Kết quả khảo sát 200 sinh viên tại một số trường đại học, cao đẳng cho thấy khoảng 80% sinh viên đã hoặc đang đi làm thêm trong thời gian học tập. Trong đó, 50% làm việc bán thời gian tại các quán cà phê, cửa hàng tiện lợi..., còn 30% nhận các công việc tự do như gia sư, cộng tác viên bán hàng hoặc làm việc online.
Số liệu này cho thấy xu hướng sinh viên đi làm thêm ngày càng phổ biến. Một trong những nguyên nhân chính được cho là do chi phí sinh hoạt tăng cao, tạo ra áp lực tài chính buộc nhiều sinh viên phải tìm kiếm việc làm bán thời gian để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống.
Kinh tế gia đình khó khăn, từ khi vào năm 2, Thu An, sinh viên năm thứ 3 một trường đại học tại TPHCM nhận làm thêm ca đêm ở cửa hàng tiện lợi dù thù lao chỉ 25.000đ/h. "Bố em từng là công nhân xây dựng nhưng không may gặp tai nạn lao động mất khả năng đi lại. Mẹ mắc bệnh tim, tuy sức khỏe yếu nhưng vẫn bán tạp hóa để trang trải chi phí sinh hoạt cho cả nhà và lo cho em gái nhỏ đang học lớp 4. Em đi làm để trang trải tiền ăn học, đỡ gánh nặng cho mẹ", An tâm sự.
Làm thêm từ 22h tới 6h sáng hôm sau rồi tranh thủ về ngủ, nghỉ vài giờ trước khi đến trường, An dần thấy mệt mỏi, kiệt sức và không thể tập trung vào các bài giảng trên lớp. Kết quả là, ở kỳ thi kết thúc học phần, An không vượt qua được 5/10 môn quan trọng và phải học lại vào kỳ sau. Nữ sinh cũng thường xuyên đau đầu, mất ngủ và căng thẳng kéo dài.
Hiện tại, Thu An đã nghỉ việc ở cửa hàng tiện lợi để tập trung hoàn thành những học phần chưa đạt trước đây và học bổ sung các môn còn lại để theo kịp bạn cùng khóa.
Không chỉ những bạn có hoàn cảnh khó khăn, nhiều sinh viên khá giả cũng chọn đi làm thêm vì mong muốn tích lũy kinh nghiệm.
Không cùng cảnh khó khăn về kinh tế, Ngọc Minh, sinh viên năm 3 chuyên ngành Marketing tại một trường cao đẳng tại Hà Nội, chọn đi làm thêm để thêm năng động, va chạm với thị trường và có khoản nho nhỏ mua thứ mình muốn mà không phải xin tiền phụ huynh.
Minh cho biết, bố mẹ là chủ một quán bán đồ ăn sáng nhỏ ở Hải Dương, kinh tế gia đình khá tươm tất. Từ năm nhất, Minh bắt đầu làm thêm tại một công ty chuyên về mảng marketing. Đi làm việc, Minh thấy mình có nhiều trải nghiệm hữu ích, từ lên kế hoạch, chạy chiến dịch quảng cáo tới gặp gỡ nhiều đối tác… lại có thu nhập kha khá nên rất hào hứng.
"Mỗi tháng mình nhận lương 9 triệu đồng, chưa kể các khoản thưởng doanh số nên mua sắm gì cũng thoải mái, không phải xin tiền bố mẹ. Đây cũng là cách thể hiện sự độc lập, lại là bước đệm quan trọng trong quá trình tích lũy kinh nghiệm phát triển bản thân, nên mình cứ thế lao vào", Minh chia sẻ.
Tuy nhiên, khối lượng công việc ngày càng nhiều, có những thời điểm, công ty yêu cầu Minh phải làm đủ 8 giờ, thậm chí tăng ca muộn. Lâu dần, Minh bị cuốn vào vòng xoay của công việc và hầu như không còn thời gian dành cho việc học.
Hệ quả là, sau 3 năm học, Minh vẫn chưa thể tốt nghiệp đúng hạn do phải học lại 5 môn cơ sở ngành và 6 môn chuyên ngành. Chương trình học có thể sẽ phải kéo dài thêm 1 năm so với dự kiến.
"Mình cảm thấy hối hận khi đã quá coi trọng việc kiếm tiền mà bỏ quên nhiệm vụ học tập. Giờ đây khi bạn bè đồng trang lứa đã ra trường và có cuộc sống riêng thì mình vẫn chật vật với những kiến thức, môn học chưa hoàn thành", Minh chia sẻ.
Theo ThS. Vương Đoàn Đức, giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, hầu hết các trường cao đẳng, đại học hiện nay như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Kinh tế Quốc dân… đều triển khai chương trình hướng nghiệp và tư vấn việc làm cho sinh viên, giúp các em xác định mục tiêu rõ ràng và lựa chọn công việc phù hợp.
“Làm thêm là điều tốt nếu sinh viên biết sắp xếp hợp lý, bởi công việc không chỉ mang lại thu nhập mà còn giúp rèn luyện kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm sống. Tuy nhiên, dù thế nào, việc học vẫn phải được đặt lên hàng đầu. Quãng thời gian đại học là giai đoạn quý giá – nếu bỏ lỡ sẽ rất khó quay lại”, thầy Đức nhấn mạnh.
Theo ông, nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và đồng hành cùng sinh viên để họ hiểu rằng kiếm tiền là cần thiết, nhưng kiến thức, bằng cấp và năng lực chuyên môn mới là hành trang bền vững cho tương lai. Nếu làm thêm quá sức, sinh viên có thể mệt mỏi, chểnh mảng việc học và đánh mất những cơ hội tốt.
Về phía sinh viên, cần biết quản lý thời gian hiệu quả, chăm sóc sức khỏe và đặt ra giới hạn cho bản thân. “Việc duy trì sự cân bằng không chỉ giúp học tốt mà còn rèn luyện kỹ năng sống và tính kỷ luật - những phẩm chất quan trọng khi bước vào đời. Đừng để công việc làm thêm trở thành ‘chiếc bẫy’ khiến việc học - và cả tương lai - bị bỏ quên”, giảng viên khuyến nghị.
* Tên các sinh viên trong bài đã được thay đổi để đảm bảo tính riêng tư
Theo Vietnamnet
https://vietnamnet.vn/chiec-bay-lam-them-khi-sinh-vien-danh-doi-giac-ngu-diem-so-de-muu-sinh-2457220.html
