Khá kinh ngạc khi biết Calistorất thích triết học, đặc biệt là triết học Mác Lê nin.
Quan tâm đến thế sự thì tất nhiênphải đọc sách. Calisto luôn giành một khoản trong quỹ thời gian của mình chosách. Phòng làm việc của ông, từ lúc còn ở Long An cho đến lúc ra Hà Nội sống,đều có sách để đọc.
Không đọc được tiếng Việt, mỗilần về Bồ Đào Nha, ông lại “tha” sang Việt Nam ít sách. Người đàn ông này có thểngồi hàng giờ ngấu nghiến sách bóng đá, sách chính trị, kinh tế.
 |
Và khá kinh ngạc khi biết ông rấtthích… Triết học: “Tôi thích đọc sách của Karx Mark, Lenin. Thật đấy!”. Ở Bồ ĐàoNha thập kỷ 1960-1970, khi nền độc tài còn thống trị, mâu thuẫn ý thức hệ rấtcăng thẳng. Các loại “sách đỏ” bị cấm hoàn toàn. Nhưng cấm đoán lại khơi dậy tòmò.
Calisto kể rằng lúc đấy ông cònlà sinh viên Đại học Thể thao tại Lisbon. Người dân, sinh viên vẫn lén lút đọcsách “cách mạng". Cảnh sát lùng bắt và nhiều người bị bỏ tù. Mọi sự chỉ trở nêntốt đẹp khi Cách mạng Bồ Đào Nha (cách mạng Hoa Cẩm Chướng) nổ ra năm 1974, nềnđộc tài bị phá vỡ thì tình hình mới được cải thiện.
“Thời đó, tôi cũng tiếp nhận“sách đỏ”, cấm đoán tri thức là vô lý. Tôi cũng mê văn học Nga và các danh hàoMayakovsky, Dostoyevsky, Lev Tolstoi…”.
Sách triết học, văn chương là thứkhông có chỗ trong tâm trí đại bộ phận giới thể thao. Nhưng ông Tô lại cho rằngsách mang lại tư duy. Trước một vấn đề, luôn tìm cách “giả sử” theo một tìnhhuống khác. Nó tạo ra tư duy nghi ngờ, đam mê và mở ra sáng tạo. Một cầu thủchơi bóng giỏi khi anh ta tìm được sự đam mê với quả bóng và trở nên sáng tạo,như vậy sẽ đá hay hơn.
Kể ra, hình ảnh của Calisto ngoàisân bóng, đấy là một người đàn ông thú vị.
Theo Nam Châm
Tiền Phong
