Tình trạng cung lớn hơn cầu là nguyên nhân chính khiến giá đường trong nước luônneo ở mức khá cao từ đầu năm đến nay. Nhiều ý kiến lo ngại tình trạng tranh muanguyên liệu sẽ lại tái diễn ở niên vụ mía đường 2010-2011, khiến giá đường tăngcao.
Bị làm giá
Tại các chợ Hà Nội như Thành Công, Hôm, Nguyễn Công Trứ… giá bán lẻ đường trắngđã tăng 2.000 đồng/kg so với hồi cuối tháng 8, xoay quanh ở mức 21.000 đồng đến22.000 đồng/kg. Giá bán lẻ tại các siêu thị ở Hà Nội như Fivimark, Intimex, VânHồ dao động ở mức từ 19.500 đồng đến 21.000 đồng/kg, tùy loại.
Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại, Bộ Công Thương, từ đầu năm2010 đến nay, giá đường trắng đã tăng 3 lần, với mức giá bán buôn dao động từ17.100 đến 17.400 đồng/kg, tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2009. Hiện giáđường bán lẻ tại các chợ ở TP Hồ Chí Minh đã tăng trên 2.000 đồng/kg so vớitháng 8. Giá đường ở Cần Thơ, Đà Nẵng cũng tăng lên mức 21.000 đồng/kg.
Tại cuộc họp với các doanh nghiệp sản xuất đường mới đây, Thứ trưởng Bộ NN&PTNTDiệp Kỉnh Tần không tán đồng việc Hiệp hội Mía đường Việt Nam luôn giữ quan điểmngăn cản nhập khẩu đường, dẫn đến tình trạng đường bị làm giá trong nước.
Theo ông Tần, giá đường thế giới thời gian qua không cao như mức giá mà Hiệp hộiMía đường Việt Nam nói. Theo tính toán, tính cả thuế, phí vận chuyển, lãi suấtngân hàng và các chi phí khác, giá đường nhập khẩu về Việt Nam chỉ khoảng 16.000đồng/kg, nhưng giá đường trong nước luôn ở mức trên 17.000 đồng/kg.
 |
| Thu hoạch mía tại nông trường Cao Phong, Mộc Châu (Ảnh: Xuân Phú) |
Sẽ lại tranh mua
Thống kê của Bộ NN&PTNT, vụ mía vừa qua, diện tích các vùng mía nguyên liệu cảnước tăng chỉ 3-4%. Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), nhận định nếu diện tích tăngkhông nhiều thì chưa thể tạo ra đột biến về sản lượng mía, bởi mía dù được thâmcanh tốt cũng chỉ đáp ứng được không quá 70% nhu cầu của các nhà máy đường.
Hiện mới chỉ có một số nhà máy đường vào vụ, nhưng giá mía đã tăng cao. "Giá thumua mía nguyên liệu tại các địa phương miền Nam bắt đầu bước vào vụ thu hoạch.Nông dân bán mía tại rẫy cho các thương lái đến từ các tỉnh khác khoảng 900 -1.020 đồng/kg, tăng cao hơn gấp đôi so với đầu vụ mía năm trước. Chắc chắn tìnhtrạng tranh mua nguyên liệu vào cuối vụ sẽ lại tái diễn"- Đại diện một nhà máyđường đánh giá.
Ông Đoàn Xuân Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chế biến Nông lâm, Thủy hải sản và Nghềmuối, Bộ NN&PTNT nói: Giá liên tục tăng, nguồn nguyên liệu thiếu là do Hiệp hộikhông liên kết được các thành viên, dẫn tới tình trạng tranh mua, tranh bán.
Trong khi đó, nếu làm bài bản thì khi giá mía xuống thấp hay lên cao, doanhnghiệp vẫn phải giữ giá và mua cho nông dân với giá mía theo hợp đồng đã ký.Doanh nghiệp phải đầu tư trở lại vùng nguyên liệu, chia sẻ với nông dân. Đó làcách làm bền vững. Còn nếu cứ thấy giá đường thế giới cao, doanh nghiệp nhảy vàotranh mua mía giá cao thì sẽ luôn bị động.
Trao đổi với chúng tôi, ông Võ ThànhĐàng, cựu Chủ tịch Hiệp hội Mía đường cho rằng, về lâu dài, cần thay đổi cáchđầu tư, phát triển vùng nguyên liệu chứ không thể chạy theo chữa cháy bằng cáchcấp quota nhập khẩu đường khi thị trường có sự thiếu hụt.
"Việt Nam có đủ điều kiện về con người và phương tiện sản xuất nhưng chưa đượcphát huy tối đa. Mỗi năm các doanh nghiệp phải bỏ ra tới 200 triệu USD để nhậpkhẩu đường, trong khi nông dân thiếu việc làm. Việc nhập khẩu đường cũng cần cósự tính toán đến lợi ích của hàng triệu nông dân trong nước nữa" - Ông Đàng nói.
Theo Phạm Tuyên
Tiền Phong
