Tỷ giá USD tự do bất ngờ lao nhanh tới mức21.000 đồng/USD càng khiến áp lực chi phi đầu vào của doanh nghiệp tăng theo.Bất bình thường hơn khi hiện nay doanh nghiệp "khát" USD lại rất khó tiếp cậnmua USD tại các ngân hàng.
"Quả đắng" từ việc vay USD ngân hàng
Thời điểm quý 4/2009, lãi suất cho vay VND phổ biến ở mức 14 -16,5%/năm, lãi suất cho vay USD khá thấp ở mức 3,5 - 5%/năm. Trong khi đó ngoàithị trường tự do tỷ giá USD lại tăng mạnh. Nhiều doanh nghiệp đã tìm cách vayUSD và quay vòng sang VND để sản xuất kinh doanh. Tuy vậy, đến thời điểm này,tình thế mới đang khiến nhiều doanh nghiệp khốn đốn vì phải chịu mua giá đô lacao trên thị trường tự do để trả nợ ngân hàng và thanh toán các khoản đầu tưkhác.
Theo tiến sĩ Lê Đăng Doanh, gần cuối năm ngoái, theo chính sách hỗ trợ các doanhnghiệp xuất khẩu được hỗ trợ vay USD, nhiều doanh nghiệp cũng đã vay USD với lãisuất khá thấp. Nhưng đến nay đã đến lúc phải kiếm USD để trả nợ ngân hàng.
Tình thế mới đang khiến doanh nghiệp thiệt hại lớn. Từ nay tới cuối năm nhu cầuUSD sẽ tăng mạnh hơn, bởi các doanh nghiệp nhập khẩu cũng đã bắt đầu cần USD đểđặt hàng chuẩn bị cho lượng hàng cung cấp cho thị trường dịp cuối năm (đây làdịp có nhu cầu tăng mạnh nhất trong năm). Ngoài ra các doanh nghiệp cũng phảitất toán các khoản chi, thu vào cuối năm. Những yếu tố trên khiến tính thanhkhoản của ngoại tệ bằng đô la tăng lên và doanh nghiệp cần USD đang gánh chịuthiệt hại nặng.
Trao đổi với chúng tôi,bên lề hành lang kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XII, bà Phạm Thị Loan, Tổng giámđốc tập đoàn Việt Á cho rằng, USD thị trường tự do tăng mạnh chủ yếu là do thiếuhụt cung - cầu. Thời điểm cuối năm thường là thời điểm nước rút của các doanhnghiệp để đạt mục tiêu, kế hoạch. Do nền sản xuất của chúng ta còn yếu, nên ngaycả đối với các ngành có thế mạnh xuất khẩu thì vẫn phải nhập nguyên phụ liệunhiều.
Doanh nghiệp kêu trời vì tỷ giá
Ông Nguyễn Xuân Đảng, Giám đốc Công ty TNHH Tái chế OTAL cho biết, mấyngày hôm nay, mặc dù hàng đã về đến cảng, nhưng doanh nghiệp không dỡ hàng rađược, chỉ vì khoản thanh toán chưa xong. Doanh nghiệp vẫn phải chần chừ thươnglượng với phía nước ngoài.
 |
| Hàng hóa sẽ tiếp tục từ nay tới cuối năm vì tỷ giá (Ảnh: KN") |
Theo ước tính của ông Đảng, trong vài ngày qua,doanh nghiệp thiệt hại lên tới gần nửa tỷ đồng, bởi sự chênh lệch tỷ giá phảithanh toán hiện nay vào khoảng trên 20.000 đồng/USD với mức dưới 20.000 đồng/USDđược dự toán trước đó.
“Chưa bao giờ doanh nghiệp lâm vào tình trạng nhưthế này!. Những năm trước USD cũng biến động nhưng không bất ngờ và nhanh nhưbây giờ…”, ông Đảng than.
Bà Đỗ Thị Diệu Hồng, phòng xuất nhập khẩu của hệthống siêu thị Fivimart, thuộc Công ty CP Nhất Nam cho biết, việc tỷ giá USDtăng mạnh đang khiến nhiều doanh nghiệp lưỡng lự xem có nên nhập hàng về haykhông.
Hiện nay, áp giá hàng nhập khẩu phía Hải quan đã lấytỷ giá liên ngân hàng để tính. Trước đây phíai Hải quan không áp giá này mà cómức giá thấp hơn nhiều, vì vậy giá nhập khẩu cũng đã tăng lên nhiều.
Hiện nay doanh nghiệp vẫn bắt buộc phải nhập hàng vìđây là thời điểm cuối năm và gần Tết, thị trường vẫn rất cần hàng hoá. Tuy vậy,năm nay lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ bị co lại, bởi doanh nghiệp cũng không thểtăng giá đắt quá khiến người tiêu dùng khó chấp nhận, trong khi doanh nghiệp vẫnmuốn bán được hàng.
Có sự thao túng giữa ngân hàng và tổ chức?
Trao đổi với chúng tôi, một giám đốc doanh nghiệp kêurằng, trong khi doanh nghiệp đang cần USD thì phía ngân hàng từ chối. Cũng cókhách hàng mua được nhưng không phải là nhiều và phải chịu mua giá cao.
“Tôi cho rằng, chắc chắn là có sự thao túng USD giữa ngân hàng và các tổ chức,cá nhân có nguồn ngoại tệ nhiều. Có những cá nhân của ngân hàng cấu kết vớikhách hàng có nguồn đô la, găm giữ lại để bán. Và người sau luôn phải cao hơnngười trước, dẫn đến tình trạng hoảng loạn vì USD. Tôi cảm giác nước mình khôngcó Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong khi đó doanh nghiệp đang rất cần có sự canthiệp ngay của NHNN. Nếu không can thiệp, tỷ giá tiếp tục leo thang thì doanhnghiệp đóng cửa cho xong…”, vị giám đốc này than.
Còn theo ông Đảng, NHNN không có biện pháp nào canthiệp vào đồng USD, hiện thị trường ngân hàng cũng đang giống như thị trườngtrôi nổi.
Trong khi đó, bà Loan cho rằng, biện pháp cấp bách trong tình trạng khẩn cấp là“bơm” dự trữ ngoại tệ nhưng tại thời điểm này khó thực hiện bởi vì dự trữ củachúng ta mỏng. Biện pháp cơ bản bâygiờ là làm sao để kiểm soát thị trường “chợ đen”. Mặc dù đã có một số giải phápđược đưa ra nhưng dường như chưa mấy hiệu quả.
“Trong lúc này tôi nghĩ rằng ngân hàng chỉ ưu tiên chovay vốn bằng ngoại tệ để nhập khẩu những mặt hàng có tính cấp thiết còn nhữnghàng tiêu dùng xa xỉ hạn chế. Bên cạnh đó việc điều hành phối hợp giữa các tậpđoàn, tổng công ty nhà nước cần chặt chẽ hơn nữa. Chẳng hạn trong khi chúng taphải bỏ ra hàng trăm triệu USD để nhập khẩu xăng dầu thì nhà máy lọc dầu DungQuất lại tồn kho hàng triệu tấn. Nếu như có kế hoạch, phương án kinh doanh cụthể thì đã có thể tiết kiệm được một lượng ngoại tệ rất lớn cho đất nước…”, bàLoan cho biết.
Đó là những giải pháp mang tính tình thế, còn về giải pháp lâu dài vẫn phải giảiquyết được tổng thể bài toán kinh tế vĩ mô, giảm nhập siêu, nâng cao năng lựcdoanh nghiệp trong nước, thúc đẩy sản xuất sản phẩm, hàng hóa thay thế hàng nhậpkhẩu để tránh bị phụ thuộc vào ngoại tệ...
Theo Khổng Nhung-Hữu Thọ
VnMedia
