
Năm 1992 ở Trung Quốc, một sinh viên Đại học Nam Kinh đã mất tích bí ẩn ngay trong khuôn viên trường. Vài ngày sau, thi thể cô được phát hiện trong giếng nước, hé lộ vụ án tàn bạo khiến dư luận rúng động. Vụ án này được điều tra suốt nhiều năm, với hàng chục nghìn người từng bị thẩm vấn.
Vụ án rơi vào bế tắc gần ba thập kỷ. Tuy nhiên, nhờ những tiến bộ vượt bậc trong công nghệ DNA và sự kiên trì của cảnh sát, đến năm 2020, hung thủ cuối cùng đã bị bắt, mở ra hy vọng cho công lý và minh chứng cho sức mạnh của khoa học trong việc phá những vụ án tưởng chừng bất khả thi.
Vụ sát hại rúng động
Ngày 24/3/1992, thi thể nữ sinh viên họ Lâm của Đại học Y Nam Kinh, khi đó là Trường Cao đẳng Y Nam Kinh, được phát hiện trong giếng nước thuộc khuôn viên trường.

Thông báo truy bắt hung thủ của cảnh sát Nam Kinh năm 1992. (Nguồn: SCMP)
Nạn nhân quê ở Vô Tích, cách Nam Kinh chưa đầy 200 km về phía đông nam, theo chia sẻ của một người bạn cũ với Legal Daily. Một người bạn khác cho biết đã báo tin cô mất tích cho giáo viên. Sau khi phát hiện chiếc ô mà cô để quên trong tòa nhà khoa, giáo viên kinh hoàng khi phát hiện thi thể sinh viên trong giếng cũ.
Kết quả giám định pháp y cho thấy hung thủ đã đánh vào đầu nạn nhân bằng vật cứng, sau đó cưỡng hiếp và đẩy xuống giếng phi tang. Ba lô, sách vở và quần áo của nạn nhân cũng bị hung thủ tiêu hủy nhằm xóa sạch dấu vết tội ác.
Nguyên nhân cái chết được xác định là ngạt thở do chết đuối, kết hợp với những chấn thương nghiêm trọng ở vùng đầu.
Lực lượng chức năng tiến hành điều tra quy mô lớn, thẩm vấn đến 15.000 người. Dù vậy, do điều kiện nghiệp vụ hạn chế lúc bấy giờ, cùng việc nạn nhân là người trầm tính, ít giao du và chưa từng xung đột với ai, lực lượng điều tra gần như không có manh mối để khoanh vùng nghi phạm.
Với tính chất đặc biệt nghiêm trọng, đến 20 năm sau, cảnh sát vẫn khẳng định sẽ tiếp tục điều tra vụ án. Họ cho biết trường hợp này không bị ràng buộc bởi thời hiệu truy cứu, mặc dù theo quy định thông thường, việc điều tra một vụ án thường phải chấm dứt sau hai thập kỷ.
Cục Điều tra hình sự khẳng định: "Vụ án sẽ được điều tra đến cùng, tuyệt đối không từ bỏ".
Vụ án từng rơi vào bế tắc gần 30 năm, tưởng chừng không bao giờ có lời giải. Thế nhưng, đến tháng 2/2020, cảnh sát tỉnh Giang Tô bất ngờ thông báo đã phá vụ án nhờ những tiến bộ vượt bậc trong công nghệ DNA và hệ thống dữ liệu quốc gia.

Hung thủ họ Ma bị cảnh sát bắt giữ ngày 23/2/2020. (Nguồn: Xinhua)
Ánh sáng công lý
Trước khi nghi phạm được bắt giữ vài ngày, cảnh sát nhận được thông tin từ phía công an tỉnh Từ Châu, cách Nam Kinh khoảng 280km, cho biết họ tình cờ phát hiện mẫu DNA của hung thủ tại hiện trường năm 1992 có quan hệ họ hàng với một người đàn ông đang bị điều tra tại địa phương. Điều đó đồng nghĩa với việc hung thủ phải là người thân của anh ta.
Một tổ công tác sau đó được cử đi ngay lập tức để điều tra và xác minh. Sau khi loại trừ 11 người đàn ông trong gia đình cùng sống ở làng, cảnh sát lần theo phả hệ và phát hiện nghi phạm là một người anh em họ sống ở Nam Kinh, hiếm khi về quê.

Chân dung hung thủ được phác họa năm 1992. (Nguồn: SCMP)
Cảnh sát Nam Kinh cho biết họ đã sử dụng kỹ thuật xét nghiệm DNA, vốn đã phát triển vượt bậc so với thời kỳ thập niên 1990, để xác định danh tính nghi phạm và tiến hành tạm giam.
Đến ngày 23/2, kết quả xét nghiệm DNA cho thấy mẫu của người đàn ông họ Ma, 54 tuổi trùng khớp hoàn toàn với mẫu lưu giữ từ hiện trường vụ án năm 1992. Ngoại hình của hắn cũng khớp với bản phác thảo từng được cảnh sát công bố trên Yangtze Evening News năm 1992: “mặt vuông, da sẫm, có sẹo hoặc mụn trên mặt, thân hình rắn rỏi, cơ bắp, cao hơn 1m70”.
Theo Fangyuan, hung thủ sau đó khai rằng hắn từng nghĩ đến việc tự thú, nhưng cuối cùng lại lựa chọn trốn truy nã. Hắn thậm chí cân nhắc đến việc rời khỏi Nam Kinh, nhưng lại từ bỏ vì tin rằng "sớm muộn gì mình cũng bị bắt". Tên này cũng thừa nhận mình không dám có con trong suốt nhiều năm vì sợ con cái sẽ phải trả giá cho hành động tàn nhẫn mà hắn gây ra.
