Theo TSLê Hồng Giang, sẽ có nhiều người dân, doanh nghiệp không thể mua/bán ngoại tệđược nữa cho nhu cầu hoạt động kinh tế của mình, do đó về tổng thể nền kinh tếsẽ bị thiệt hại.
 |
| TS. Lê Hồng Giang (Ảnh: Hữu Nghị) |
Ông Lê Hồng Giang- chuyên gia tài chính độc lập bình luận về các vấn đề xoay quanh việc nghịtrường ngoại tệ tự do ngưng giao dịch 3 ngày vừa qua.
Thưa ôngGiang, hoạt động kinh doanh ngoại tệ tự do đang bị tạm dừng đang gây tâm lý bấtan đối với nhiều người dân khi thói quen giao dịch ngoại tệ tự do thay đổi. Ôngnhận định thế nào về tình hình trên và theo ý kiến của ông, thị trường ngoại tệchính thức có thể thay thế hoàn hoàn được thị trường tự do hay không (khi trướcđây người dân có thể giao dịch USD ngay lập tức, trong khi mua bán với ngân hàngphải xuất trình giấy tờ và lý do)?
Nếu tôi nhớ khôngnhầm VN đã có qui định không cho phép giao dịch bằng ngoại tệ trên lãnh thổ VNvà việc thu đổi ngoại tệ cũng chỉ được thực hiện ở một số địa điểm được cấpphép. Như vậy đáng ra chính quyền phải thẳng tay chấn chỉnh việc mua bán ngoạitệ chợ đen từ lâu chứ không phải đến giờ mới làm.
Đợt chấn chỉnhvừa rồi không hẳn vì chính quyền muốn đề cao vai trò thực thi pháp luật mà chủyếu vì lý do kinh tế. Ở thời điểm này trong con mắt chính quyền lợi ích của thịtrường ngoại tệ chợ đen thấp hơn những hệ lụy của nó với nền kinh tế và sự cảntrở các chính sách tiền tệ mà NHNN muốn thực thi.
Ở đây tôi khôngmuốn nói liệu chính phủ đã giải đúng bài toán cost-benefit của thị trường chợđen hay không mà muốn chỉ ra rằng triệt tiêu nó (nếu có thể) bên cạnh những cáilợi (benefit) chắc chắn sẽ có ảnh hưởng tiêu cực (cost) vào các hoạt động kinhtế.
Sẽ có nhiều cáthể (người dân, doanh nghiệp) không thể mua/bán ngoại tệ được nữa cho nhu cầuhoạt động kinh tế của mình, hoặc phải mua/bán với chi phí cao hơn so với trướckia, do đó về tổng thể nền kinh tế sẽ bị thiệt hại (lưu ý nền kinh tế ở đây phảihiểu cả khu vực phi chính thức, có lẽ có tỷ trọng không nhỏ so với khu vực chínhthức).
Theo ý kiếncủa ông, tình trạng hai giá tại ngân hàng có tiếp tục tiếp diễn trong thời giantới nếu thị trường USD tự do hoàn toàn bị xóa bỏ? Việc ngân hàng nhà nước yêucầu các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước bán ngoại tệ cho ngân hàng khicó nguồn thu có phải là một hình thức kết hối không?
Chính sách buộccác doanh nghiệp phải bán lại ngoại tệ cho ngân hàng ở mức tỷ giá không phản ánhđúng cung cầu ngoại tệ trên thị trường là một hình thức đánh thuế vào doanhnghiệp có nguồn thu ngoại tệ. Tôi không đủ thông tin để ủng hộ hay phản đối sắcthuế đó, tuy nhiên lý thuyết kinh tế chỉ ra rằng bất kỳ một loại thuế nào cũngtạo ra deadweight loss (khoản tổn thất vô ích) cho nền kinh tế. Do đó chính sáchnày cũng có ảnh hưởng tiêu cực vào nền kinh tế nói chung.
Tôi nghiêng theoquan điểm không nên bắt buộc mà để ngân hàng và doanh nghiệp thỏa thuận tỷ giáhợp lý để họ tự nguyện mua bán ngoại tệ với nhau. Một khi NHNN vẫn áp đạt mộtmức tỷ giá không phản ánh đúng cung cầu thì tình trạng hai tỷ giá không thểtránh khỏi, dù có tồn tại thị trường chợ đen hay không.
Theo Phương Mai
CafeF
