Ai cũng thấy, cho dù “chống lạm phát” song lãi suất huy động, cho vaycao nhất thế giới như hiện nay sẽ là nguy cơ lớn cho những năm về sau. Doanhnghiệp như người bệnh, khi uống thuốc quá liều sẽ không qua được cơn nguy khóhoặc có qua thì cũng mất đi rất nhiều sinh lực.
Anh bạn thân đang vận hành doanh nghiệp sản xuất xi măng quy mô nhỏ ở một tỉnhphía Bắc tâm sự rất buồn vì vừa phải cho thôi việc 105 công nhân do thu hẹp hoạtđộng vì cắt giảm sản xuất. Đã có thời, anh hồ hởi cho hay sản phẩm làm ra khôngkịp bán, khách hàng phải xếp hàng nộp tiền mặt trả trước để lấy hàng. Nay thìtình hình thật sự bi đát.
Một doanh nghiệp xuất khẩu gốm sứ của Úc tại Củ Chi, TP.HCM vừa chấp nhận tuyênbố phá sản giải thể doanh nghiệp sau mười mấy năm hoạt động. Ông chủ công tyngười Úc rơi nước mắt trong lời chia tay, khi phải từ bỏ hoạt động sản xuất vàbuộc phải cho nghỉ việc toàn thể nhân viên trong tháng 6 vừa qua!
Anh bạn khác làm sản xuất mặt hàng đồ điện cung cấp cho thị trường trong nước vàxuất khẩu được một ít ra nước ngoài thì dẹp bỏ hẳn một trong hai xưởng sản xuấttại quận Bình Tân, TP.HCM, cắt giảm sản xuất và dĩ nhiên là công nhân phải chịucảnh thôi việc, lang thang tìm việc khác, vì các mặt hàng làm ra không cạnhtranh nổi về giá thành với hàng Trung Quốc.
Mặc dù Trung Quốc có giá nhân công cao hơn Việt Nam nhưng họ cũng có nền sảnxuất công nghiệp hiện đại, làm theo lối chuyên môn hóa rất cao và sản lượng lớn(mass production), do vậy, giá thành trên đầu sản phẩm của họ rẻ hơn ta nhiều.Chưa kể các chính sách kinh tế vĩ mô đang hỗ trợ họ về thuế xuất xuất khẩu, hoànthuế, tài trợ vốn và lãi suất khác.
Một doanh nghiệp sản xuất khuôn mẫu và gia công đồ nhựa và cao su ở quận 6(TP.HCM), cũng phản ánh tình trạng suy giảm lượng đơn hàng từ phía các kháchhàng truyền thống, chưa đến nổi phải dẹp tiệm, đóng cửa nhưng nếu kéo dài tìnhtrạng này cũng sẽ lâm vào cảnh nguy khốn.
Một bạn làm ngân hàng cho hay đang phải tiến hành bán thanh lý tài sản bất độngsản của một doanh nghiệp sản xuất hàng dụng cụ kim loại lừng lẫy một thời vìthua lỗ trong giai đoạn hiện nay.
Ngồi với mấy anh bạn thân ngành xây dựng, cầu đường nghe nói thực trạng hiện naylà thiếu vốn, thiếu thanh khoản trong lĩnh vực này đã trở nên nghiêm trọng. Mộtsố doanh nghiệp đã phải nợ lương công nhân 2-3 tháng và trả nợ đối tác bằng hànghóa như xi măng, bê tông không bán được của mình. Một công ty ngành giao thôngnhờ uy tín và được nhà nước bảo lãnh cũng đã đành phải năn nỉ khất nợ với chủ nợqua năm sau!
Anh bạn khác có cao ốc văn phòng cho thuê loại C khu vực Phú Nhuận cũng than vãnvề tình trạng khách hàng đang thuê, rút đi nơi khác hay đóng cửa gì đó, hoặcchấp nhận mất cọc vài chục ngàn đô la để chuyển sang các cao ốc trung tâm quận1, 3 có tiện nghi tốt hơn nhưng nay hạ giá để hút khách, chấp nhận cạnh tranhtheo kiểu "phá giá" giành khách.
Mấy bạn bên ngành bất động sản thì phân tích tình hình đầu ra của bất động sảnđang kẹt vì ngân hàng đã cắt cho vay mua nhà đất ở hay đầu tư bất động sản nêndoanh nghiệp thiếu vốn để hoạt động tiếp, phải án binh bất động, hay giảm giáthật nhiều nhưng cũng chỉ hút được ít vốn từ nguồn là các người mua cá nhân thựcsự có tiền tiết kiệm hay nhàn rỗi hiếm hoi hoặc vì nhu cầu bức bách về chỗ ởthực sự.
 |
| (Ảnh minh họa) |
Bất động sản từ đất nền quy hoạch ở vùng ven hay căn hộ giá rẻ cho tới các loạibất động sản nghỉ dưỡng cao cấp đều đang chịu sự ế ẩm sau một thời "vang bóng"tăng giá ghê gớm vượt khỏi giá trị đầu tư sinh lời hay giá trị sử dụng đáng cóso với các nước trong khu vực, nay phải trả giá theo miệng đời "bạo phát bạotàn"!
Ai cũng nghĩ, cũng tin là "đáng đời" mấy ông bất động sản vì trước đây có thời"chảnh chọe" hét giá trên trời, kiếm lời siêu lợi nhuận và nay tới lúc phải trảgiá!
Thực tế, bất động sản là một ngành kinh tế lớn của nền kinh tế quốc gia. Mộtngành kinh tế thiết yếu.
Ai cũng biết là giá trị tài sản vật chất lớn nhất của một giađình hay cá nhân thường là bấtđộng sản, ngôi nhà bạn đang ở hay nhà xưởng bạn đang dùng để sản xuất kinhdoanh. Thậm chí, đối với doanh nghiệp thì giá trị tài sản lớn nhất của các doanhnghiệp có khi cũng nằm trong bất động sản.
Dù muốn hay không, chúng ta cũng phải thừa nhận là nếu bất động sản có giá haytăng giá thì giá trị tài sản của cá nhân hay doanh nghiệp sẽ tăng theo tươngứng. Nếu thị trường ế ẩm, giá bất động sản sụt giảm, mỗi người sẽ cảm thấy tàisản của mình vơi đi ít nhiều!
Ở góc độ đầu tư, khi nhà đầu tư nước ngoài hay trong nước bước vào một thịtrường, nếu giá thuê đất hay mua đất cho sản xuất kinh doanh quá cao sẽ khônghấp dẫn nhà đầu tư, tuy nhiên, nếu giá thuê mua đất quá thấp "bèo bọt" so vớihàng xóm láng giềng hay các quốc gia xung quanh, thì chẳng khác nào bán rẻ tàinguyên vốn của chính mình.
Ví dụ về một góc nhìn khác: một anh bạn là chủ doanh nghiệp người Singapore tỏra không phục khi Việt Nam thu hút được Intel vào đầu tư ở khu công nghệ cao,TP.HCM, dù chúng ta xem đây là một thành công quan trọng khi có một hãng côngnghệ hàng đầu, đầu tư nhà máy vào Việt Nam, vì anh ta nói vì Việt Nam đã chokhông đất cho Intel và chưa chắc đã và sẽ nhận được "chuyển giao công nghệ" nàotrong tương lai, anh ta không tin rằng công nghệ lại có thể được "chuyển giao".
Dĩ nhiên, để thu hút đầu tư công nghệ, các nhà quản lý phải đưa ra nhiều yếu tốhấp dẫn khác như miễn thuế trong một số năm đầu, giảm thuế một số năm sau đó, ưuđãi nhiều yếu tố khác nữa về hạ tầng cơ sở .v...v. vấn đề khó khăn là làm sao để"bán đúng giá"! Và làm sao bán giá cao hợp lý và phục vụ tốt các dịch vụ đi kèmmang lại sự hài lòng về chất lượng tổng thể cao của môi trường đầu tư đối vớikhách hàng và nhà đầu tư, hơn là bán rẻ các hàng hóa thô, hàng hóa và dịch vụkhông có giá trị gia tăng nào!
Trở lại với thị trường bất động sản đang đóng băng và thị trường chứng khoánthiếu thanh khoản nghiêm trọng như hiện nay để thấy tình hình sắp tới sẽ vô cùngkhó khăn cho doanh nghiệp vì cả hai chính là nguồn cung vốn cho mọi hoạt độngsản xuất kinh doanh trong nền kinh tế xã hội. Không thể nói anh làm ăn giỏi làkhông cần huy động vốn hay thế chấp tài sản để huy động vốn! Trong khi, cácnguồn huy động này bị động, ngăn cản, cắt đứt sẽ như một vết thương âm ỉ, mộthuyết mạch bị tắc, một căn bệnh tiềm tàng trong cơ thể chỉ chờ chúng ta suy yếuđến lúc nào đó sẽ bùng phát quật ngã cả những người to khỏe nhất, những thực thểto lớn nhất!
Các ngân hàng dù có báo cáo lợi nhuận vẫn hàng "ngàn tỉ" như mọi năm nhưng nayphải đối mặt với nguy cơ thực sự kể từ năm 2008, năm mà được cho là khủng hoảngkinh tế toàn cầu ảnh hưởng tác động đối với Việt Nam nên nhà nước ra tay giảicứu một phần bằng các gói kích cầu và một số doanh nghiệp được cho là đã được"cứu" khi được "đảo nợ" cho vay lại, cho vay tiếp.
Năm nay, các doanh nghiệp không còn cơ hội này sẽ làm lộ diện các doanh nghiệpmất khả năng quay vòng vốn, từ đó các khoản nợ này sẽ biến thành nợ xấu đối vớicả hệ thống ngân hàng.
Ai cũng thấy là cho dù "chống lạm phát", song lãi suất huy động và cho vay caonhất thế giới như hiện nay sẽ là nguy cơ lớn cho những năm về sau. Doanh nghiệpnhư người bệnh khi uống thuốc quá liều sẽ không qua được cơn nguy khó hoặc cóqua thì cũng mất đi rất nhiều sinh lực, không thể hồi phục năng lực lại được nhưxưa.
Duy trì lãi suất cao như con dao hai lưỡi, chống lạm phát nhưng cũng gây kiệtquệ cho nền sản xuất kinh doanh của toàn xã hội. Không khuyến khích ai tham giađầu tư sản xuất kinh doanh mà chỉ cần có tiền gửi ngân hàng kiếm lời hoặc khônglàm gì cả còn hơn là "càng làm càng lỗ", lợi nhuận không đủ trả lãi vay ngânhàng, khuyến khích người ta làm ăn theo kiểu "phi vụ" ngắn hạn hơn là đầu tư cótính lâu dài, có tầm nhìn dài hạn.
Khi bạn nhịn đói một hai bữa và sau đó ăn uống trở lại thì có thể, cơ thể sẽ hồiphục nhanh, nhưng khi bạn nhịn đói thật lâu sau nhiều ngày, cơ thể sẽ bị tổnthương đến tận "tế bào" mà tổn thương tế bào theo các nhà nghiên cứu y học chorằng sẽ không bao giờ hồi phục được!
Khi đó, ngân hàng sẽ phải gánh chịu cảnh "Trạng chết thì Vua cũng băng hà" haynợ doanh nghiệp mất khả năng chi trả sẽ cũng là gánh nợ của ngân hàng. Và dù cósiết nợ các tài sản thế chấp, thanh lý bán rẻ cũng sẽ không dễ dàng gì khi kéotheo cả uy tín của một ngành "huyết mạch" của nền kinh tế quốc gia đi xuốngtrong con mắt của bạn bè quốc tế và giới đầu tư nước ngoài.
Kinh tế vĩ mô luôn là bài toán lớn và khó. Cần những bàn tay vững chãi giàu kinhnghiệm cả lý thuyết lẫn thực tiễn để lèo lái con thuyền nền kinh tế vượt qua cơnkhó khăn khủng hoảng này.
Theo Cảnh Thái
VEF
