Trong bối cảnh hiện tại, quyết định hoãn thời hạn tăng vốn điều lệ thêm một nămcó thể giúp giảm sức ép trong hệ thống tài chính.
Nhưng quyết định này cho thấy những khó khăn mang tính dài hạn đã bộclộ rõ. Hoạt động điều hành thiếu nhất quán của NHNN cũng tiếp tục gây e ngại chogiới đầu tư.
Giãn tăng vốn do điều kiện bất khả kháng
Tính đến đầunăm 2010 vẫn còn 23 trong số hơn 40 ngân hàng chưa đủ số vốn điều lệ tối thiểu3,000 tỷ đồng và để đạt được mức vốn này, các ngân hàng sẽ cần thêm hơn 30 nghìntỷ đồng.
Dù các ngânhàng đã nỗ lực huy động vốn từ tất cả các nguồn nhưng đến nay còn khoảng một nửatrong số 23 ngân hàng này vẫn chưa đạt được vốn điều lệ theo quy định tại Nghịđịnh 141. Tổng số tiền mà các ngân hàng này cần huy động ước tính hơn 10,000 tỷđồng. Như vậy, có thể thấy việc huy động đủ số vốn này là rất khó khăn khi màthời hạn chỉ còn chưa đến 2 tuần.
Nghị định141 được ban hành ngày 22/11/2006 quy định mức vốn pháp định và lộ trình tăngvốn điều lệ đối với từng loại hình TCTD.
Vào thờiđiểm đó, có lẽ Chính phủ đã không lường trước được những biến động bất thườngcủa kinh tế trong nước và thế giới như thời gian vừa qua. Do vậy, việc hoãn lạithời hạn tăng vốn điều lệ của các ngân hàng lên 3,000 tỷ đồng vào cuối năm naycó vẻ như là một điều bất khả kháng.
Hệlụy khó lường nếu “ép” các ngân hàng tăng vốn điều lệ
Phần lớn cácngân hàng chưa đáp ứng được yêu cầu tăng vốn điều lệ trong đợt này là ngân hàngquy mô nhỏ, trước đây được chuyển đổi từ ngân hàng nông thôn lên ngân hàng đôthị.
Với thực lựchiện có, nếu NHNN vẫn yêu cầu tăng vốn đúng hạn đối với các ngân hàng này, việcsáp nhập dường như khó tránh khỏi. Với những gì đang diễn ra, có lẽ hệ thống tàichính chưa sẵn sàng cho hoạt động M&A giữa các ngân hàng.
 |
| Danh sách các ngân hàng cần tăng vốn lên 3.000 tỷ đồng trong năm (Ảnh: IE) |
Ngoài khảnăng sáp nhập, giới chuyên gia cũng đang cho rằng, nếu “ép” các ngân hàng nàytăng vốn điều lệ trong năm 2010, có lẽ chúng ta sẽ chứng kiến nhiều hoạt động“lách luật”.
Những chiêu“lách luật” phổ biến trong trường hợp này là các ngân hàng có thể bán tài sản tựcó và bằng cách nào đó để gia tăng vốn điều lệ. Các ngân hàng cũng có thể “phùphép” tài sản có hay tài sản nợ, và vốn điều lệ trên sổ sách sẽ đáp ứng được yêucầu của NHNN.
Rõ ràng làNHNN không hề muốn hệ thống tài chính bị rối loạn bởi các hành động “lách luật”này, dù NHNN có thể thanh tra, giám sát.
Giảitỏa sức ép ngắn hạn cho hệ thống tài chính và TTCK
Trong bốicảnh hiện tại, quyết định hoãn thời hạn tăng vốn điều lệ theo Nghị định 141 thêmmột năm có thể giúp giảm sức ép trong hệ thống tài chính, nền kinh tế và TTCK.
Đối vớihệ thống tài chính
Thứ nhất:Việc hoãn thời hạn tăng vốn giúp các ngân hàng trút đi gánh nặng đang ngày càngtăng thêm khi hạn chót sắp đến. Các ngân hàng có nhiều thời gian và nguồn lựchơn để giải quyết rất nhiều vấn đề khó khăn hiện tại như lãi suất, nợ xấu, tănghệ số an toàn vốn, tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc và giải tỏa tình trạng căng thẳngtín dụng.
Thứ hai: Nếuviệc tăng vốn điều lệ không được hoãn thì các ngân hàng buộc phải “lách luật” đểtăng vốn hoặc buộc phải sáp nhập, điều mà hệ thống tài chính có vẻ như chưa sẵnsàng.
Thứ ba: Quymô của ngân hàng tăng lên một cách đột ngột sẽ tạo nên rất nhiều sức ép cho côngviệc quản trị của ngân hàng. Ngoài ra, ngân hàng còn chịu sức ép của việc mởrộng quy mô, tăng lợi nhuận. Điều này có thể tạo ra những tiền đề bất ổn lâu dàicho toàn bộ hệ thống tài chính.
Kinh nghiệmở nhiều quốc gia cho hay sự vững chắc của hệ thống ngân hàng phụ thuộc nhiều vàokhả năng quản trị hơn là quy mô của các ngân hàng.
Đối vớithị trường chứng khoán
Thứ nhất:Giải tỏa áp lực bán tháo cổ phiếu ngân hàng và các khoản đầu tư tài chính kháckhi cổ đông không đủ tiền mặt để đóng góp cho các đợt tăng vốn.
Thực tế,trong thời gian qua giao dịch cổ phiếu của ngân hàng diễn ra ảm đạm. Cổ phiếunhiều ngân hàng được rao bán dưới mệnh giá và giá trị sổ sách nhưng vẫn không cóngười mua.
Thứ hai:Nguồn vốn mà các nhà đầu tư chuẩn bị để tăng vốn cho hệ thống ngân hàng sẽ đượcchuyển vào mua các cổ phiếu khác sẽ hỗ trợ tốt cho TTCK. Trong phiên giao dịchThứ 2 thị trường đã phản ứng một cách rất tích cực với thông tin này. Phiên giaodịch Thứ 3, hầu hết cổ phiếu ngân hàng đều tăng ấn tượng, cả giá và thanh khoảnđều tăng vọt.
Thứ ba: Tâmlý hưng phấn của nhà đầu tư sẽ quay trở lại khi họ cảm nhận được rủi ro và áplực hệ thống tài chính giảm xuống. Nhà đầu tư kỳ vọng dòng tiền sẽ đổ nhiều hơnvào TTCK. Điều này đồng nghĩa với việc thị trường tiếp tục có cơ hội khởi sắc.
Các phântích trên cho thấy việc giãn thời hạn tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng là độngthái tích cực đến TTCK và cả đối với nền kinh tế.
Tuy vậy,điều cần lưu ý hơn cả là quyết định này cho thấy những khó khăn mang tính dàihạn trong hệ thống tài chính đã bộc lộ rõ. Bên cạnh đó, hoạt động điều hànhthiếu nhất quán của NHNN cũng tiếp tục gây e ngại cho giới đầu tư.
TheoVietstock
