Trong điều kiện sản xuất, kinh doanh khó khăn, khách hàng không mặn mà vayvốn, hoạt động ngân hàng năm nay sẽ khó khăn hơn.
Những thông điệp về chínhsách thắt chặt tiền tệ cho thấy các ngân hàng thương mại (NHTM) năm nay sẽkhó đạt lợi nhuận như kỳ vọng.
Cắt giảm chiếc “bánh ngon”
Lợi nhuận của các NHTM chủ yếu dựa vào lãi tín dụng- tức là chênh lệchgiữa đồng vốn huy động và cho vay - còn các dịch vụ khác như: thanh toánthương mại, kinh doanh vàng, ngoại tệ, thanh toán tiền điện, nước… chiếmphần nhỏ.
Để kiềm chế lạm phát, Chính phủ đang định hướng mục tiêu tíndụng năm nay chỉ tăng 20% so với năm ngoái, giảm mạnh so với những nămtrước. Đặc biệt, miếng “bánh ngon” là tín dụng phi sản xuất, kinh doanh(SXKD) đến cuối năm chỉ được phép chiếm tỉ trọng 16% trong tổng dư nợ (hiệnnay khoảng 26%). Loại hình tín dụng này tuy chiếm tỉ trọng thấp trong cơcấu cho vay nhưng là nguồn thu nhập lớn cho các NHTM.
 |
| Lãi suất cao, khách hàng không mặn mà vay, ngân hàng khó tăng cao lợi nhuận (Ảnh: Hồng Thúy) |
Tín dụng phục vụ SXKD vì mang tính ưu đãi nên có mức lãi suất vừa phải (hiệntừ 15% - 17%), trong khi mặt bằng lãi suất huy động có kỳ hạn đang ở mứctrung bình 14%/năm nên sau khi phải trích dự trữ bắt buộc, trích dự trữthanh khoản thì còn lãi rất ít, thậm chí bị lỗ. Đối với tín dụng phiSXKD, các NHTM áp dụng lãi suất thỏa thuận, với mức rất cao, khoảng từ19% - 21%/năm.
Do có chênh lệch đầu vào và đầu ra lớn nên trong thời gian qua, nhiều NHtăng tốc loại hình tín dụng này để kiếm lãi “khủng”. Đặc biệt, các NHquy mô nhỏ vì phải chạy đua để tăng lợi nhuận khi vốn điều lệ tăng lên3.000 tỉ đồng đã bất chấp rủi ro, cố gắng tối đa để đưa tín dụng phiSXKD lên cao. Tại nhiều đơn vị, tỉ trọng loại tín dụng phi SXKD lên tới35% - 40%/tổng dư nợ. Trong điều kiện SXKD khó khăn, lãi suất cao, kháchhàng không mặn mà vay vốn, càng làm cho khả năng thu nhập của các NHTMnăm nay sẽ khó khăn hơn trước.
Chuyển sang giám sát tỉ lệ an toàn vốn?
Theo lộ trình gia hạn lần thứ nhất, đến cuối năm nay, mỗi NHTM phải cóvốn điều lệ tối thiểu là 3.000 tỉ đồng. Mặc dù kế hoạch này đã đưa ra từ5 năm trước nhưng đến nay vẫn còn rất nhiều NHTM chưa đạt được. Theonhiều chuyên gia, vì phải tăng mạnh vốn nên để có lợi nhuận tăng tươngxứng, nhiều NH nhỏ đã châm ngòi cho những đợt chạy đua cạnh tranh huyđộng vốn và gia tăng cho vay phi SXKD. Chính điều này góp phần làm cholãi suất NH bị đẩy lên cao, gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Theo một số chuyên gia tài chính, thời kỳ NH thu lợi nhuận “vàng” khôngcòn nữa nên sẽ khó tái hiện việc đua thành lập NH. Vì vậy nên xóa bỏ quyđịnh tăng vốn nói trên và chuyển qua giám sát tỉ lệ an toàn vốn (theoquy định hiện tại, vốn tự có phải bảo đảm tối thiểu bằng 9%/tổng tài sảncó rủi ro). Như vậy, những đơn vị có vốn tự có thấp buộc phải huy độngvốn thấp, từ đó sẽ giảm cạnh tranh huy động vốn không lành mạnh của cácNH nhỏ, góp phần kéo lãi suất xuống thấp, giúp hạ nhiệt chỉ số lạm phát.
Theo Trần Phú Minh
NLĐ
