Chia sẻ nguy hại trên “phây”

Các chuyên gia về mạng xã hội cảnh báo hiện nhiều người dùng đang rất bất cẩn khi chia sẻ thông tin trên mạng. Điều này sẽ gây nguy hiểm cho chính họ, người thân và cộng đồng mạng. Người dùng cần cẩn trọng khi chia sẻ thông tin cũng như có trách nhiệm lúc “nhấp chuột” (click) vào những thông tin không rõ ràng trên mạng xã hội.

Bị những “status” lạ tấn công

Gần đây, nhiều chủ sở hữu trang Facebook cá nhân thường xuyên nhận những dòng “status” (trạng thái) chia sẻ thông tin, hình ảnh, đoạn clip hoặc giới thiệu sản phẩm… từ nhiều nhóm (group) lạ. Những nhóm này được lập ra nhằm tán gẫu, chia sẻ hình ảnh, quảng cáo hoặc chỉ đơn giản là làm phiền người khác. Các nhóm này tự động “thêm” (add) người dùng vào nhóm mà họ không hề hay biết (do bạn bè của họ đã “like” các nhóm này).

Thậm chí nhiều nhóm sau khi “add” được người dùng thì liên tục chia sẻ các thông tin, hình ảnh giật gân, kích thích người dùng tò mò click vào khiến tài khoản của họ bị nhiễm virus nhằm khai thác thông tin cá nhân để trục lợi: nhắn tin nạp thẻ cào, mượn tiền, mời mua sản phẩm kém chất lượng.... Nhiều trang (Pages), Ứng dụng (Apps) trên Facebook tự động “add” người dùng vào dù họ không “like” hay nhấn đồng ý sử dụng.

Các chuyên gia cũng cho biết có rất nhiều trường hợp kẻ xấu dùng nhiều thủ thuật để lừa người dùng click vào những đường dẫn có phần mềm độc hại hoặc có giao diện làm giả, giống hệt trang đăng nhập Facebook. Sau đó tin tặc gửi tin nhắn báo người dùng đã may mắn trúng thưởng với giá trị lên đến cả trăm triệu đồng. Người dùng cả tin truy cập khiến tạm mất quyền kiểm soát tài khoản Facebook, vô tình tiếp tay cho kẻ xấu lừa đảo bạn bè, người dùng khác.

Khảo sát từ hãng bảo mật Kaspersky Lab Việt Nam mới đây cho thấy gần 1/3 người dùng mạng xã hội chia sẻ bài viết, check-in và các thông tin cá nhân không chỉ cho bạn bè của mình. Điều này tạo cơ hội cho tội phạm mạng khai thác thông tin cá nhân của họ. Theo khảo sát, có 9% số người trả lời không nghĩ rằng những người ngoài danh sách bạn bè có thể nhìn thấy trang và các bài viết của mình khiến thông tin cá nhân của họ bị tội phạm khai thác để trộm danh tính và lừa đảo tài chính nhiều người dùng khác. 1/3 người dùng cũng “vô tư” kết nối với những người họ không biết rõ dẫn đến lộ thông tin cá nhân với nhiều người lạ, các công ty quảng cáo, thậm chí với tội phạm mạng.

Ông Ngô Trần Vũ, Ủy viên Ban Chấp hành Chi hội An toàn thông tin phía Nam (VNISA phía Nam), cho biết: “Khi thông tin cá nhân như tình trạng hôn nhân, tài sản, công việc, thói quen sinh hoạt, mối quan hệ của người dùng bị lộ, tin tặc sẽ khai thác, tấn công trực tiếp để làm quen và lấy password để xâm nhập tài khoản Facebook và Gmail… để truy tìm tài khoản tín dụng và các thông tin có giá trị khác”.

Cẩn trọng với lời mời kết bạn

Theo ông Ngô Trần Vũ, người dùng mạng xã hội cần thanh lọc danh sách bạn bè để phòng tránh việc chia sẻ các đường link từ những người chưa hề quen biết. Người dùng cũng nên đề cao cảnh giác, tránh vào các đường link chia sẻ hoặc vào các trang web giả mạo để xem các thông tin gây tò mò. Người dùng nên sử dụng phần mềm diệt virus có tính năng “internet security” để phòng tránh nhiễm virus xuống máy tính và nên thường xuyên thay đổi password. Đại diện Kaspersky Lab Việt Nam chia sẻ: “Người dùng không nên chấp nhận yêu cầu kết bạn hoặc vào một liên kết có thông tin không rõ ràng. Thiết lập chế độ riêng tư trong các tài khoản mạng xã hội là rất cần thiết, để bảo đảm chỉ có bạn bè thực sự của bạn mới có thể cập nhật được trạng thái bạn chia sẻ”.

Luật sư Nguyễn Kiều Hưng, Hãng luật Giải Phóng, cho biết: “Người dùng mạng xã hội phải xác định được tính nhạy cảm, nghiêm trọng, bí mật của từng thông tin mà họ có ý định chia sẻ hay đăng tải để tránh ảnh hưởng đến bản thân hoặc người khác. Vô tư quá đà sẽ dẫn đến vô trách nhiệm, tiếp tay cho tội phạm mạng sinh sôi”.

“Khi phát hiện kẻ xấu lợi dụng tài khoản của mình để nhắn tin lừa đảo người thân và bạn bè, trước hết người dùng cần thông tin công khai trên các kênh thông tin; kiểm tra bạn bè, người thân đã có ai là nạn nhân của tội phạm mạng và báo ngay với công an để điều tra, xử lý khi có trường hợp bị lừa đảo. Trừ trường hợp cần thiết, người dùng không nên chọn chế độ chia sẻ công khai khiến bất cứ ai cũng có thể tiếp cận được” - luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, khuyến cáo.