Cùng với nỗ lực của Chính phủ và các doanh nghiệp, năm 2010 có thể xuất hiệnmột số thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) lớn và có tầm cỡ. Các thương vụ vẫnsẽ tập trung nhiều vào lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ tài chính.
Doanh nghiệp Việt trở thành người đi mua
Năm 2009, hoạt động M&A trên thế giới giảm sút cả về số lượng và giá trị giaodịch. Theo số liệu của Thomson Reuters, giá trị giao dịch M&A trên thế giới nămqua là 1.630 tỷ USD (giảm 39,2% so với năm 2008), số thương vụ là 30.830 (giảm10,4% so với năm 2008). Hoạt động M&A tại Việt Nam có chiều hướng ngược lại theoxu hướng giảm sút này.
Theo số liệu thống kê của Công ty Avalue Vietnam, số thương vụ được công bốnăm 2009 tiếp tục có xu hướng tăng ổn định, khoảng 230 vụ, nhưng giá trị giảmnhẹ so với mức 1,1 tỷ USD năm 2008. Trong một nghiên cứu độc lập củaPriwaterhouseCoopers, Việt Nam tăng số lượng thương vụ và tăng nhẹ về giá trị dosự xuất hiện của một số thương vụ vào cuối năm.
Thị trường chứng khoán Việt Nam ở mức thấp khoảng 230 điểm vào tháng 2/2009và giá trị thẩm định có xu hướng giảm theo chỉ số chứng khoán, dẫn đến sự sụtgiảm quy mô các giao dịch về mặt giá trị so với thời gian trước đây. Con số nàycũng phản ánh thực tế là nhiều công ty nước ngoài dành thời gian để đánh giá lạichiến lược mở rộng của họ tại thị trường nước nhà và thị trường đang phát triểnnhư Việt Nam do tình hình suy thoái kinh tế toàn cầu tiếp tục gây ảnh hưởng tolớn tới các xu thế M&A.
Các giao dịch tại Việt Nam chủ yếu là giao dịch ở quy mô nhỏ và vừa, nổi lênlà hai loại thương vụ chiếm ưu thế: giao dịch quy mô nhỏ với giá trị dưới 5triệu USD và các giao dịch ở mức trung có quy mô khoảng 20 triệu USD/thương vụ.Các cuộc M&A lớn gắn với đối tác chiến lược của các công ty nhà nước lớn cổ phầnhóa vẫn chưa diễn ra do tốc độ cổ phần hóa chậm và những khó khăn trong việc tìmkiếm, lựa chọn đối tác chiến lược.
Ngành tài chính ngân hàng và công nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sốthương vụ M&A tại Việt Nam năm qua. Bất động sản tiếp tục có một năm sôi động cảtrong lĩnh vực FDI và mua bán dự án. Xuất hiện một vài điểm sáng trong nhữngcuộc mua bán trong ngành công nghệ thông tin - truyền thông và ngành dược phẩm -y tế, chăm sóc sức khỏe.
| |
| (Ảnh minh họa) |
Một thương vụ khá thú vị liên quan đến đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vựcngân hàng là tháng 7/2009, BIDV cho biết đã hoàn tất việc thành lập Công ty cổphần Đầu tư và Phát triển IDCC 100% vốn Việt Nam, với vốn điều lệ 100 triệu USD,do BIDV và Công ty Phương Nam góp vốn. IDCC đã ký hợp đồng chuyển nhượng, chínhthức mua lại Ngân hàng Đầu tư Thịnh Vượng PIB (một ngân hàng tư nhân củaCampuchia), cơ cấu và đổi tên thành Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Campuchia (BIDC).
Đây được xem là một ví dụ tiêu biểu cho một số doanh nghiệp Việt Nam đã và đangtrở thành những người chủ động trong hoạt động M&A.
Điểm thú vị là ở chỗ, trước đây khi nói đến M&A hay nói đến đối tác chiếnlược, người ta thường nghĩ ngay đến yếu tố nước ngoài. Tuy nhiên, quan niệm đógiờ đây đã có hay đổi. Theo thống kê, số lượng các giao dịch doanh nghiệp ViệtNam mua lại doanh nghiệp Việt Nam là 40% tổng số giao dịch toàn thị trường. Giaodịch doanh nghiệp Việt mua lại doanh nghiệp nước ngoài hoặc mua lại một bộ phậndoanh nghiệp nước ngoài chiếm 4,62% tổng số giao dịch năm 2009.
Và một điển hình cho việc trở thành “người đi mua lại” trong năm 2009 làViettel, khi trở thành doanh nghiệp viễn thông đầu tiên của Việt Nam đầu tư ranước ngoài với việc đầu tư vào thị trường Campuchia. Doanh nghiệp này cũng đanghướng tới việc tham gia mua lại hoặc góp vốn vào các mạng di động các nước thuộcchâu Á, châu Phi và Mỹ Latinh. Một loạt các tập đoàn tư nhân mạnh đã và đanghiện diện, có những động thái M&A nhất định như: Kinh Đô, Hòa Phát, Hoàng AnhGia Lai, Prime Group…
2010 - Năm của các thương vụ lớn?
Theo đánh giá của giới chuyên gia tài chính, triển vọng thị trường M&A năm2010 phụ thuộc nhiều vào sự phục hồi kinh tế thế giới, trong nước, các chínhsách của Chính phủ, động thái và chiến lược của nhà đầu tư. Nhìn về dài hạn,hoạt động M&A tại Việt Nam có nhiều tiềm năng và sẽ phát triển ở mức độ và chấtlượng cao hơn nhiều so với những gì đang diễn ra hiện nay
Xét về xu hướng, ViệtNam tiếp tục sự tăng trưởng về số lượng và giá trị của các loại hình giao dịchđã bắt đầu phổ biến năm 2009 là: doanh nghiệp nước ngoài mua lại doanh nghiệptrong nước và doanh nghiệp trong nước mua lại doanh nghiệp trong nước.
Năm 2009, giới quan sát và nhà đầu tư đã chờ đợi các giao dịch lớn cùng vớiquá trình đàm phán lựa chọn đối tác chiến lược của Vietcombank, Vietinbank, hoặccổ phần hóa Mobifone; đồng nghĩa với sự có mặt của các nhà đầu tư chiến lược tầmcỡ và các giá trị giao dịch lớn. Tuy nhiên, kết quả là nhà đầu tư vẫn phải chờđợi thêm thời gian nữa.
Theo dự báo của ông Đặng Xuân Minh, Tổng Giám đốc Công ty Avalue Vietnam tạicuộc họp báo công bố kế hoạch tổ chức Diễn đàn M&A Việt Nam năm 2010 vào ngày25/5 tới tại TPHCM: “Chúng tôi tin rằng, cùng với nỗ lực của Chính phủ và cácdoanh nghiệp, năm 2010 có thể xuất hiện một số thương vụ được coi là lớn và cólầm cỡ”.
Một số thương vụ mà ông Minh nhắc tới là kết quả của các động thái như:Ngày 5/1, Tập đoàn Kumho Asiana của Hàn Quốc thông báo kế hoạch tái cơ cấu tậpđoàn, sẽ cắt giảm 20% số quản trị viên và bán một số tài sản của tập đoàn. Kimhodự kiến thu được 1.300 tỷ won (tương đương 1,1 tỷ USD) nhờ bán bớt các tài sản ởtrong nước và cả ở nước ngoài, trong đó có tài sản ở Việt Nam và Hong Kong.
Các động thái tiếp có thể kể đến để hình hành xu hướng M&A là: VCG đẩy nhanhtiến độ bán vốn dự án xi măng Cẩm Phả được HĐQT Vinaconex đặt kế hoạch tái cơcấu nhằm tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo khả năng tự chủ về tài chính của dựán.
Đại hội cổ đông của các công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam như FPT hay CMCđều đã thống nhất sẽ dành một phần nguồn gốc cho hoạt động M&A các công ty controng lĩnh vực này. Viettel cũng có thể thực hiện 2 thương vụ lớn: mua lại 60%cổ phần của mạng di động Teletalk tại Bangladesh; chi ra 59 triệu USD để mua lại70% cổ phần của Công ty Viễn thông Teleco tại Cộng hòa Haiti - đơn vị sở hữumạng di động Teleco…
Theo An Hạ
