Chuẩn bị mâm cúng hóa vàng Tết Quý Mão 2023 theo đúng phong tục truyền thống

Ý nghĩa việc cúng hóa vàng ngày Tết

Ngày lễ tiễn ông bà, tổ tiên này rất quan trọng với người Việt. Người xưa quan niệm rằng, trong dịp Tết nguyên đán, các bậc gia thần, tổ tiên luôn ngự trên bàn thờ, vì thế đèn hương không bao giờ được tắt, các đồ dâng cúng như mâm ngũ quả, bánh kẹo… phải đợi đến này hóa vàng mới được đem xuống (trừ các đồ mặn, dễ thiu như thịt xôi…). Nếu đèn hương tắt, nhất là việc hạ lễ trước khi hóa vàng sẽ phạm phải điều bất kính.

Sau khi lễ, việc hóa vàng cũng phải làm riêng. Phần tiền vàng của gia thần phải hóa trước của tổ tiên để tránh nhầm lẫn. Tục xưa, tại nơi đốt vàn mã, người ta thường đặt vài ba cây mía dài để làm "đòn gánh" cho các linh hồn mang hàng hóa theo.

Chính vì ngày hóa vàng vô cùng quan trọng với người Việt cho nên mâm cơm cúng hóa vàng cũng rất đầy đủ như mâm cỗ chính của ngày Tết.  Tiền âm, vàng mã cũng phải được chuẩn bị chu đáo để ông bà có hành trang, lộ phí để lên đường.

Tại nước ta, phong tục tập quán mỗi vùng lại khác nhau trong những ngày Tết. Ngày lễ cúng hóa vàng hết tết có nơi được thực hiện vào ngày mùng 2 Tết nhưng cũng có nơi thực hiện vào ngày mùng 3, mùng 4, mùng 5 hoặc ngày mùng 7 – ngày hạ bàn thờ. Nhưng hầu như mọi người thực hiện hóa vàng hết tết vào ngày mùng 3 tết.

Lễ vật cúng hóa vàng ngày Tết

Lễ vật dâng cúng trong lễ tạ năm mới (lễ hóa vàng) gồm: Nhang, hoa, ngũ quả, trầu cau, rượu, đèn nến, bánh kẹo, mâm lễ mặn hoặc chay cùng các món ăn ngày Tết đầy đủ, tinh khiết.

Mâm cúng hoá vàng gồm những gì?

Mâm cỗ hóa vàng thường được gia chủ cúng vào ngày mùng 3 Tết. Đây chính là bữa cỗ mặn cuối cùng có tính nghi lễ thờ cúng Tổ tiên. Trong mâm cơm, phải có đầy đủ gà, các món luộc, xào, canh, miến, rượu và mâm ngũ quả, bánh kẹo, cau trầu. Đặc biệt, vàng mã, tiền âm phải được chuẩn bị chu đáo để Tổ tiên có đủ lệ phí về trời.

Cách chuẩn bị lễ cúng hóa vàng cũng giống như lễ cúng gia tiên gồm: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Mâm cỗ mặn hoặc chay cũng đầy đủ các món đặc trưng của mâm cúng ngày Tết như món luộc, xào, canh, miến, rượu. Nếu cúng mặn thì mâm cơm không thể thiếu con gà trống.

Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Bạn có thể cúng hóa vàng ngày Tết với cỗ mặn hoặc cỗ chay đều được, nếu cúng mặn không thể thiếu con gà trống. Cỗ với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm để cúng hóa vàng tiễn tổ tiên sau 3 ngày Tết.

Các bước thực hiện lễ hóa vàng 

Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ mâm trái cây, thức ăn, hương đèn… như đã liệt kê ở trên để bày lên mâm cúng.

Bước 2: Gia chủ thực hiện lễ hóa vàng, đọc bài cúng để tạ ơn tổ tiên, thần linh.

Bước 3: Gia chú hóa phần tiền vàng trước rồi mới hóa đồ dùng cho người đã khuất sau. Nếu gia đình có người mới mất thì vàng mã của người này sẽ được hóa riêng.

Bước 4: Sau khi kết thúc lễ tạ, gia chú khấn vái 3 lạy để mong gia tiên phù hộ gia đình ấm êm, sung túc. Cuối cùng là xin phép chia lộc cho con cháu (cùng nhau phá cỗ).

Lưu ý cần nhớ khi thực hiện lễ hóa vàng

- Với bàn thờ chung cả gia thần và gia tiên thì hãy khấn gia thần trước và gia tiên sau. Nếu gia đình bạn thờ gia thần riêng thì thắp hương đèn riêng và khấn chung ở gian thờ chính.

- Tùy vào điều kiện kinh tế gia đình mà bạn có thể làm lễ hóa vàng lớn hay nhỏ. Tuy nhiên vẫn phải đảm bảo một số lễ vật trong mâm cúng cần có như gà, cơm, xôi, hương đèn, trái cây, một số món ăn, giấy tờ vàng mã…

- Nghi lễ hóa vàng phải được diễn ra trong không khí trang nghiêm và ở khu vực thoáng mát, sạch sẽ để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.

- Việc chuẩn bị cây mía trong mâm cúng là để gia tiên dùng làm đòn gánh mang lễ vật về âm cảnh.

- Khi hóa vàng, nên hóa từng thứ một, không nên hóa nhiều thứ cùng một lúc.

Vào bếp

Những món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết miền Bắc, vừa chuẩn vị lại giàu ý nghĩa

Tâm Bình (TH) - Theo Vietnamnet