Trẻ em phải được học tiếng Anh như là một ngôn ngữ thực thụ của chúng: chúng cần được NHÚNG hoàn toàn vào bể ngôn ngữ tiếng Anh. Chúng phải được dạy kiến thức, cảm xúc, và suy nghĩ bằng tiếng Anh từ nhỏ.

Bài học từ Singapore

Người Singapore giỏi tiếng Anh nhất châu Á. Đây là điều không cần phải bàn cãi cho dù họ phát âm dở ẹc.

Trẻ em Singapore được học trong một nền giáo dục mà ngôn ngữ giảng dạy là tiếng Anh. Về mặt lịch sử, đây là một quyết định đau đớn của Lý Quang Diệu và của đất nước này trong những ngày đầu lập quốc.

Lý Quang Diệu hiểu rõ 1 điều sự thật: muốn thịnh vượng về kinh tế và vươn lên tầm cao để biến Singapore thành 1 quốc gia kỹ trị, không có con đường nào khác ngoài việc phải làm cho trẻ con giỏi tiếng Anh thật sự.

Ông Lý đã vấp phải sự chống đối quyết liệt từ những người gốc Hoa khi định hướng như vậy cho trẻ em Singapore. Và ông nói: "muốn chống lại thì hãy bước qua xác tôi ".

Sau hơn 10 năm theo đuổi hệ thống giáo dục bằng ngôn ngữ tiếng Anh kể từ sau ngày lập quốc, Singapore đã có 1 thế hệ trẻ em tốt về tiếng Anh mà không hề bị kém đi về tiếng Hoa: ngôn ngữ mà các em sử dụng ở nhà và vẫn được dạy ở trường.

Những đứa trẻ giỏi tiếng Anh thế hệ đầu này của Singapore vốn xuất thân từ những gia đình mà cha mẹ chúng chỉ là những người đánh cá ở 1 làng chài nhỏ trên hòn đảo Singapore trước khi Sir Stamford Raffles đặt chân lên đây.

Nhờ có thế hệ trẻ em giỏi tiếng Anh đầu tiên này, Singapore đã cất cánh đi thẳng vào thế giới thứ nhất của các nước tiên tiến. Từ thế giới thứ 3.

Mấu chốt của triết lý của Lý Quang Diệu là: trẻ em phải được học tiếng Anh như là một ngôn ngữ thực thụ của chúng: chúng cần được NHÚNG hoàn toàn vào bể ngôn ngữ tiếng Anh. Chúng phải được dạy kiến thức, cảm xúc, và suy nghĩ bằng tiếng Anh từ nhỏ. Để cho chúng có được cái gọi là :

TƯ DUY NGÔN NGỮ THẲNG BẰNG TIẾNG ANH.

Chúng học tiếng Anh để làm sao phải CẢM được ngôn ngữ này.

Và trẻ em Singapore ngày nay đã đạt được tầm cao này.

Và họ ở trên đỉnh của thế giới.

Tôi cũng có khát khao tương tự ông Lý: là trẻ em Việt được học tiếng Anh để có thể sử dụng ngôn ngữ này trực tiếp bằng tư duy của người Anh mà không phải đi qua tiếng Việt. Trong thang bậc hình thành tư duy: learn - understand - analyse - synthesize - create thì giai đoạn tạo ra SẢN PHẨM (create) mới là thứ mà chúng ta nhìn thấy được xem tư duy ngôn ngữ đã hình thành chưa.

Viết (môn writing) chính là một phần cốt lõi của phân đoạn này.

Tôi là một người mê ngôn ngữ: cả 2 ngôn ngữ mà tôi học là tiếng Anh và tiếng Hoa tôi đều học theo hướng văn học. Tức là phải học văn học của ngôn ngữ mà mình học. Và khi học chuyên môn sâu bằng tiếng Anh thì cú sốc đầu tiên về ngôn ngữ Anh đã đến với tôi: tiếng Anh là ngôn ngữ cực hiệu quả trong việc diễn đạt kiến thức chứ không chỉ tuyệt vời trong biểu đạt cảm xúc trong văn học như tôi thường biết.

Các tạp chí và sách chuyên ngành sâu bằng tiếng Anh vì thế là một trong vài thứ tuyệt vời mà dân học thuật được tận hưởng qua ngôn ngữ Anh.

Cú sốc thứ 2 đối với tôi trong việc nghiên cứu ngôn ngữ Anh mới là đặc biệt khi tôi tiếp xúc và tìm hiểu sâu sách mà Anh và đặc biệt là Mỹ viết cho trẻ em. Lần đầu tiên trong đời tôi mới hiểu được vẻ đẹp ngôn ngữ đích thực là nằm ở đâu: sự đơn giản mà hiệu quả của việc viết tiếng Anh. Những người viết sách giáo khoa, truyện và sách tham khảo cho trẻ em ở Anh và Mỹ không chỉ là những nhà ngôn ngữ đỉnh cao mà còn là các nhà sư phạm lão luyện. Họ đứng ở tầm rất cao để viết một cách đơn giản cho trẻ em hiểu và thích. Họ đã làm được một điều tuyệt vời mà Einstein đã nói: "Bạn phải nói và viết sao cho đứa trẻ 6 tuổi hiểu được thì bạn mới là người thực sự hiểu được vấn đề đó".

Vậy là các vấn đề về cuộc sống, về xã hội, về tự nhiên đã được các nhà sư phạm Anh và Mỹ diễn đạt một cách tuyệt đến mức "không thể tin nổi" bằng tiếng Anh. Và tôi chỉ ước sao mình được bé lại để được đọc và học những cuốn sách đó.

Với sách Mỹ viết cho trẻ em, còn một thứ tuyệt vời khác mà tôi đánh giá cực cao bên cạnh nhiều thứ hay ho khác chính là cách viết: tức là cách tiếp cận một vấn đề và cách tiếp cận một câu chuyện mà họ dẫn dắt đứa trẻ.

Nếu không phải là các nhà sư phạm lão luyện với một sự tỉnh táo khi viết được hòa trộn với một trái tim yêu trẻ thì họ sẽ không viết được các cuốn sách tuyệt vời đến thế dành cho trẻ em.

Và khi đã đi qua tương đối đầy đủ một phạm vi lớn: từ sách văn học Anh cho tới các tạp chí và sách chuyên ngành sâu thì tôi mới được đến với 1 thế giới tiếng Anh đích thực nhất: sách viết cho trẻ em bằng tiếng Anh.

Sắp tới đây, lần đầu tiên ở Việt Nam có 1 cuốn sách truyện bằng tiếng Anh được viết bởi chính 1 cô bé người Việt. Tiếng Anh của con đã được học và thể hiện theo cách tư duy thẳng bằng ngôn ngữ Anh gốc. Đây là một điều đáng mừng để chúng ta tin vào 1 tương lai đối với trẻ em Việt: một ngày nào đó các em có thể viết và sáng tác bằng tiếng Anh.

Điều đó chắc sẽ không còn quá xa vời nữa.

* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả

Nguyễn Tuấn Hải/VietNamNet