Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản đề xuất tớiNHNN về quy định mức trần tiền gửi ngoại tệ không quá 1%, nhằm góp phần xâydựng chính sách ổn định tiền tệ, chống tình trạng đô la hóa trong nền kinhtế.
Theo VAFI, giá vàng và USD trên thị trường tự do liên tục tăng, sự biếnđộng này là bất thường, chủ yếu do yếu tố tâm lý. Nếu không có tâm lýđầu tư, đầu cơ tích trữ USD từ khu vực dân cư thì cán cân thanh toánngoại tệ vẫn đảm bảo, dù có thời điểm xuất tình trạng không cân đối.
Hiện có 1 thực tế là lãi suất tiền gửi ngoại tệ quá cao: khoảng trêndưới 5%/năm đối với USD tùy theo từng ngân hàng. Mức lãi xuất tiền gửinày là cao so với thế giới (khoảng trên 0%/năm) và cao so với lãi suấttiền gửi VND khoảng 12%/năm.
“Mức lãi suất tiền gửi ngoại tệ cao sẽ tạo chỗ trũng cho việc đầu tư,đầu cơ găm giữ USD từ khu vực dân cư và doanh nghiệp; từ đó làm căngthẳng nguồn cung ngoại tệ cho khu vực sản xuất kinh doanh”, Tổng thư kýVAFI Nguyễn Hoàng Hải nhấn mạnh.
Cũng theo VAFI, NHNN đã có qui định áp đặt mức trần tiền gửi ngoại tệvới các tổ chức là 1%/năm, đây là chính sách hoàn toàn đúng đắn nhưngchưa đủ để xóa đi tâm lý đầu tư, đầu cơ tích trữ ngoại tệ từ khu vực dâncư.
Một số nhà đầu tư nước ngoài có ý kiến là cần áp dụng chính sách khôngcho hưởng lãi từ việc gửi ngoại tệ hoặc đánh thuế lũy tiến đối với tiềngửi ngoại tệ nhằm tạo khoảng cách xa giữa lãi suất tiền gửi VND và ngoạitệ; từ đó kích thích dân cư chuyển tiền gửi sang VND, giảm lượng cầungoại tệ và đưa dòng ngoại tệ vào khu vực sản xuất kinh doanh.
Theo thống kê chọn mẫu của VAFI, lượng tiền gửi ngoại tệ của dân cưtrong hệ thống ngân hàng thương mại là rất lớn, chiếm khoảng 50% - 60%tổng số tiền gửi ngoại tệ. Nếu chúng ta áp dụng chính sách tiền gửingoại tệ ở mức không quá 1%/năm, người gửi tiền sẽ có sự so sánh về mứclãi suất cộng với tỷ lệ lạm phát và thấy rằng gửi VND là có lợi hơnnhiều so với gửi ngoại tệ.
![]() |
Tiền gửi trong dân cư cần áp mức lãi suất 1% (Ảnh: Q.Đ.) |
Quy định này cũng làm cho VND có giá trị hơn, từ đó có cơ sở để từngbước hạ lãi suất huy động VND và góp phần giảm lạm phát. Bên cạnh đó,người gửi tiền sẽ không mua USD nữa mà lựa chọn gửi VND; Người đầu cơkhông mua, không găm giữ USD và sẽ bán nhanh USD để chuyển sang gửi VND.Như vậy sẽ có sự dịch chuyển lớn từ USD sang VND và từ đó tỷ giá sẽ giảmnhư mức mà ngân hàng nhà nước công bố.
Xây dựng chính sách ổn định tỷ giátrong từng thời kỳ
Trong những năm qua, một số học giả cho rằng cần duy trì VND yếu để tăngthêm sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước, tạo đà xuất khẩu. Thựctế, lý luận này không đúng, vì theo VAFI, đồng nội tệ yếu làm tăng nợquốc gia, nợ doanh nghiệp (các khoản vay ngoại tệ), tạo tâm lý đầu tư,đầu cơ găm giữ ngoại tệ và gia tăng lạm phát cộng với lãi suất huy độngcao.
Việt Nam đang trong thời kỳ hội nhập phát triển, vẫn còn tình trạng thâmhụt thương mại, lạm phát nên khó duy trì tỷ giá cố định trong khoảngthời gian dài, nhưng chúng ta có thể duy trì tỷ giá tương đối cố địnhtrong từng thời kỳ. Các nhà đầu tư nước ngoài (trực tiếp, gián tiếp),các nhà đầu tư trong nước và các nhà đầu tư chứng khoán đều mong muốnmột chính sách ổn định tỷ giá trong từng thời kỳ cho dù lãi suất huyđộng VND có cao hơn.
VAFI cho rằng: Giải pháp dài hạn cho chính sách ổn định tỷ giá là tănggiá điện để gia tăng đầu tư trong nước và nước ngoài, gia tăng xuất khẩu,đẩy mạnh việc khai thác những nguồn tài nguyên mới, khuyến khích sảnxuất hàng trong nước thay thế hàng nhập khẩu, chú trọng phát triển thịtrường chứng khoán và coi đó là động lực để phát triển nền kinh tế.
Một giải pháp dài hạn nữa là Chính phủ cần giao nhiệm vụ cho các Bộ như:Bộ Tài chính, Ngân hàng nhà nước, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tàinguyên Môi trường…. xây dựng hệ thống giải pháp quản lý dòng tiền trongdân cư, tạo chế tài để hướng dòng tiền trong dân cư chỉ tập trung vàothị trường chứng khoán và gửi đồng nội tệ tiết kiệm trong ngân hàng;thay vì “chạy lung tung” như vào thị trường bất động sản, vào vàng vàngoại tệ như hiện nay.
Giải pháp ngắn hạn để ổn định tỷ giá là khống chế lãi suất tiền gửingoại tệ và các biện pháp chống USD hóa. Khi đã thực hiện các giải phápnày mà vẫn xảy ra tình trạng căng thẳng nhu cầu thanh toán ngoại tệ thìnên linh hoạt tăng lãi suất cơ bản trong một thời kỳ ngắn. Việc tăng lãisuất cơ bản sẽ giảm bớt nhu cầu nhập khẩu và giảm áp lực lạm phát.
Trong năm 2011, Chính phủ nên đặt vấn đề giảm bớt bội chi ngân sách,giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, có thể chấp nhận giảm tốc độ tăngtrưởng GDP để hệ thống doanh nghiệp Việt Nam có thời gian củng cố quảntrị doanh nghiệp và đầu tư theo chiều sâu.
TheoAn Hạ
Dân trí