Chỉ số dollars index đangxuống thấp nhất kể từ năm 2008 so với các ngoại tệ mạnh khác trên thế giới vàlần đầu tiên ở Việt Nam trong vòng mười năm qua, đôla Mỹ xuống giá từng ngày sovới tiền đồng.

Ngày 28.4.2011, giá mua đôla Mỹtiền mặt và chuyển khoản của các ngân hàng đồng loạt ở mức sàn 20.486 đồng/USD (giácông bố của ngân hàng Nhà nước (NHNN) trừ hết biên độ 1% - NV), giá bán ra daođộng trong khoảng 20.560 - 20.570 đồng/USD.

Thị trường ngoại hối đã quayngoắt 180 độ so với hai tháng trước! Ngay cả các ngân hàng cũng không thể tưởngtượng nổi cung cầu ngoại tệ thay đổi nhanh đến vậy. Hơn nữa, sự thay đổi nàykhông giống với năm 2007 vì nó kéo dài đã một tuần và nhiều khả năng còn tiếpdiễn.

Người dân bán ngoại tệ cho ngânhàng đã đành, những doanh nghiệp xuất khẩu cũng đăng ký bán. Một ngân hàng chobiết vai trò ngân hàng - nhà xuất khẩu thay đổi hẳn. Mới tháng trước nhà xuấtkhẩu là người ra giá bán ngoại tệ, nay vai trò đó thuộc về ngân hàng. Ngân hànglà người ra giá mua.

Tiền đồng lên ngôi

Theo một nguồn tin thân cận tronggiới tài chính, NHNN đang mua vào ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối nhưng khôngmua ào ạt. Khối lượng mua, thời điểm mua trong ngày, giá mua được tính toán cẩntrọng. Lượng ngoại tệ mua vào phải cân đối với lượng tiền đồng đưa ra để khôngảnh hưởng đến lượng nội tệ trong lưu thông, vẫn đảm bảo mục tiêu chống lạm phát.NHNN đang ở thế thượng phong và chủ động hoàn toàn trên thị trường ngoại hối.

Đôla Mỹ bắt đầu ế, tiền đồng lên ngôi
Lần đầu tiên ở Việt Nam trong vòng mười năm qua, đôla Mỹ xuống giá từng ngày so với tiền đồng. Tiền đồng đang mạnh lên (Ảnh: TL)

Đã thấy rõ cung cầu tiền đồng vàcung cầu ngoại tệ đang có mối quan hệ mật thiết, bổ sung, hỗ trợ cho nhau. Đểđảm bảo vừa mua được đôla Mỹ, vừa không đẩy cung tiền đồng dội chợ, NHNN có thểsẽ kéo dài thời gian mua.

Như vậy đôla Mỹ có khả năng tiếptục mất giá so với tiền đồng hoặc đứng ở mức thấp. Từ nay giá mua ngoại tệ củacác tổ chức tín dụng sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào tỷ giá công bố hàng ngày của cơquan quản lý ngành ngân hàng. Còn giá bán ra cũng sẽ không thể có khoảng cáchquá xa so với giá mua.

Một khi đầu vào ngoại tệ dồi dào,thì lợi nhuận nhiều ít không chỉ phụ thuộc vào khoảng cách giá mua - giá bán, màcòn phụ thuộc vào khối lượng tiêu thụ. Chênh lệch giá vào - ra thấp, nhưng tiêuthụ được nhiều, thì lợi nhuận vẫn có thể cao hơn.

NHNN, theo thông tin của chúngtôi, đang xem xét khả năng nâng trần lãi suất huy động tiền đồng từ 14% lên 16%/nămnhằm hút thêm tiền gửi của dân cư vào ngân hàng. Động thái này nếu được thựchiện có hai cái lợi: thứ nhất nó giúp cải thiện nhanh tình trạng thanh khoản củangân hàng, đặc biệt ngân hàng nhỏ và nó không làm thay đổi mặt bằng lãi suất bởithực tế không ít ngân hàng đã thoả thuận lãi suất tiền gửi với khách hàng 16 -18%/năm dưới nhiều hình thức khác nhau.

Nâng trần lãi suất huy động chỉlà sự hợp thức hoá một thực tế đang tồn tại. Mặt khác, các ngân hàng cũng khôngthể tăng lãi suất cho vay cao hơn vì lãi suất đầu ra đang dao động quanh 19 -24%/năm. Tăng nữa doanh nghiệp không chịu nổi, họ sẽ không vay. Đó là chưa kểđến sự dịch chuyển tiền gửi ngoại tệ sang tiền đồng của dân cư chưa kết thúc vàcòn kéo dài, nên về căn bản cung tiền đồng sẽ bớt căng thẳng. Những ngân hàngđón đầu, đi trước sẽ không dại gì tăng thêm lãi suất cho vay.

Thứ hai, nó củng cố sự kiên địnhvà tính hợp lý trong điều hành tiền tệ của NHNN bắt đầu từ lần điều chỉnh tỷ giángày 11.2.2011. Mục tiêu ổn định và gia tăng sức mạnh cho đồng Việt Nam đangđược ưu tiên. Những nghi ngờ xung quanh việc tiền đồng có thể yếu trở lại vẫncòn và chắc chắn chưa thể bị xoá bỏ hết ngày một ngày hai. Hiện tại chỉ có sựnhất quán và kiên định mới dần loại bỏ được mối nghi ngờ đó.

Tín dụng ngoại tệ sẽ giảm?

Câu hỏi đặt ra bây giờ là liệutín dụng ngoại tệ có tăng mạnh khi tỷ giá đang có lợi cho người vay đôla Mỹ vàlãi suất tiền đồng đang cao? Hãy cùng cân nhắc hai khả năng. Muốn cho vay ngoạitệ, theo quy định hiện hành, ngân hàng buộc cam kết có ngoại tệ bán lại cho bênvay vào thời điểm đáo hạn để trả nợ hoặc bên vay có nguồn thu ngoại tệ để trả nợ.Vế thứ hai chỉ đúng với nhà xuất khẩu.

Ở vế thứ nhất, ngân hàng khôngđược lợi gì khi trữ đôla Mỹ để bán lại cho bên vay sau này vì để trữ đôla phảicó lượng tiền đồng tương ứng. Tiền đồng đang có giá, hà cớ gì lại trữ, khác nàochôn vốn, không sinh lời? Chưa kể sắp tới có thể trạng thái ngoại hối sẽ giảmxuống, lúc đó ngân hàng muốn giữ nhiều ngoại tệ cũng không được.

Bên cạnh đó vốn huy động ngoại tệcủa ngân hàng sẽ giảm do dân cư chuyển sang gửi tiền đồng. Hiện tổng dư nợ ngoạitệ của một số ngân hàng còn cao hơn tổng huy động ngoại tệ, cho vay thêm có thểdẫn tới tình trạng mất cân đối huy động - cho vay đôla Mỹ, ẩn chứa rủi ro. Xét ởkhía cạnh đó, tín dụng ngoại tệ sẽ giảm chứ không tăng.

Khi điều chỉnh tỷ giá tăng 9,3%vào đầu tháng 2 năm nay, một quan chức lĩnh vực tài chính - ngân hàng giấu tênnói rằng mục tiêu năm nay là đưa tỷ giá ổn định ở mức 20.500 đồng/USD. Vào thờiđiểm đó, nhiều người không tin. Còn bây giờ, xem ra mục tiêu đó là có thể...

Theo Hải Lý
SGTT