cáo điều tra trong năm 2010 cũng cho thấy, quá trình cải cách thời gian đăngký kinh doanh có xu hướng chững lại, số ngày doanh nghiệp đăng ký kinh doanhmới, hay đăng ký sửa đổi đều dừng ở mức của năm 2009 với lần lượt là 10 ngày và7 ngày. 

Số giấy tờ doanh nghiệp phải nộp bổ sung tăng lên và kết quả là tỷ lệ doanhnghiệp phải chờ hơn 1 tháng để hoàn thành các thủ tục pháp lý cho việc chínhthức hoạt động đã tăng từ 19,35% năm 2009 lên 24,39% vào năm 2010. Tương tự, tỷlệ doanh nghiệp phải chờ hơn 3 tháng tăng từ 4,44% lên 5,77% trong cùng thờigian trên.

Theo VCCI, tham nhũng đặc biệt tập trung ở các ngành dịch vụ có tốc độ pháttriển nhanh và lợi nhuận cao. Điều này góp phần minh chứng nhận định của nhiềunghiên cứu quốc tế cho rằng tham nhũng có xu hướng tập trung ở những nơi nhiềulợi nhuận và quy định khắt khe hơn.

Để khắc phục những hiện tượng tiêu cực trên, đại diện VCCI cho biết, sắp tớiVCCI sẽ gửi những thông tin này cho Uỷ ban chống tham nhũng, đồng thời cũngthông báo cho các tỉnh, ngành để có biện pháp xử lý, giải quyết.

Theo Khổng Nhung
VnMedia