Thanh tra Chínhphủ vừa có kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luậttrong hoạt động cho vay hỗ trợ lãi suất trong năm 2009 tại 5 ngân hàngthương mại cổ phần đã có nhiều sai phạm, gây thất thu ngân sách Nhà nướckhoảng 160 tỷ đồng, đến nay vẫn chưa thể khắc phục hết.

Ngày 23/1/2009, Thủ tướng Chính phủ ban hànhQĐ 131/QĐ-TTg về việc hỗ trợ lãi suất cho các tổ chức, cá nhân để sản suất,kinh doanh nhằm giảm giá thành sản phẩm hàng hoá, duy trì sản xuất, kinhdoanh và tạo việc làm, trong điều kiện nền kinh tế bị tác động của khủnghoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới.

Mức hỗ trợ lãi suất là 4% mộtnăm tính trên số tiền vay và thời hạn cho vay thực tế phát sinh trong năm2009. Kết quả thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạtđộng cho vay hỗ trợ lãi suất tại 5 ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) đãphát hiện có dấu hiệu gian dối trong việc thẩm định dẫn đến nguy cơ mất vốn.

Đại gia cũng được ưu đãi

Tại Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB), Thanh tra Chính phủ đã kết luận VIB mắcphải những sai phạm: hỗ trợ lãi suất không đúng đối tượng; hỗ trợ lãi suấtvượt thời gian sử dụng vốn vay thực tế;  hỗ trợ lãi suất cho các khoản vayđể thanh toán mua hàng hóa nhưng thực tế không có hàng hóa mua bán; cho vayhỗ trợ lãi suất không đúng mục đích.

Kiểm tra 78 hồ sơ với tổng doanh số chovay có hỗ trợ lãi suất là 9.009,1 tỷ đồng, Thanh tra Chính phủ phát hiện sốtiền hỗ trợ lãi suất không đúng quy định phải thu hồi là 30,7 tỷ đồng.

Đáng kể nhất là trường hợp của Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản ViệtNam. Dù đây là đơn vị có đến 14.435 tỷ đồng và 28,5 triệu USD cho vay, vớilãi suất 6,5 - 10,5% một năm nhưng vẫn được vay 250 tỷ đồng hỗ trợ lãi suấttại VIB để được hưởng số tiền hỗ trợ lãi suất là 2,7 tỷ đồng.

Tổng hợp từ 61khách hàng cho thấy, VIB đã xác định thời gian hỗ trợ lãi suất lớn hơn thờigian sử dụng vốn vay thực tế của doanh nghiệp dẫn đến hỗ trợ lãi suất khôngđúng quy định trên 20,9 tỷ đồng. Một dạng sai phạm khác của VIB là đã hỗ trợlãi suất cho các khoản vay để thanh toán hàng hóa nhưng thực tế không cóhàng hóa mua bán.

Cho vay hỗ trợ lãi suất sai, NH làm mất 160 tỷ đồng
Nhiều ngân hàng, trong đó có VIB, đã mắc sai phạm nghiêm trọng trong cho vay hỗ trợ lãi suất (Ảnh: Đất Việt)

Còn sai phạm tại Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) tập trung vào việc xác địnhsai thời gian cho vay hỗ trợ lãi suất không đúng quy định, xác định giá trị,thời gian cho vay hỗ trợ lãi suất lớn hơn nhu cầu thực tế... đã gây thấtthoát trên 22 tỷ đồng.

Quay vòng hóa đơn để hưởng lợi

Đối với “đại gia” Techcombank (Ngân hàng TMCP Kỹ thương), hai dạng sai phạmchính trong hoạt động cho vay có hỗ trợ lãi suất là quay vòng hóa đơn vàviệc thẩm định hồ sơ gian dối dẫn đến hỗ trợ lãi suất với số tiền lớn, trên55 tỷ đồng.

Điển hình là Công ty TNHH Trường Ngân (trụ sở tại Hà Nội) đã sửdụng chính hóa đơn mua hàng đã vay tại VIB để vay có hỗ trợ lãi suất tạiTechcombank trên 4,3 tỷ đồng. Công ty CP PRIME Đại Lộc (trụ sở tại QuảngNam) đã sử dụng hóa đơn vay tiền tại Habubank để vay trên 6,5 tỷ đồng có hỗtrợ lãi suất tại Techcombank...

Bên cạnh đó, qua kiểm tra hồ sơ vay đối vớiCông ty CP xuất nhập khẩu Công Chính, Thanh tra Chính phủ phát hiện việcđánh giá thẩm định sai sự thật. Công ty Công Chính kinh doanh thua lỗ hàngchục tỷ đồng trong các năm 2008, 2009 nhưng Techcombank vẫn cho vay 1.793,9tỷ đồng với số tiền hỗ trợ lãi suất trên 17 tỷ đồng.

Ngoài ra, Thanh traChính phủ cũng chỉ rõ, Techcombank đã hỗ trợ lãi suất cho nhiều khoản vaykhông đủ chứng từ hợp lệ. Techcombank cũng không tính đến các sổ tiết kiệmcó lãi suất tiền gửi cao mà các doanh nghiệp này thế chấp để vay vốn...

Đối với Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương tín (Sacombank) với hai sai sót làthẩm định trước khi cho vay và kiểm tra, kiểm soát việc cho vay của kháchhàng không chặt chẽ, Sacombank đã hỗ trợ lãi suất sai quy định gần 30 tỷđồng. Đặc biệt, Sacombank đã cho một số doanh nghiệp được vay vốn có hỗ trợlãi suất để các doanh nghiệp này đem gửi tiết kiệm hưởng lãi...

Tại Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), kiểm tra 48% số tiền cho vay hỗ trợ lãisuất, thanh tra đã phát hiện 83 hồ sơ cho vay có khuyết điểm, sai phạm. Có14/83 doanh nghiệp được vay vốn lưu động lớn hơn nhu cầu thực tế hoạt độngkinh doanh và đã sử dụng vốn vay để gửi tiết kiệm, gửi có kỳ hạn, hưởng lãitrong thời gian được hưởng hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước. Tổng sốtiền hỗi trợ lãi suất sai quy định tại ACB là hơn 22,7 tỷ đồng.

Đồng tình với các kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kiểm tra việc cho vay hỗ trợ lãi suất của toàn hệ thống ngân hàng; chỉ đạo các cơ quan chức năng thuộc Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chẽ quá trình quyết toán các khoản hỗ trợ lãi suất của các NHTM; kiên quyết thu hồi các khoản tiền hỗ trợ lãi suất không đúng quy định để hoàn trả ngân sách Nhà nước. Thủ tướng cũng yêu cầu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo Chủ tịch HĐQT, TGĐ các ngân hàng MB, VIB, Techcombank, ACB, Sacombank thực hiện nghiêm túc các kết luận của Thanh tra Chính phủ; tiến hành kiểm điểm, xử lý nghiêm đối với tập thể, cá nhân có sai phạm; tăng cường kiểm tra, kiểm toán nội bộ đối với hoạt động cho vay hỗ trợ lãi suất; chấn chỉnh kịp thời và tuân thủ nghiêm các quy trình cho vay theo Quy chế cho vay của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước.

Theo Gia Khang
Đất Việt