Giá dầu trên thị trường thế giới tuần qua đã tăng lên tới 92 USD/thùng. Giớichuyên gia cảnh báo giá dầu sẽ sớm chạm ngưỡng 100 USD/thùng. Đâu là nguyên nhânđẩy giá dầu tăng chóng mặt?
Ngày 3-1, chuyên gia kinh tế Fatih Birol của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA)cảnh báo giá dầu thô “đang đi vào vùng nguy hiểm đối với nền kinh tế toàn cầu”và sẽ sớm chạm ngưỡng 100 USD/thùng. IEA ước tính chi phí năng lượng của 34 nềnkinh tế phát triển nhất thế giới đã tăng 30% trong năm 2010, tương đương mức sụtgiảm 0,5% GDP của các quốc gia này.
Báo Financial Times ước tính nếu giá dầu tiếp tục duy trì ở mức 90 USD/thùngtrong năm 2011 thì Liên minh châu Âu (EU) sẽ tốn 2,1% GDP cho nhập khẩu dầu.Giới chuyên gia năng lượng dự báo năm 2011 giá dầu sẽ tăng thêm trung bình 8%.Nhiều người bi quan cho rằng cuộc khủng hoảng giá dầu tháng 7-2008, khi giá dầutrên thị trường New York vọt lên tới 147 USD/thùng, có nguy cơ trở lại.
Lần ấy, theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng giá dầu mộtphần do cung không đủ cầu. Khi đó thế giới không bơm đủ lượng dầu cho nhu cầucủa các nền kinh tế đang tăng trưởng nóng, nhất là Trung Quốc và Ấn Độ. “Câuchuyện của năm 2008 là do cung không tăng kịp theo cầu bởi nguồn cung, ngoài Tổchức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), đã không tăng trong liên tiếp vài năm” -chuyên gia Antoine Halff của Hãng nghiên cứu Newedge Group tại New York đánh giá.
Nhưng nay bức tranh tài chính và thị trường hoàn toàn khác năm 2008 bởi nguồncung cấp dầu thô trên thế giới hiện rất dồi dào - ông Olivier Jakob, giám đốcCông ty phân tích năng lượng PetroMatrix ở Thụy Sĩ, nhận định.
Theo IEA, sau năm 2008 hầu hết các nước đều tăng cường dự trữ dầu thô. Lượng dựtrữ của các nước thành viên Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) hiện ởmức 60 ngày nhu cầu, thay vì 53 ngày như năm 2008. Hiện OPEC sản xuất 29.407.000thùng dầu/ngày, tăng hơn so với mức 29.332.000 thùng/ngày của tháng 11-2010.Riêng Saudi Arabia trong năm 2010 đã sản xuất 8.400.000 thùng/ngày, cao hơn chỉtiêu 4,3%.
 |
| Giá dầu tăng đang đẩy giá xăng và tỉ lệ lạm phát ở nhiều quốc gia tăng cao (Ảnh: AFP) |
Nguồn cungtừ các nước ngoài OPEC cũng ổn định bởimức sụt giảm từ các giếng dầu của HãngCantarell (Mexico) đã chậm lại. Viễn cảnh nguồn cung dầu khí rất sángsủa với các giếng dầu mới ngoài khơi Brazil chứa tới 26 tỉ thùng, trong khi sảnlượng khai thác của Nigeria và Iraq gia tăng. OPEC hoàn toàn có thể tăng lượngkhai thác thêm 5-6 triệu thùng/ngày.
Vậy tại sao giá dầu liên tục tăng thời gian qua? Một số chuyên gia cho rằngnguyên nhân chính là do nhu cầu của các nước châu Á tăng mạnh. Chuyên gia nănglượng Adam Sieminski của Ngân hàng Deutsche ước tính nhu cầu dầu thô của TrungQuốc tăng hơn 1.000.000 thùng/ngày trong năm 2010 và sẽ tăng thêm 880.000 thùng/ngàytrong năm 2011. Cơn sốt xe hơi tại Trung Quốc, với doanh số bán xe 11 tháng đầunăm 2010 tăng 30% so với cùng kỳ năm 2009, cũng đẩy nhu cầu dầu của nước nàytăng cao.
Nền kinh tế Mỹ có bước phục hồi trong năm 2010, mùa đông bất thường ở Mỹ và châuÂu... cũng là nguyên nhân đẩy mức cầu tăng lên. Trong khi đó, OPEC không có ýđịnh tăng sản lượng khai thác để giảm giá dầu. Một số quan chức OPEC công khaituyên bố họ muốn mức giá 100 USD/thùng.
Thế nhưng theo IEA, nhu cầu dầu thế giới vẫn còn yếu sau hai năm khủng hoảng.Chuyên gia Fatih Birol và Olivier Jakob cho rằng chính Cục Dự trữ liên bang Mỹ(FED) phải chịu trách nhiệm đối với việc giá dầu tăng cao. “Hàng tỉ USD tiền đầucơ đang đổ vào thị trường dầu thô - ông Birol cho biết - Giới đầu tư đang sửdụng lá bài của họ để kiếm lợi”. Chuyên gia Jakob cho biết đầu tư vào dầu thô đãtăng vọt kể từ tháng 8-2010, khi FED tuyên bố bơm 600 tỉ USD vào thị trường tàichính.
“Trước tuyên bố của FED, mối quan tâm của giới đầu tư đối với dầu thô là khábình thường, nhưng nay đã tăng vọt - ông Jakob nhận định - FED đổ 1.000 tỉ USDvào nền kinh tế trong vòng sáu tháng và số tiền đó phải chảy vào đâu đó. Kết quảlà một phần đã chảy vào dầu thô”.
Các chuyên gia cho rằng do nguồn cung ổn định, chắc chắn sẽ không có chuyện giádầu lặp lại “cơn điên loạn” của năm 2008. “Giá dầu có thể sẽ tăng trong năm 2011nhưng chỉ tăng nhẹ chứ không tăng điên cuồng” - nhà đầu tư Dennis Gartman nhậnđịnh. Dù vậy, đa số ý kiến đều nhận định giá dầu xấp xỉ 100 USD/thùng cũng đủ đểtăng chi phí năng lượng của các nền kinh tế, thành phố, nhà máy... và điều nàyđe dọa tiến trình phục hồi của nền kinh tế toàn cầu.
Theo Hiếu Trung
Tuổi trẻ
