Ngân hàng Nhà nước ViệtNam đang có kiến nghị về việc các ngân hàng (NH) thương mại không huy độngvà cho vay vàng, người gửi vàng ở NH phải chịu phí...

Thăng - trầm

Trong những ngày gần đây, cácNH liên tục giảm lãi suất huy động vàng. Lãi suất vàng của Ngân hàng TMCPXuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) ngày 8.4 giảm còn 0,05%/năm (giảm 0,05%/nămso với mức lãi suất cũ); NH TMCP Sài Gòn Thương tín (Sacombank) còn 0,05%/năm;NH TMCP Việt Á (VietA Bank) còn 0,5%/năm...

Đến thời điểm hiện nay, mộtsố NH đã bắt đầu tính phí kiểm đếm vàng gửi với mức 2.000 đồng/lượng. Nhiềungười dân gửi vàng đến kỳ đáo hạn sổ tiết kiệm khá bất ngờ với  bước thăngtrầm của vàng, bởi lần gửi trước cách đó không lâu, họ còn được lãi suấttrên 4%/năm. Thông tin NH sẽ không huy động và cho vay vàng đang gây hoangmang trên thị trường vàng hiện nay. Quy định này nếu trở thành hiện thực sẽgây bất lợi không những cho người dân mà cả cho NH.

Từ hơn 10 năm trở lại đây,Việt Nam đã nhập khẩu vàng với khối lượng vài trăm tấn. Người dân mua vàngvới nhiều mục đích khác nhau. Trước đây, vàng còn được xem là đơn vị dùngtrong thanh toán đối với nhà đất, xe cộ...

Một số chung cư bán cho ngườithu nhập thấp theo hình thức trả góp cũng được quy đổi ra vàng. Thế nhưng,sự biến động bất thường của giá vàng trong những năm gần đây (tốc độ tăngbình quân khoảng 25%/năm) khiến người giữ vàng cảm thấy vui nhưng nhữngngười vay vàng thì khóc dở. Nhiều người đã không dám vay vàng từ người thân,bạn bè, NH. Tình trạng này đã xảy ra cách đây vài năm, lúc bấy giờ, các NHhuy động vàng “bí” đầu ra.

Thế nhưng việc cho phép mộtsố NH thực hiện giao dịch vàng tài khoản ở nước ngoài đã "mở van" cho lượngvàng huy động được. Cụ thể, NH huy động vàng trong dân và bán ra để lấy tiềnđồng đáp ứng nhu cầu vốn cho xã hội. NH chuyển hóa vàng thành vốn cho cácdoanh nghiệp, cá nhân vay. Đồng thời, NH đối ứng mua vàng trên tài khoản ởnước ngoài để đảm bảo không rủi ro về giá.

Có nên ngưng huy động vàng?
Lượng vàng trong dân hiện vẫn còn nhiều (Ảnh: Hoàng Hà)

Vàng được giới đầu tư quan tâm và trở thành mộtkênh đầu tư. Hình thức kinh doanh vàng tài khoảnbắt đầu manh nha và phát triển. Cao trào củakênh đầu tư kinh doanh vàng tài khoản vào năm2009 và các sàn vàng kết thúc hoạt động kể từngày 30.3.2010.

Ứng xử hợp lý với vàng

Thế nhưng nếu cho rằng “vàngkhông tạo ra của cải cho xã hội” để đi đến quyết định không cho phép NH huyđộng và cho vay vàng là điều khó hiểu.

Trong thời gian gần đây, cácNH trong nước không chỉ tăng cường huy động tiền đồng mà còn huy động ngoạitệ và vàng. Một NH cổ phần sau 3 tháng triển khai chương trình huy động dựthưởng, số vàng huy động được lên đến 74.500 lượng. Điều đó cho thấy, sốlượng vàng trong dân còn rất lớn. NH huy động và chuyển hóa số vàng này sangtiền đồng để phục vụ nhu cầu phát triển xã hội.

Một tổng giám đốc NH cổ phầnnhận xét, trong khi các NH đang cố gắng huy động mọi nguồn vốn của xã hộithì việc không cho huy động vàng (được xem là nguồn vốn lớn) cần cân nhắc.Bởi khi người dân có nhu cầu gửi, NH không nhận thì sẽ có một bộ phận khácngoài NH nhận nguồn gửi vàng này. Vì vậy, vấn đề đặt ra là  một cơ chế quảnlý rủi ro đối với NH chứ không phải là cho phép huy động hay không. 

Xét về khía cạnh vàng lànguyên nhân chủ yếu gây ra sự biến động mạnh của giá USD thì cũng cần có mộtđánh giá cụ thể hơn. Tùy nhu cầu cần USD trong thanh toán cao hay thấp vànguồn USD dồi dào hay không sẽ tác động đến giá USD. Từ đó, việc tìm lờigiải cho bài toán biến động USD không hẳn nằm ở việc cấm huy động vàng màcần có những biện pháp chống nhập siêu khác.

Trên thực tế, đã có thời điểmViệt Nam xuất vàng để thu hút ngoại tệ về. Khi đó, vàng đã phát huy vai tròlà ngoại hối. Vì vậy, vàng không hẳn là hàng hóa đơn thuần mà là hàng hóađặc biệt và có khi được xem là tiền tệ.

Chính vì vậy mà nhiều nướctrên thế giới đã dự trữ vàng với khối lượng khá lớn như Mỹ hơn 8.100 tấn,Đức 3.400 tấn, Pháp 2.500 tấn (chiếm 58,7% tổng dự trữ ngoại hối của nướcnày), Ý hơn 2.450 tấn (khoảng 61,9% lượng dự trữ ngoại hối), Trung Quốc có1.054 tấn (hiện Trung Quốc đang đưa ra kế hoạch dự trữ vàng lên 10.000 tấntrong vòng 10 năm tới), Thụy Sĩ khoảng 1.040 tấn (chiếm 23,8% lượng dự trữngoại hối), Ấn Độ 557 tấn.

Còn Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF)sau khi bán 212 tấn vàng cho Ấn Độ và các NH trung ương vào cuối năm 2009thì lượng vàng còn giữ là 3.217 tấn.

Nên chăng, các cơ quan chứcnăng xem vàng là ngoại hối để có cách ứng xử với vàng hợp lý hơn.

Theo Thanh Xuân
Có nên ngưng huy động vàng?