Ca khúc “Ướt mi”: Nỗi mặc cảm nghèo và tình đơn phương của Trịnh Công Sơn với 1 mỹ nhân

Trong gia tài sáng tác của nhạc sĩ huyền thoại Trịnh Công Sơn có đến hàng trăm bài hát hay và nổi tiếng, với nội dung đa dạng, sâu sắc, gắn với từng thời kỳ lịch sử, được khán giả mọi thế hệ yêu thích.

Có những ca khúc đã trở thành bất hủ, được dịch sang nhiều thứ tiếng và hát trên khắp thế giới như Diễm xưa, Hạ trắng…

Trịnh Công Sơn

Tuy nhiên, Ướt mi lại là ca khúc gây nhiều dấu ấn và đáng bàn hơn cả. Nó chính là cột mốc sự nghiệp đầu tiên của Trịnh Công Sơn.

Ướt mi được Trịnh Công Sơn sáng tác năm 1958. Khi ấy, nhạc sĩ mới tròn 19 tuổi. Ca khúc được Nhà xuất bản An Phú ấn hành tại Sài Gòn năm 1959. Tiền bản quyền của ca khúc Ướt mi mà Nhà xuất bản An Phú đã trả cho nhạc sĩ là 5.000 đồng. Đây là số tiền không hề nhỏ với một nhạc sĩ trẻ.

Nhiều tài liệu cho rằng, đây là tác phẩm đầu tay của Trịnh Công Sơn, nhưng theo lời nhạc sĩ kể lại thì trước đó ông đã sáng tác một số bài như Sương đêm, Chơi vơi. Tuy nhiên, các ca khúc này không được chú ý, chỉ tới khi Ướt mi ra đời mới tạo tiếng vang cho Trịnh Công Sơn.

Thành công của Ướt mi gắn liền với tên tuổi của danh ca Thanh Thúy, mỹ nhân nổi danh bậc nhất Sài Gòn ngày đó.

Thanh Thúy – mỹ nhân nổi danh bậc nhất

Nói qua về Thanh Thúy, vào cuối thập niên 50, đầu thập niên 60, có một giai nhân đẹp tuyệt trần xuất hiện giữa làng nhạc và vụt sáng thành hiện tượng độc đáo bậc nhất.

Không màu mè, cầu kì, chỉ bằng tiếng hát và nhan sắc trời phú, người ca sĩ ấy đã chiếm trọn trái tim khán giả và khiến biết bao nhạc sĩ tài hoa phải si mê.

Đó chính là Thanh Thúy, người được mệnh danh là "Nữ hoàng của thể điệu , Rumba, Slow" hay "Hoa hậu nghệ sĩ".

Thanh Thúy

Không chỉ giới hạn trong Bolero, kể từ khi xuất hiện, Thanh Thúy đã gây được nhiều tiếng vang nhất trong làng nhạc Việt trước năm 1975 và ngự trị trên các làn sóng phát thanh, cũng như truyền hình tại miền Nam.

Cô nhanh chóng trở thành ngôi sao lớn trên các sân khấu đại nhạc hội cũng như phòng trà, với lượng đĩa bán ra vượt trội.

Cô cũng là người nhận được nhiều mỹ từ do giới văn nghệ sĩ và báo chí phong tặng nhất như: Tiếng hát liêu trai, Tiếng hát khói sương, Tiếng hát lúc không giờ, Tiếng sầu ru khuya, Tiếng hát lên trời, Tiếng hát khói sương chiêu niệm…

Bằng sức cuốn hút kì lạ của mình, Thanh Thúy trở thành ca sĩ Bolero đi vào ngòi bút của nhiều thi nhân, văn sĩ nhất. đúng như lời tác giả Hoàng Bích Yên từng nói:

"Trong kiếp cầm ca, tiếng hát Thanh Thúy được nhiều cây bút tên tuổi xuất thủ với ngôn từ độc đáo, tuyệt vời được dàn trải ra, bồng bềnh theo hình bóng qua bốn thập niên của hậu bán thế kỷ 20, tiếng hát đó đã gói trọn tình khúc vượt thời gian và không gian, đi vào ký ức, đi vào chiều dài lịch sử trong làng ca nhạc Việt Nam".

Thanh Thúy sở hữu nhân cách sáng lòa, phẩm hạnh cao đẹp. Với bản tính "nhu mì, khiêm tốn, ngoan hiền và biết tự trọng", Thanh Thúy ít khi bon chen vào con đường danh vọng hay tranh đua với đồng nghiệp.

Sự đối lập giữa giọng hát nam tính, mạnh mẽ với thân hình nhỏ bé, mảnh mai, nhan sắc tuyệt trần và cách hát khép mình, e lệ đã khiến Thanh Thúy trở thành cực phẩm trong làng ca sĩ, khiến người đàn ông nào cũng say đắm.

Giáo sư Nguyễn Văn Trung từng nói: "Có lẽ những khán giả thích Thanh Thúy là vì vậy, không phải giải thích như một thân xác, nhưng như một người đàn bà, một thiếu nữ Việt, một cô gái Huế qua những cái rất "đàn bà", rất "Việt Nam" và rất "Huế" của Thanh Thúy".

Chính vì thế, Thanh Thúy cũng trở thành người tình trong mộng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Năm 1958, Trịnh Công Sơn vào học ở Sài Gòn, ông dần làm quen với không khí vũ trường, phòng trà, phụ diễn tân nhạc gây sôi động cho Sài Gòn về đêm.

Một lần đến phòng trà Đức Quỳnh, Trịnh Công Sơn bỗng chớm nở những rung động đầu đời với hình ảnh của bóng hồng Thanh Thúy. Dường như đêm nào, Trịnh Công Sơn cũng đến đây, ngoài mục đích thưởng thức âm nhạc ông còn mong muốn được nhìn thấy nàng thơ của mình đi dần vào bóng tối.

Trong thời gian này, Trịnh Công Sơn đặc biệt mê giọng hát hút hồn của ca sĩ Thanh Thúy. Cứ đêm đến, Trịnh Công Sơn lại không thể thiếu tiếng hát và hình ảnh của cô ca sĩ ấy. Ông thường xuyên lui tới phòng trà nơi Thanh Thúy biểu diễn để nghe cô hát.

Cứ như thế, hình bóng Thanh Thúy làm thổn thức trái tim ông, đến mức ông phải tự hỏi: "Lẽ nào tôi đã yêu em?". Nhưng Trịnh Công Sơn không dám ngỏ lời vì ông chỉ là một sinh viên nghèo còn Thanh Thúy đã là ca sĩ nổi tiếng.

Vốn nhút nhát nên tình yêu của Trịnh Công Sơn cũng chỉ thầm lặng, vụng trộm, chờ đợi, đơn phương, nhớ nhung thầm kín.

Một ngày nọ, Trịnh Công Sơn đánh liều viết một mẩu giấy nhỏ yêu cầu Thanh Thúy hát ca khúc Giọt mưa thu của Đặng Thế Phong.

Thanh Thúy đồng ý thể hiện ca khúc này và vô tình trong lúc hát lại nhớ tới người mẹ đang bệnh tật nên bật khóc.

Giọt nước mắt của Thanh Thúy đã lay động trái tim Trịnh Công Sơn, khiến ông thổn thức. Ông kể lại:

"Thuở còn trọ học ở Sài Gòn, năm đó tôi 17 tuổi, đêm nào tôi cũng lò dò đến phòng trà ca nhạc để nghe Thanh Thúy hát. Dần dần hình bóng Thanh Thúy đã ăn sâu vào trong tôi lúc nào không biết.

Nói yêu Thanh Thúy thì cũng chưa hẳn. Vì mặc cảm nghèo và vô danh. Trong khi đó Thanh Thúy là một ca sĩ có tiếng lúc bấy giờ, kẻ đón người đưa tấp nập. Biết vậy, nhưng tôi không thể đêm nào thiếu hình ảnh và tiếng hát của nàng.

Có đêm tôi chỉ đủ tiền để mua một ly nước chanh. Đêm đêm tôi thao thức với những khát khao, mơ ước là phải làm một cái gì đó để tỏ cho Thanh Thúy biết là tôi đang rất ngưỡng mộ nàng".

Ngay trong đêm đó, Trịnh Công Sơn đã viết nên nhạc phẩm Ướt mi.

Sau khi hoàn thành nhạc phẩm đầu tay này, Trịnh Công Sơn đã chép thật nắn nót vào một tờ giấy và luôn mang theo bên mình để cơ hội đến là trao cho Thanh Thúy.

Nhưng phải năm lần bảy lượt mang đi rồi lại mang về, ông mới dám đánh bạo lên ngồi hàng ghế đầu để có dịp gởi tặng bài hát cho mối tình đầu Thanh Thúy.

Đêm đó, Trịnh Công Sơn đã không ngủ được vì hồi hộp, lo lắng, không biết số phận của ca khúc sẽ như thế nào.

Phải đến 3 tuần sau, giữa lúc tuyệt vọng nhất thì Trịnh Công Sơn nghe Thanh Thúy hát Ướt mi.

Thanh Thúy hát xong cũng cố ý nán lại sân khấu để chờ người đã tặng nhạc. Lúc này, Trịnh Công Sơn thu hết can đảm bước lên nói lời cám ơn Thanh Thúy vì đã hát bài hát của ông.

Thanh Thúy đã rất ngạc nhiên và tỏ ý muốn nói chuyện riêng với Trịnh Công Sơn. Cô mời luôn Trịnh Công Sơn về nhà và cả hai ra đón taxi. Tuy nhiên, cuộc tình chỉ dừng lại ở đó.

Một năm sau, năm 1959, Trịnh Công Sơn viết một bài khác, cũng để tặng người đã hát bài hát đầu tiên của mình. Đó là ca khúc Thương một người như để chia sẻ trên đôi vai cô ca sĩ trẻ sớm gánh chịu nỗi nhọc nhằn.

Ca khúc Ướt mi được hát đầu tiên bởi Thanh Thúy nhưng bản thu thành công hơn cả lại là của Khánh Ly trong băng Sơn ca 7 năm 1974.

Theo Trí Thức Trẻ

Sao

Danh ca Thanh Thúy: Người ơn trong cõi tạm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn