Dồn dập các chương trình ưuđãi lãi suất vừa được tung ra có hứa hẹn “rừng mơ” hạ lãi suất sắp tới là cóthực và sẽ sai quả?
Hồi thứ 21 của bộ tiểu thuyết cổ điển “Tam quốc diễn nghĩa” có chi tiết đã thànhđiển tích.
Chuyện là, trong lần uống rượu luận anh hùng, Tào Tháo cầm tay Huyền Đức đi dạovườn nhà và tiết lộ: “Vừa rồi thấy trên cành mai đã có quả xanh, sực nhớ khitrước đi đánh Trương Tú, đi đường không có nước, tướng sĩ khát cào cuống họng.Bấy giờ ta nghĩ được một kế, cầm roi trỏ hão nói rằng: “Trước mặt có rừng mơ”.Quân sĩ nghe nói đến mơ, ai cũng ứa nước dãi, đỡ được khát nước. Nay có mơ thật,nên hái xuống mà thưởng”.
Giữa cây và rừng…
Ngày 3/8/2011, ông Nguyễn Văn Bình chính thức được bổ nhiệm làm Thống đốc Ngânhàng Nhà nước. Thông điệp đầu tiên mà ông đưa đến công chúng là sẽ giảm lãi suấtcho vay về 17% - 19% trong tháng 9.
Thông điệp này nhanh chóng trở thành một “rừng mơ” với doanh nghiệp, người dânvay vốn. Bởi lãi vay thời gian qua quá cao, định hướng giảm lãi suất theo đó làmột động lực được mong chờ. Không kiểm chứng được độ “giải khát” của thông điệpđó ở mỗi người đi vay, nhưng một biểu hiện tham khảo là sự phản ứng tích cực củathị trường chứng khoán...
Nay, “rừng mơ” đó không phải là trỏ hão như trong kế của Tào, mà như đang cóthực trong hệ thống của các ngân hàng thương mại.
Từ cuối tháng 8, thị trường bắt đầu đón nhận các gói tín dụng ưu đãi lãi suất từmột số nhà băng. Đó là Techcombank với cơ chế hỗ trợ từ 19,5%/năm, Eximbank“mềm” hơn với từ 17%/năm… Rồi dồn dập các chương trình của ACB, HDBank, ABBank,SHB. Mới nhất là từ hôm nay (6/9) với BIDV, VPBank. Và dự kiến sắp tới sẽ cóthêm nhiều thành viên nhập cuộc.
Nhưng, vẫn có những hoài nghi. Nhìn những cây riêng lẻ chưa thể tả rừng. Hoàinghi bởi trước đây đã có rất nhiều gói tín dụng ưu đãi được công bố trong bốicảnh tương đồng, nhưng rốt cuộc thông tin kiểm chứng về khả năng tiếp cận củakhách hàng, về thực tế giải ngân như thế nào gần như là không được công bố; vàdĩ nhiên ở đây không phải là yêu cầu kiểm tra.
Mặt khác, những cây riêng lẻ đócó đại diện được cho cả khu rừng, những gói 2.000 - 3.000 tỷ đồng đó có đủ đểche cho con số hàng trăm nghìn tỷ đồng, thậm chí có thể cả triệu tỷ đồng, đangchịu lãi suất rất cao?
Ở góc nhìn tích cực, đó lại được xem là những tín hiệu đầu tiên. Và khi nhữngchương trình ưu đãi được mở rộng có thể sẽ tạo thành xu hướng. Hơn nữa, Ngânhàng Nhà nước đã và đang có những điều chỉnh kỹ thuật để hỗ trợ cho thông điệphạ lãi suất hiện thực hơn. Bên cạnh đó, còn sớm để khẳng định nhưng sự cải thiệncủa tăng trưởng huy động vốn trong tháng 8 vừa công bố cũng là một hậu thuẫn.
 |
| Ngân hàng Nhà nước đã và đang có những điều chỉnh kỹ thuật để hỗ trợ cho thông điệp hạ lãi suất hiện thực hơn (Ảnh: Reuters) |
Và theo nguồn tin củachúng tôi, trong tuần này dự kiến Ngân hàng Nhà nước sẽ cócuộc họp mở rộng với các ngân hàng thương mại. Có thể qua cuộc họp này chủtrương hạ lãi suất sẽ tiếp tục được chỉ đạo triển khai quyết liệt hơn (?).
Vẫn còn nặng gánh…
Ngày 5/9, thông tin Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đưa ra chươngtrình giảm lãi suất về 18% - 19% cho các doanh nghiệp được chú ý. Khi nhận thôngtin này, lãnh đạo một ngân hàng khác trầm tư rằng: “Họ là ngân hàng nhà nước, cónhững điều kiện thuận lợi hơn. Còn chúng tôi vẫn còn nhiều khó khăn về chiphí…”.
Từ cuối tháng 8/2011, Ngân hàng An Bình (ABBank) đã triển khai chương trình giảm1,5% lãi suất đối với cá nhân, hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp tư nhân vayvốn sản xuất kinh doanh. Ngân hàng này đang có kế hoạch dành hơn 1.000 tỷ đồngtài trợ doanh nghiệp xuất khẩu với lãi suất 18,5% - 19%/năm, hay 2.000 tỷ đồngcó riêng tại Sở Giao dịch…
Nhưng bà Trần Thanh Hoa, Tổng giám đốc ABBank, cũng thận trọng khi nhận địnhrằng sẽ khó để giảm nhanh lãi suất.
“Việc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo hạ dần lãi suất cho vay là một tín hiệu đángmừng. Theo tôi, việc giảm lãi suất có thuận lợi là được sự đồng thuận và quyếttâm của tất cả các ngân hàng, đồng thời nhiều ngân hàng cũng đang sở hữu nguồnvốn dồi dào, sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện.
Tuy nhiên, việc thực hiện giảm lãi suất vẫn gặp phải một số khó khăn như mức lạmphát cao khiến lãi suất huy động vẫn còn khá cao và một số biến động khác trênthị trường như giá vàng, giá USD tăng cao cũng ảnh hưởng đến việc điều tiết lãisuất… Vì vậy việc giảm lãi suất cho vay chỉ có thể thực hiện dần dần và phải mấtmột thời gian để đạt mức lãi suất 17% - 19% như mong muốn”, bà Hoa nói.
Và như đề cập ở bài viết trước, bên cạnh chi phí huy động cao, các ngân hàng vẫnphải dự phòng cho khả năng biến động những tháng cuối năm và gối đầu cho nămtới. Đó là mùa cao điểm của lạm phát, cao điểm nhu cầu thanh toán và cầu vốn,thanh khoản và lãi suất có thể lại chịu sức ép khiến định hướng giảm lãi suấthiện nay khó bền vững.
Ở một mối liên hệ khác, nếu lãi suất cho vay giảm về 17% - 19% từ giữa tháng 9,tiếp tục giảm thêm sau đó, cơ hội vay vốn có mở rộng hay không? Ở đây lại vướngrào cản 20% tăng trưởng tín dụng. Lãi suất giảm sẽ kích thích nhu cầu vay tănglên trong khi cung vốn có giới hạn, hoặc còn vướng những nút thắt. “Rừng mơ”theo đó cũng khó để sai quả.
Tại khá nhiều ngân hàng thương mại, giới hạn 20% tín dụng đang là một gánh nặng.Ngân hàng Bảo Việt (BaoVietBank) là một điển hình.
Trả lời chúng tôi tại cuộc họp báo tuần qua, ông Phan Đào Vũ, Tổng giám đốcBaoVietBank, cho biết đó thực sự là một khó khăn khiến ngân hàng này không thểđẩy mạnh cho vay dù lãi suất theo chủ trương có giảm.
Hiện tăng trưởng tín dụng của BaoVietBank đã đạt khoảng 16%, tức từ nay đến cuốinăm còn gần 4% theo chỉ tiêu. Trước đó, BaoVietBank đã kiến nghị Ngân hàng Nhànước cho phép được tăng trưởng 100%, chí ít cũng cần 50% nhưng không được chấpnhận.
Không chỉ riêng BaoVietBank, ngay từ đầu tháng 6, thông tin tại cuộc họp giữalãnh đạo Ngân hàng Nhà nước với các ngân hàng phía Nam cũng đã cho biết tại thờiđiểm đó đã có trên chục ngân hàng lớn nhỏ cận “room” tăng trưởng tín dụng 20%,cá biệt một số đã vượt giới hạn. Ngược lại, đến nay nhiều ngân hàng lớn kháctăng trưởng tín dụng vẫn chỉ ở mức thấp.
Thế nên, điều mà thị trường chờ đợi là Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục có nhữngbiện pháp cụ thể như thế nào để điều hòa vốn từ chỗ thừa sang chỗ thiếu, tạonhững nguồn nước cần thiết để chăm sóc “rừng mơ” cho đủ quả…
Theo Minh Đức
VnEconomy
