Quyết định “rút lui” khỏi lĩnh vực kinh doanh đã từng là siêu lợi nhuậnnhưng hiện chật vật vì cạnh tranh lớn, rủi ro cao của công ty chứngkhoán Kim Long được nhận định là sự mở màn cho xu hướng mua bán, sápnhập, chuyển đổi ngành nghề hoạt động của nhiều doanh nghiệp cùngngành khác.
Giành nhau “miếng bánh” nhỏ
Theo ông Nguyễn Sơn, trưởng ban Phát triển thị trường, uỷ ban Chứng khoán Nhànước (UBCKNN), toàn thị trường hiện có khoảng 1,1 triệu tài khoản nhà đầu tư.Tổng doanh thu hoạt động công ty chứng khoán (CTCK) năm 2010 đạt trên 10 nghìntỉ đồng trên cả bốn nghiệp vụ: môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát hành, tư vấnđầu tư.
Tuy nhiên, hiện doanh thu của các CTCK trông đợi phần lớn vào hai nghiệpvụ đầu tiên. Đơn cử như CTCK Kim Long, năm 2010, mặc dù doanh thu từ hoạt độngtư vấn đầu tư đã tăng 150% so với năm 2009 nhưng cũng chỉ tương đương 3,3 tỉđồng, chiếm 0,12% tổng doanh thu của cả năm.
Trong khi đó, năm 2010, thanh khoản trên cả hai sàn đều giảm mạnh, ở mức trungbình 1.530 tỷ đồng/ngày (HoSE) và 964 tỷ đồng/ngày (HNX). Với phí môi giới trungbình 0,2%, tổng doanh thu từ hoạt động môi giới toàn thị trường năm 2010 khoảng1.000 tỉ đồng. Số liệu của hai sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) và Hà Nội(HNX) công bố mới nhất cho thấy, riêng 10 CTCK dẫn đầu đã chiếm gần 50% thị phầnmôi giới của toàn thị trường.
Như vậy, một nửa doanh thu từ hoạt động môi giới của toàn thị trường thuộc vềkhoảng 10 CTCK dẫn đầu, hơn 90 doanh nghiệp chia nhau 50% doanh thu còn lại,tương ứng từ vài chục triệu đồng đến vài trăm triệu đồng/công ty/tháng. Như CTCKKim Long, doanh thu hoạt động môi giới cả năm 2010 chỉ đạt 18,27 tỉ đồng.
Hoạt động tự doanh còn “thê thảm” hơn khi nhìn lại năm 2010, thị trường cókhoảng 6 - 8 tháng giảm điểm hoặc đi ngang. Mặc dù đã “thận trọng hơn” tronghoạt động tự doanh, song năm 2010, đã có 20 CTCK rơi vào tình cảnh thua lỗ (năm2009, trường hợp CTCK thua lỗ lên đến con số 60).
 |
| Nhiều nhà đầu tư lo lắng và chán nản khi thị trường èo uột như hiện nay (Ảnh: Lê Quang Nhật) |
Giảm còn một nửa là vừa?
Một CTCK có trụ sở tại Hà Nội, ra đời thời điểm các “đại gia” đua phong tràothành lập ngân hàng, CTCK cũng “nối gót” theo cách làm của Kim Long. Nhiều CTCKkhác đã rục rịch phương án “tái cơ cấu” mạnh mẽ, như mạnh tay cắt giảm chinhánh, nhân sự; tìm đối tác chiến lược mới; “thay máu” cổ đông và lãnh đạo cấpcao…
Tính từ đầu tháng 2.2011 đến nay, đã có hàng chục CTCK thông báo thay đổi vốnđiều lệ, chuyển trụ sở, bãi nhiễm nhân sự cấp cao. Như CTCK An Phát bãi nhiễmchức danh một phó tổng giám đốc; CTCK Bảo Minh thay đổi người đứng đầu chi nhánhHà Nội; CTCK Anh Bình thay đổi thành viên HĐQT; CTCK Dầu khí hoàn thành việc bán14,9% vốn điều lệ cho đối tác chiến lược nước ngoài; CTCK Phú Hưng đóng cửaphòng giao dịch Điện Biên Phủ tại TP HCM; CTCK An Bình đóng cửa phòng giao dịchtại Nam Trung Yên, Hà Nội; CTCK Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đóng cửaphòng giao dịch Lò Đúc và miễn nhiệm chức danh một phó tổng giám đốc; CTCK SaoViệt thay đổi thành viên ban tổng giám đốc… Và sự chuyển dịch được nhận định sẽcòn mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.
Tổng thư ký hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (Vafi) Nguyễn Hoàng Hải, cho rằng,thị trường đang “khủng hoảng thừa” các CTCK, dẫn đến tình trạng cạnh tranh khốcliệt, thậm chí phát sinh nhiều hình thức cạnh tranh không lành mạnh, như cungcấp “dịch vụ chui” như mua bán khống, cung cấp đòn bẩy tài chính tỷ lệ cao, thậmchí thúc đẩy nhà đầu tư mua bán bằng mọi giá, đầu tư theo “đội lái”…
|
“Tất cả những điều này gây rủi ro lớn cho nhà đầu tư và cho chính bản thân cácCTCK”, ông Hải nói và nhận định: “Với quy mô, diễn biến thị trường hiện nay, sẽcó nhiều CTCK phải tính đến phương án mua bán, sáp nhập, chuyển đổi hình thứckinh doanh, thậm chí giải thể, để lùi về con số 40- 50 CTCK là hợp lý. Tuynhiên, việc sắp xếp này sẽ cần có một lộ trình chứ không diễn ra ồ ạt”.
Theo tổng giám đốc CTCK Kim Eng Việt Nam Lê Minh Tâm, các CTCK sẽ phải xácđịnh lại chiến lược kinh doanh, nhất là vấn đề thị trường - khách hàng mục tiêu,sản phẩm và dịch vụ mũi nhọn. Bên cạnh đó, việc tăng nhanh vốn và đào tạo nguồnnhân lực cùng với việc xây dựng mạng lưới phân phối được xem là yếu cầu cấpbách. Nếu chậm trễ thì xem như không còn cơ hội tồn tại trong vòng 2- 3 nămtới.
Ông Tâm kiến nghị: UBCKNN, bộ Tài chính cần nhanh chóng đưa vào thực hiện việcnâng tỷ lệ sở hữu cổ phần của NĐT nước ngoài tại các CTCK, tuân thủ lộ trìnhthực hiện cam kết WTO bởi chính sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư nướcngoài mới làm động lực cho TTCK Việt Nam phát triển, tạo những nền tảng và chuẩnmực phát triển mới cho các CTCK.
Đồng thời, cơ quan quản lý nên giữ cam kết sớm đưa các sản phẩm giúp tăng cườngsự linh động trong giao dịch để tăng tính thanh khoản cho thị trường, đáp ứng kỳvọng của nhà đầu tư. Ví dụ cho phép mở nhiều tài khoản giao dịch chứng khoán,cho phép mua bán cùng loại chứng khoán trong ngày…
“Sự chậm trễ trong việc tuânthủ lộ trình cam kết cho ra sản phẩm mới sẽ làm mất dần sự kiên nhẫn và lòng tincủa nhà đầu tư vào UBCKNN và bộ Tài chính và việc ổn định tâm lý thị trườngkhi đó sẽ rất khó được thực hiện”, ông Tâm lo ngại.
Theo Thảo Nguyễn
SGTT
