Ngày 14-4, Ngân hàng (NH) Nhànước đã công bố thông tư 12 về cho vay theo lãi suất thỏa thuận, chính thức dỡbỏ trần lãi suất cho vay. Hoạt động cho vay và huy động vốn có nhiều điều chỉnhsau chủ trương này.

Theo ông Đỗ Minh Toàn - phó tổnggiám đốc NH Á Châu (ACB), dù bỏ trần nhưng lãi suất sẽ theo xu hướng giảm, mứcgiảm có thể là 1-1,5%, tới đây sẽ chỉ còn 13-14%/năm.

Chưa giảm ngay lãi suất huyđộng

Ngày 14-4, hàng loạt NH công bốlãi suất huy động mới, tối đa dưới 12%/năm. Điểm khác là lãi suất có cao có thấp,không còn gửi ngắn hay dài cùng mức lãi suất, thậm chí nhiều NH cũng bỏ khuyếnmãi, thưởng lãi suất. So với trần lãi suất huy động 10,5%/năm trước đây thì mứclãi suất công bố ngày 14-4 không có nhiều thay đổi, chỉ là hợp thức hóa cáckhoản mà trước đây NH trả dưới hình thức thưởng, khuyến mãi.

Cùng ngày, NH Việt Á đã đưa rabiểu lãi suất mới, cao nhất là 11,8%/năm kỳ hạn 12 tháng; 1 tháng 11%/năm; 3, 6và 9 tháng lần lượt là 11,5%/năm, 11,6%/năm và 11,7%/năm. Theo lãnh đạo NH ViệtÁ, lãi suất có cao có thấp giúp NH huy động vốn ổn định hơn, người muốn lãi suấtcao thì gửi dài hạn. Trước kia khi bị giới hạn bởi trần, người dân hầu hết chỉgửi ngắn hạn.

Bỏ trần để giảm lãi suất
Từ ngày 14-4, các ngân hàng không còn bị ràng buộc bởi trần lãi suất (Ảnh: Thanh Đạm)

Tại NH Xuất nhập khẩu VN (Eximbank), lãi suấthuy động cao nhất 11,5%/năm kỳ hạn 12 tháng.Cách biệt lãi suất giữa các kỳ hạn từ 1-11 thángkhông lớn, kỳ hạn 3 tháng là 11,4%/năm, 6 tháng11,43%/năm, 9 tháng 11,45%/năm.

Tại NH Sài Gòn Thương Tín, lãisuất huy động cao nhất là 11,1%/năm kỳ hạn 12 tháng. Các kỳ hạn ngắn đều dưới11%/năm: 1 tháng 10,56%/năm, 3 tháng 10,86%/năm, 6 tháng 10,98%/năm.

- Ông Lê Văn Truông (phó chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP XNK Khánh Hội):

Gần đây, doanh nghiệp ít vay vốn NH do lãi suất quá cao. Xí nghiệp chế biến lâm sản tại Bình Dương chỉ hoạt động cầm chừng chờ lãi suất giảm. Tôi kỳ vọng tháng 6 tới khi vào mùa sản xuất chính, lãi suất cho vay sẽ giảm còn 12%/năm. Đó là mức tối đa mà doanh nghiệp chịu được.

- Ông Nguyễn Hảo (giám đốc Công ty may và in Hoàng Tấn, Q.3, TP.HCM):

Hi vọng đến giữa năm khi chúng tôi bắt tay làm đơn hàng xuất khẩu, lãi suất chỉ còn 10%/năm, nếu cao hơn doanh nghiệp khó kham nổi.

Ông Nguyễn Phước Thanh, tổng giám đốcVietcombank, cho biết lãi suất huy động cao nhất12%/năm nhưng các NH lớn sẽ không áp dụng mứctối đa. Các kỳ hạn gửi ngắn chỉ xoay quanh 11%/nămđể khuyến khích người dân gửi tiền ổn định. ÔngThanh cho biết sẽ chấm dứt các chương trìnhkhuyến mãi, tặng tiền. Trong khi đó, nhiều NHkhác cho biết chỉ áp dụng các chương trìnhkhuyến mãi theo dạng rút thăm trúng thưởng, xổsố...

Theo ông Đỗ Minh Toàn - thời điểmnày các NH chưa giảm lãi suất huy động mà cần có thời gian, khoảng 2-3 tháng.Những NH có nguồn vốn huy động không ổn định lo ngại nếu giảm nhanh lãi suất sẽmất khách.

Khởi động giảm lãi suất chovay

Tại cuộc họp triển khai quy chếcho vay theo lãi suất thỏa thuận sáng 14-4 tại Hà Nội, NH Nhà nước và Hiệp hộiNH đã khuyến khích các NH nên áp dụng mức lãi suất huy động tối đa 11,5%/năm,cho vay 14-14,5%/năm.

Tuy nhiên theo các NH, trên thựctế dù đã được tự quyết định lãi suất nhưng do cạnh tranh nên khó có thể đẩy lãisuất lên cao. Ông Đỗ Minh Toàn cho biết mặt bằng lãi suất cho vay đang bắt đầuhạ xuống, tại ACB còn 14-14,5%/năm, chia làm bốn mức. Khách hàng doanh nghiệp đãquan hệ lâu năm với NH là 13,8%/năm; khách hàng bình thường 14%; doanh nghiệpvừa và nhỏ 15% và cá nhân là 15-16%/năm.

Theo ông Toàn, các NH đang bí đầura. Tăng trưởng tín dụng quý 1-2010 chủ yếu là giải ngân các dự án đầu tư xâydựng cơ bản, vay để dự trữ nguyên vật liệu là chính. Vay sản xuất và tiêu dùngrất ít. Do vậy, một khi các NH đang muốn giải ngân thì không thể tăng mà chỉ cógiảm lãi suất. Cũng theo ông Toàn, lãi suất thị trường sẽ giảm 1-1,5%/năm, ở mức13-14%/năm sẽ kích thích người đi vay. Có thể quý 2-2010 lãi suất giảm.

Mới đây NH Nông nghiệp và pháttriển nông thôn đưa ra mức lãi suất cho vay chỉ 13,2-14,5%/năm đã tạo áp lực rấtlớn cho các NH. Theo ông Nguyễn Phước Thanh, lộ trình giảm lãi suất đã quá rõràng. Nếu các NH thống nhất phương án đều minh bạch, rõ ràng thì lãi suất sẽnhanh chóng hạ nhiệt.

Được nói thật về lãi suất

Cuộc cạnh tranh giảm lãi suất cho vay đã manh nha hình thành trước khi Ngân hàng (NH) Nhà nước cho áp dụng lãi suất thỏa thuận. Cuối tuần trước báo chúng tôi - dẫn nguồn từ NH Nhà nước - đã đăng tải lãi suất cho vay thỏa thuận cao nhất của một số NH, có NH lên đến 18%/năm nhưng nhiều NH chỉ có 14-15%/năm. Dù trong ngày nghỉ nhưng vẫn có NH phải tính toán lại để đưa ra một mức lãi suất thấp hơn. Rồi đây, các NH sẽ còn phải so kè lãi suất và người vay sẽ dần trở lại thói quen dọ hỏi lãi suất trước khi làm hồ sơ vay vốn.

Điều này không có được nếu vẫn tiếp tục duy trì trần lãi suất cho vay. Cơ chế lãi suất thỏa thuận đã được áp dụng lại sau gần hai năm gián đoạn hứa hẹn sẽ mở ra cuộc cạnh tranh có lợi cho người vay và người gửi. Nếu trước đây, NH đồng loạt treo bảng cho vay 12%/năm nhưng lại thu thêm phí của người vay, huy động 10,5%/năm nhưng lại “thưởng” thêm cho người gửi thì nay phải tính toán để có được mức lãi suất cạnh tranh cho cả người gửi và người vay.

Sẽ khó hơn cho NH vì giờ đây họ phải nói thật về mức lãi suất sẽ áp dụng để người vay và người gửi so sánh, lựa chọn. Nếu NH để lãi suất vay quá cao, người vay sẽ chuyển sang NH khác. Ngược lại, nếu lãi suất huy động quá thấp, người gửi cũng sẽ chọn cho mình NH có mức lãi suất cao hơn. Trong “gọng kìm” của cả người gửi và người vay, các NH phải tính toán, cân đong sao cho hài lòng cả hai.

Được nói thật về lãi suất cũng sẽ giúp đồng vốn NH được sử dụng hiệu quả hơn. NH sẽ công bố nhiều mức lãi suất khác nhau. Người đi buôn, tiêu dùng phải chịu lãi suất cao. Nhà sản xuất được hưởng lãi suất thấp. Chấm dứt cảnh nhà buôn, nhà sản xuất cùng một mức lãi suất. NH cũng tính toán dự án không hiệu quả, rủi ro cao phải chịu lãi suất cao. Có chuyên gia NH nói rằng cơ chế vận hành của thị trường tiền tệ đã hoàn chỉnh hơn khi được thỏa thuận lãi suất.

T.TU.

Theo T.Sơn - A.Hồng
Bỏ trần để giảm lãi suất