Đậu mùa khỉ có phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục?Các nhà nghiên cứu vẫn chưa hiểu rõ tại sao virus đậu mùa khỉ lây lan dễ dàng và khác thường trong đợt bùng phát toàn cầu như hiện nay.
Ngứa ngáy trên cơ thể là một trong những triệu chứng dễ bị bỏ qua nhất. Đặc biệt khi vị trí ngứa ở những chỗ "nhạy cảm", đa số mọi người thường cố chịu đựng hoặc tự bôi thuốc qua loa.
Nhiều người cho rằng đó là do thời tiết nóng, da khô hay quần lót không thông thoáng. Khi không chịu nổi, họ chỉ mua thuốc chống ngứa về dùng tạm.
Tuy nhiên, dữ liệu lâm sàng y tế cho thấy, triệu chứng "tưởng nhỏ" này lại có thể là tín hiệu đầu tiên của những căn bệnh nghiêm trọng, đặc biệt là các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs). Chỉ vì nó quá âm thầm nên dễ bị bỏ qua.
Một nghiên cứu năm 2021 của Đại học Birmingham (Anh) chỉ ra, trong số bệnh nhân khám STD, hơn 61% ca nhiễm lậu và chlamydia giai đoạn đầu chỉ biểu hiện ngứa nhẹ. Trước khi được chẩn đoán, các triệu chứng này bị bệnh nhân bỏ qua trung bình 11.6 ngày. Đây chính là thời gian để bệnh âm thầm lây lan. Nếu bỏ lỡ, hậu quả sẽ không chỉ dừng lại ở cảm giác ngứa ngáy.
Trong tất cả các vùng cơ thể, có 3 khu vực bị ngứa cần đặc biệt cảnh giác, cả nam và nữ đều giống nhau.
Cơn ngứa này không giống như bị muỗi đốt hay da khô nẻ mùa đông. Nó thường đi kèm cảm giác rát nhẹ, dịch tiết bất thường hoặc mùi hôi. Một số người thậm chí xuất hiện vết loét, nhưng nhiều người vẫn xem nhẹ như bệnh da liễu thông thường. Cứ thế, họ bỏ lỡ thời điểm điều trị tốt nhất.
Con người có một tâm lý sai lầm cho rằng STD chỉ xảy ra với người "quan hệ bừa bãi". Nếu đời sống tình cảm ổn định, họ tin mình sẽ không bao giờ mắc phải. Đây là suy nghĩ cực kỳ sai lầm. Về cơ chế lây truyền, STD không chỉ qua quan hệ tình dục, mà còn có thể lây qua dùng chung khăn tắm, bồn cầu, quần lót, thậm chí là bể bơi công cộng.
Đặc biệt là mụn cóc sinh dục và virus herpes - bề ngoài trông như nốt mụn nhỏ, nhưng virus đã âm thầm xâm nhập sâu vào mô dưới da. Những virus này đòi hỏi hệ miễn dịch rất cao. Khi sức đề kháng suy giảm, chúng sẽ tái phát liên tục, khác hẳn với vết thương thông thường.
Theo số liệu giám sát của CDC (Mỹ) tháng 4/2023, tỷ lệ nhiễm STD đã tăng trung bình 7% mỗi năm trong 5 năm qua, đặc biệt ở nhóm trên 35 tuổi. Trong đó, gần 30% bệnh nhân chỉ đi khám vì triệu chứng ngứa. Nghĩa là, nếu chú ý đúng vị trí ngứa, bạn hoàn toàn có thể phát hiện vấn đề sớm.
Vậy 3 vị trí ngứa nguy hiểm nhất là đâu?
Đầu tiên là vùng quanh hậu môn
Nếu khu vực này ngứa dai dẳng, cần cảnh giác hai khả năng: Nhiễm virus như herpes, HPV; hoặc nhiễm khuẩn lậu ẩn. Điểm nguy hiểm của lậu là giai đoạn đầu hầu như không có mủ hay dịch bất thường, chỉ có cảm giác ngứa và nóng rát tái diễn.
Nhiều người nhầm lẫn với bệnh trĩ. Thực tế, khi lậu xâm nhập dây thần kinh quanh hậu môn, nó gây ngứa dữ dội, chảy máu tái phát và đau khi đại tiện - điều trị khó khăn hơn nhiều so với nhiễm trùng bộ phận sinh dục.
Vị trí thứ hai là vùng đùi trong, gần kề cơ quan sinh dục
Ngứa kèm mẩn đỏ, tróc vảy hoặc nốt sần thường là dấu hiệu nhiễm nấm. Nhưng nếu tái phát sau điều trị, hoặc xuất hiện đồng thời ở nách, cổ, ngực... cần nghi ngờ dấu hiệu sớm của HIV.
Nhiều người nghĩ HIV chỉ gây sốt, nhưng ở một số bệnh nhân, phản ứng da miễn dịch lại là tín hiệu đầu tiên - biểu hiện là ngứa và phát ban toàn thân.
Đừng coi thường cơn "ngứa" này, nó cho thấy hệ miễn dịch đang bị tấn công, số lượng tế bào CD4 giảm mạnh. Khi virus vào giai đoạn nhân bản nhanh, dù có thuốc kháng virus mạnh cũng chỉ làm chậm diễn tiến, không thể loại bỏ hoàn toàn.
Vị trí thứ ba thường bị bỏ qua nhất là vùng quanh miệng đến cằm
Đúng vậy, đây cũng là điểm lây nhiễm STD phổ biến. Đừng nghĩ tiếp xúc bằng miệng là an toàn - quan hệ tình dục bằng miệng có nguy cơ tương đương hình thức truyền thống.
Nghiên cứu lâm sàng năm 2022 của Đại học Stanford (Mỹ) phát hiện, hơn 38% ca giang mai mới khởi phát từ niêm mạc miệng, triệu chứng đầu tiên là khô môi, ngứa cằm, đau lưỡi.
Nhiều người đi khám da liễu, răng hàm mặt một hồi mới phát hiện ra bệnh tại khoa STD. Nguy hiểm nhất là giai đoạn nhiễm trùng tiềm ẩn - virus hoạt động mạnh nhưng khó phát hiện, đồng thời khả năng lây lan cực cao.
Nhiều người sẽ nói: "Chỉ là ngứa thôi mà, có gì đâu". Nhưng vấn đề nằm ở chữ "tưởng" ấy. Quá nhiều người vì "tưởng" mà bỏ lỡ thời gian vàng can thiệp.
Những bất thường trên cơ thể không bao giờ vô cớ. Dù chỉ là cơn ngứa nhẹ, nếu tái diễn ở vị trí cố định kèm dấu hiệu lạ, đều đáng lưu tâm. Đặc biệt những khu vực tưởng không liên quan lại thường ẩn chứa mối nguy khó lường. Khoảng 20% bệnh nhân STD là người "mang bệnh không triệu chứng" - bản thân gần như không biểu hiện nhưng vẫn có khả năng lây truyền. Nhóm này khiến mô hình lây truyền STD truyền thống không còn chính xác, đồng thời phá vỡ quan niệm "không triệu chứng là không bệnh".
Nghiên cứu của Viện Vệ sinh Công cộng Paris (Pháp) trên 12.000 người cho thấy, 24% người nhiễm STD khẳng định "hoàn toàn không có triệu chứng", thậm chí vẫn quan hệ tình dục vào ngày được chẩn đoán mà đối phương không hề hay biết. Chuỗi lây truyền này như một chiến trường vô hình - không khói súng nhưng nguy hiểm khôn lường.
Tại nhiều quốc gia, STD vẫn bị kỳ thị nặng nề trong tuyên truyền y tế công cộng. Điều này khiến người bệnh ngại thừa nhận triệu chứng, không dám đến bệnh viện chính quy mà tìm đến phòng khám tư, mua thuốc online hoặc dùng mẹo dân gian.
Hậu quả là STD âm thầm lây lan, trong khi bệnh nhân vẫn "không đau không ngứa" cho đến khi biến chứng xuất hiện vô sinh, viêm vùng chậu mãn tính, nhiễm trùng thần kinh, thậm chí ung thư.
Phải thừa nhận, nhận thức về sức khỏe của con người hiện đại đã nâng cao, nhưng hiểu biết về STD vẫn dừng ở mức độ "xấu hổ" và "đạo đức". Định kiến này thực chất là sự hiểu lầm nguy hiểm.
Bệnh tật không chừa một ai - bất kể danh phận, nghề nghiệp hay tuổi tác. Chỉ cần đủ điều kiện lây truyền, nó có thể xảy ra. Thay vì trốn tránh, hãy đối mặt với sự thật. Đây không phải vấn đề thể diện, mà là thái độ tôn trọng cơ thể và sinh mạng của chính mình.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu có triệu chứng bất thường, vui lòng thăm khám bác sĩ chuyên khoa!
Theo Thương trường
