Việc các tập đoànphân phối, bán lẻ quốc tế chưa ồ ạt vào Việt Nam như dự báo những tưởng sẽ là cơhội cho các DN bán lẻ trong nước. Tuy nhiên vẫn còn nhiều nút thắt cần được tháogỡ để có sự phát triển đột phá cho DN nội.
Cuối tháng 2 vừa qua thêm1 siêu thị trong hệ thống của Fivimart tại TPHCM phải đóng cửa. Bà VũThị Hậu, Phó Tổng giám đốc CTCP Nhất Nam, cho biết việc đóng cửa siêuthị này cũng như 2 siêu thị trước đó do hợp đồng thuê mặt bằng đã hếthạn, không có chuyện công ty phá sản. Nhất Nam hiện đang có 13 siêu thịtại Hà Nội và 1 siêu thị ở Bình Dương.
Theo dự kiến trong năm2012, công ty sẽ mở thêm 3 siêu thị ở Hà Nội và TPHCM. Chưa biết việc mởthêm siêu thị có thực hiện được không nhưng việc phải đóng cửa do khôngthuê được mặt bằng của Fivimart không còn là chuyện riêng của Nhất Nam.Khá nhiều DN bán lẻ trong nước cũng đang đau đầu với bài toán mặt bằngtrong cuộc đua mở rộng hệ thống.
Ngay cả Công ty VDA (liêndoanh của Phú Thái, Hapro, Saigon Co.op, Satra) cũng gặp khó trong việctiếp cận đất đai. Đó là lý do dù được hậu thuẫn bởi 4 “ông lớn” tronglĩnh vực bán lẻ của Việt Nam nhưng đến nay VDA vẫn chưa làm được gì đángkể cho ngành bán lẻ nội.
![]() |
Một thực tế đang làmnhiều DN tư nhân đau đầu là phải thuê mặt bằng với giá thị trường, thậmchí thuê của DN khác nên hiệu quả kinh doanh bị ảnh hưởng. Đại diện mộtDN cho hay kế hoạch mở thêm siêu thị đôi khi để phòng bị siêu thị khácbị đòi lại mặt bằng hoặc chủ cho thuê yêu cầu tăng giá.
Trước khó khăn này củaDN, Bộ Công Thương cùng Bộ Kế hoạch - Đầu tư đang sửa đổi Nghị định 108nhằm tìm cơ chế để hệ thống bán lẻ dễ tiếp cận với cơ sở hạ tầng đấtđai, đồng thời để đưa hạ tầng thương mại vào danh mục ưu đãi đầu tư. DNsẽ có cơ hội tiếp cận đất đai, miễn giảm thuế, giá thuê đất ban đầu… đểcác hệ thống phân phối bán lẻ có thể phát triển tốt.
Với kỳ vọng thị trườngbán lẻ nội địa đạt 100 tỷ USD trong năm 2012, hy vọng Bộ Công Thương sẽnhanh chóng giải bài toán khó này cho các DN nội. Tuy nhiên, ngoài vấnđề khó khăn về mặt bằng vẫn còn nhiều yếu tố khác DN nội phải cân nhắc,tự tháo gỡ để phát triển nhanh, mạnh.
Trong năm 2011, thịtrường bán lẻ Việt Nam có mức tăng trưởng thấp và điều này vẫn tiếp tụcđược dự báo cho năm nay. Lý do đầu tiên được hầu hết siêu thị đưa ra làkinh tế khó khăn, khách hàng thắt chặt chi tiêu nên mua sắm cũng hạn chếhơn, đặc biệt việc mua sắm tại các kênh bán hàng hiện đại.
Theo một nghiên cứu hồiđầu năm của FTA, năm 2012, người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm việc muasắm ở các kênh hiện đại và chuyển sang chợ - kênh bán hàng có giá thấphơn.
Điều này thoạt nghe có vẻnghịch lý, nhưng thực tế đã chứng minh không ít sản phẩm bình ổn trongsiêu thị có giá cao hơn ngoài thị trường. Song đó chưa phải là lý dochính khiến nhiều siêu thị của các DN bán lẻ rơi vào cảnh chợ chiều đìuhiu.
Nếu có dịp đi qua khu vựcđường Cống Quỳnh (quận 1, TPHCM) sẽ thấy 2 siêu thị rất gần nhau là siêuthị Hà Nội và siêu thị Co.opMart. Nhưng tại 2 nơi lại có 2 cảnh tượnghoàn toàn khác nhau. Trong khi siêu thị Hà Nội khá vắng khách, hàng hóacũng thưa thớt thì siêu thị Co.opMart lại tấp nập người ra, người vào.
Có thể nói, siêu thị vắngkhách đâu chỉ tại người tiêu dùng. Vậy, lý do vì sao? Một trong nhữngnguyên nhân được nhắc tới là chất lượng hàng hóa tại một số siêu thịchưa được coi trọng. Trước thực trạng thực phẩm thiếu an toàn, ngườitiêu dùng đặt niềm tin vào các siêu thị.
Nhưng hồi cuối năm ngoái,khi Tết Nguyên đán đang gần kề, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều lôhàng thực phẩm hết hạn vẫn được bày bán trên thị trường. Điều quan trọnglà số thực phẩm này cũng được tuồn vào một số siêu thị lớn tại Hà Nội.Thực tế này khiến niềm tin của người tiêu dùng bị sụt giảm nghiêm trọng.
Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan,Tổng thư ký Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, DN bán lẻ trong nước hiện vẫn cònnhiều hạn chế như năng lực tài chính, chiến lược dài hạn, tính chuyênnghiệp và hậu cần (logistics). Với năng lực tài chính mạnh, các DN nướcngoài có thể đàm phán với nhà cung cấp về giá, mức chiết khấu để đưa ramức giá bán tới tay người tiêu dùng thấp hơn.
Và tất nhiên, người tiêudùng sẽ nhanh chóng đến với họ, dẫn đến doanh số bán hàng của DN nội bịsụt giảm. Tất cả những yếu tố này khiến số DN bán lẻ trong nước có đượcsự tín nhiệm của người tiêu dùng, có sức mua cao chỉ đếm trên đầu ngóntay. Đây thực sự là một thách thức mà ngay cả người trong cuộc cũng đangloay hoay hóa giải, vượt qua.
Theo Vietstock