Trong khi các doanh nghiệp khá chật vật trong việc kinh doanh cũng như cố gắngđể không bị lỗ thì các ngân hàng vẫn lãi lớn.
Nghịch lý
Công ty cổ phần Vận tải Xăng dầu Vitaco chỉ đưa ra các chỉ tiêu hoạt động kinhdoanh khiêm tốn cho năm 2011. Trong năm, công ty sẽ có thời điểm dừng hoạt độngđể tiến hành sửa chữa đội tàu theo định kỳ và dự kiến lãi vay của công ty cũnggia tăng vì công ty vay bằng đồng ngoại tệ. Vì vậy, Vitaco chỉ đưa ra mục tiêulà đạt tổng doanh thu 1.286,8 tỷ đồng, giảm 5% so với năm 2010; lợi nhuận trướcthuế đạt 74,85 tỷ đồng, giảm 27% so năm trước.
Vitaco chỉ là một trong vô số các doanh nghiệp (DN) phải giảm chỉ tiêu kinhdoanh năm 2011 vì đang phải đối diện với nhiều khó khăn. Đặc biệt lãi suất chovay của ngân hàng (NH) đang ở mức cao ngất ngưởng, từ 20 - 24%/năm đã khiếnnhiều DN rất khó khăn với những khoản nợ đã vay từ trước. Theo ước tính, lợinhuận bình quân của nhiều DN trong năm 2010 chỉ ở mức 15 - 20% và dự báo, tỷ lệlợi nhuận này sẽ giảm mạnh trong năm nay, thậm chí nhiều doanh nghiệp sẽ cầmchắc mức lỗ.
Ngược lại vớiđiều đó, các NH vẫn tiếp tục đưa ra kết quả kinh doanh đầy khả quan. Cụ thể nhưNH Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) đặt kế hoạch năm 2011 đạt lợi nhuận trước thuế2.700 tỉ đồng, tăng 12% so với năm 2010.
NH Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank)dự kiến lợi nhuận sẽ tăng 26% so với năm 2011, đạt tối thiểu 3.000 tỷ đồng; NH ÁChâu (ACB) đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2011 là 4.100 tỷ đồng, tăng 32%so với năm 2010 cũng như các chỉ tiêu khác như tổng tài sản, huy động vốn đềutăng từ 30 - 40%;…
 |
| (Ảnh minh họa: news.woa.vn) |
Những con số lợi nhuận cao ngất ngưởng của ngành NH không làm nhiều người ngạcnhiên, TS. Lê Thẩm Dương, Trường ĐH Ngân hàng nhận xét: Dù tình hình khó khănchung của nền kinh tế trong và ngoài nước sẽ khiến lợi nhuận ròng của ngành NHgiảm đi so với những năm trước, tuy vậy lợi thế chính của ngành này là vẫn mangtính khá độc quyền trong việc cung cấp nguồn vốn cho các DN nói riêng và nềnkinh tế nói chung. Vì vậy các NH vẫn lãi lớn dù DN khó khăn.
Lợi nhuận ngân hàng đến từ đâu?
Dường như mọi khó khăn của nền kinh tế hay gánh nặng lãi suất, thắt chặt tiền tệđều chỉ đổ dồn lên vai các DN. Đặc biệt, việc trần lãi suất được quyết định ởmức 14% nhưng đầu ra lại thả nổi càng khiến các ngân hàng có quyền nâng cao lãisuất cho vay trong thời điểm khan hiếm vốn như hiện nay. Đôi khi các NH phải“vượt rào” huy động lãi suất lên 17-18% nhưng “nước lên thuyền lên”, họ lại chovay cao hơn.
Bên cạnh đó, các NH cũng đã tận dụng được nhiều cơ hội kinh doanh trên thịtrường liên NH thông qua các công cụ cầm cố chiết khấu giấy tờ có giá cũng nhưcho vay lại. Trong hoạt động này thì đối tượng hưởng lợi nhiều nhất chính lànhững NH lớn. Thời gian qua, lãi suất liên NH liên tục biến động và đã có thờiđiểm tăng mạnh lên tới 23%/năm, lãi suất một tuần ở mức 16 - 18%/năm, mức chênhlệch khá lớn so với huy động vốn trên thị trường dân cư.
Ngân hàng Nhà nước đã qui định, tăng trưởng tín dụng năm nay của ngành ngân hàngdưới 20% và dự kiến tín dụng cả năm sẽ tăng khoảng 460.000 tỷ đồng. Một sốchuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng, để tạo nên sự công bằng cho tất cả NHcũng như để ngành NH chia sẻ bớt khó khăn cho DN nên thay đổi qui định trần lãisuất huy động hiện nay thành thả nổi và có thể áp trần lãi suất cho vay.
Điều này sẽ hạn chế được việc nhiều NH đua nhau vượt rào tăng lãi suất bởi NHnào huy động cao thì lãi ít. Đồng quan điểm trên, TS. Lê Thẩm Dương cũng chorằng việc áp dụng biện pháp hành chính cho lãi suất đầu vào nhưng không áp dụngcho đầu ra càng khiến các NH có điều kiện nâng cao tỉ suất biên lợi nhuận chohoạt động tín dụng của mình (chênh lệch giữa lãi suất đầu vào và đầu ra) đồngthời gây khó khăn cho các NH nhỏ.
Theo Lê Yến
Pháp luật Việt Nam
