Ở Tây có câu “Sell in May andgo away” (Bán “chứng” tháng 5 và đi chơi), điều này chưa hẳn đúng ở ta, nhưng“cửa” cho chứng khoán tháng này vẫn mờ mịt.

Xỉn màu bức tranh lợi nhuậnquý 1

Lãi có, lỗ có, thi nhau bán tài sản trả nợ cũng có. Kết quả kinh doanh của côngty niêm yết quý 1/2011 không lấy gì làm đặc sắc.

Tính đến hôm nay đã có gần 400 doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh quý 1.Chẵn 40 công ty báo cáo lỗ và gần 200 doanh nghiệp có lãi nhưng giảm so với cùngkỳ.

Mảng màu xỉn nhất vẫn thuộc về nhóm doanh nghiệp chứng khoán. Điều này cũngkhông có gì lạ khi thanh khoản sụt giảm, môi giới tiêu điều. Tự doanh còn “thảm”hơn khi đa số công ty thua lỗ vì phải trích lập dự phòng lớn. SSI, BVS là haidoanh nghiệp lỗ đầu bảng trong ngành chứng khoán với -102 tỷ đồng và -54,1 tỷđồng.

Không rõ các công ty chứng khoán có “tranh thủ” trích lập quá tay chotrường hợp xấu nhất hay không, nhưng rõ ràng chừng nào thị trường chưa khởi sắc,triển vọng kinh doanh của nhóm này còn chưa có cửa sáng.

Nhóm ngân hàng có thể xem là lãi “khủng” nhất trong bối cảnh tiền tệ thắt chặt,doanh nghiệp sản xuất chật vật với chi phí vốn cao. VCB dẫn đầu với gần 1.335,2tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 25% so với cùng kỳ. CTG đứng thứ hai với 869,5tỷ đồng, giảm gần 12% so với cùng kỳ. STB chỉ đạt xấp xỉ 453 tỷ đồng, tăng hơn6% so với cùng kỳ.

Ngành sản xuất cũng có nhiều doanh nghiệp làm ăn khá với các con số lãi ấn tượng.VNM, HPG, HAG, FPT... nói chung là các doanh nghiệp blue-chip vẫn duy trì đượcvị thế. Một số doanh nghiệp trung bình có lợi nhuận đột biến nhờ yếu tố mùa vụnhư HVX, HMC...

Chứng khoán tháng 5: Bán và đi chơi?
Dòng vốn ngắn hạn đang rất ngại rủi ro vì triển vọng thị trường vẫn chưa có gì sáng sủa (Ảnh: VnEconomy)

Mảng tối trong bức tranh kết quả kinh doanh quý 1 vẫn là gánh nặng chi phí.Không kể đến các công ty chứng khoán, doanh nghiệp sản xuất đặc biệt mệt mỏi vớichi phí đầu vào tăng lên quá cao. Không phải doanh nghiệp nào cũng có thể chuyểnchi phí vào giá. Lãi suất vay tỷ lệ thuận với lợi nhuận khủng của các ngân hàngcó thể chưa sớm hạ nhiệt.

Thị trường không phản ứng với kết quả kinh doanh quý 1 là điều không lạ. Ngay cảnhững doanh nghiệp lãi khủng, đột biến, giá cổ phiếu cũng chỉ bập bềnh vài phiênrồi lại đâu vào đấy. Thông tin hỗ trợ chỉ đủ để giá cổ phiếu quay trong một vòngT+4 cũng đủ thấy thị trường ngại rủi ro đến mức nào. Không nhiều người tin tưởngvào một con sóng nào đó trong bối cảnh hiện tại.

Thắt chặt tiền tệ có thể chưa phản ánh hết vào kết quả kinh doanh quý 1 là điềuthị trường lo ngại nhất. Yếu tố chu kỳ trong hoạt động sản xuất của doanh nghiệpcó thể chịu tác động lớn hơn từ quý 2 trở đi.

Thông thường lợi nhuận quý 1 khôngchiếm tỉ trọng lớn trong kết quả kinh doanh cả năm. Doanh nghiệp cũng có sự tíchtrữ hàng hóa nhất định.  Lãi suất cao và nhu cầu tiêu dùng suy giảm – mục đíchcủa chính sách thắt chặt tiền tệ, kiềm chế lạm phát- sẽ phải ngấm nếu Chính phủquyết tâm kiềm chế trong năm 2011.

Nỗi lo thanh khoản

Thông thường thị trường chứng khoán được cho là sẽ phản ứng trước nền kinh tế từ3-6 tháng. Tuy nhiên yếu tố thanh khoản vẫn phải là tín hiệu đầu tiên. Chừng nàothanh khoản còn thấp, tức là dòng tiền còn đứng ngoại, mức độ kỳ vọng chưa đủlớn để lấn át sự quan ngại.

Đỉnh của lạm phát là đáy của chứng khoán, nhưng có hai yếu tố chưa thể xác địnhđược lúc này. Thứ nhất, đâu là đỉnh của lạm phát, sẽ rơi vào tháng mấy? Lạm pháttheo tháng có thể đã đạt vào tháng 4, nhưng nếu tính theo năm, đỉnh của lạm phátsẽ chậm hơn. Nhiều chuyên gia cho rằng đỉnh của lạm phát có thể tới tận quý 3năm nay.

Yếu tố thứ hai là đáy của chứng khoán sẽ kéo dài bao lâu? Cơ hội phục hồi đảongược kiểu chữ V gần như là không tưởng. Khả năng rất cao là chứng khoán sẽ tạođáy trong một thời gian dài. Điều đó đồng nghĩa với cơ hội mua tốt nhất đối vớidòng tiền ngắn hạn vẫn chưa tới. Thanh khoản thấp hiện tại là nhờ dòng vốn dàihạn tích lũy một cách kiên nhẫn.

Các yếu tố hỗ trợ từ vĩ mô trong tháng 5 không nhiều và không có yếu tố đột biến.Mức tăng giá tiêu dùng gần như chắc chắn sẽ thấp hơn tháng 4, nhưng cũng khó tạođà tâm lý đủ mạnh để thị trường phản ứng tích cực một cách rõ ràng.

Theo Trọng Nghĩa
VnEconomy