Trong 196 trường ĐH, CĐcông lập, chỉ có 157.429 chỗ ở cho SV trong tổng số 855.337 SV. Bên cạnh đó,84,2% trường có trạm y tế có cơ sở vật chất và cán bộ y tế rất nghèo nàn.Thậm chí nhiều trường không có nổi thư viện cho SV học tập.
Đó là số liệu khảo sátcủa Cục cơ sở vật chất, Bộ GD-ĐT được công bố tại hội nghị “Đánh giáthực trạng cơ sở vật chất và thiết bị đào tạo của các trường ĐH, CĐ cônglập” diễn ra ngày 25/10 tại Hà Nội.
Vừa thiếu, vừa yếu
Đây có lẽ là lần đầu tiên,Cục cơ sở vật chất Bộ GD-ĐT công bố kết quả khảo sát thực trạng cơ sở vậtchất và thiết bị đào tạo về các trường ĐH, CĐ.
![]() |
Do nhiều trường đại học thiếu đất, sinh viên phải "chen chúc" học trên giảng đường. |
Theo báo cáo của Cục, hiệnnay diện tích bình quân cho một sinh viên đại học là từ 55 đến 85 m2 đấtnhưng ở ĐH Luật Hà Nội, con số này là 0,67 m2, ĐH Xây dựng là 0,84 m2, ĐHKinh tế TPHCM là 0,54 m2… Bình quân diện tích sử dụng khu học tập trên mỗisinh viên chỉ đạt 3,6 m2, quá thấp so với tiêu chuẩn thiết kế là 6 m2.
Tính đến thời điểm khảo sát,theo báo cáo của 196 trường ĐH và CĐ công lập, chỉ có 157.429 chỗ ở cho sinhviên trong tổng số 855.337 sinh viên.
84,2% trường có trạm y tế vớicơ sở vật chất nghèo nàn chưa kể đến năng lực yếu kém của nhiều cán bộ y tế.
Đối với phòng thí nghiệm vàthực hành của 196 trường ĐH, CĐ mà Cục khảo sát trong 5572 phòng thí nghiệm,phòng thực hành; 442 xưởng thực hành, thực nghiệm thì có tới 0,8% số phòngthí nghiệm đang chờ thanh lý. Hầu hết các trường chưa xây dựng được quy chếtổ chức và hoạt động của phòng thí nghiệm, chỉ có 15,5% phòng thí nghiệmđược đánh giá là đạt về mức độ đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học và 22,5%phòng thí nghiệm được đánh giá là có chất lượng các thiết bị tốt. Theo lãnhđạo Cục cơ sở vật chất, các phòng thí nghiệm, thực hành chỉ đáp ứng được 40%nhu cầu của các trường hiện nay.
Trong khi các trường đại họctrên thế giới luôn coi thư viện là linh hồn, là trái tim của mình thì đây làtình trạng báo động đối với giáo dục đại học Việt Nam. Theo khảo sát, tínhtrung bình về quy mô thư viện của các đại học, cao đẳng thì chỉ 21,2 sinhviên mới có một chỗ ngồi. Trong số 196 đại học, cao đẳng có báo cáo về Bộthì có 24 trường không có thư viện truyền thống. 119 trường không có thưviện điện tử.
Không chỉ thiếu về cơ sở, thưviện của các trường ĐH, CĐ còn yếu cả về chất lượng. Trong tổng số 172 thưviện được khảo sát thì chỉ có 38,9% thư viện có áp dụng các tiêu chuẩn vềthư viện hiện có ở Việt Nam hoặc trên thế giới, chỉ 34,3% sử dụng các phầnmềm trong quản lý.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo củanhiều trường đại học ở Hà Nội và TPHCM cho biết, quy mô thư viện các trườngcũng khó có thể mở rộng khi diện tích trường rất chật hẹp.
Mạnh tay với nhiều giải pháp!
Theo lãnh đạo Bộ GD-ĐT, tínhchung từ nay đến năm 2015, để đáp ứng yêu cầu thành lập cơ sở mới, mở rộngkhuôn viên các trường ĐH, CĐ công lập hiện có để đảm bảo mức bình quân 55 m2trên một sinh viên thì quỹ đất cần bổ sung là 12.000 ha và cần khoảng827.000 tỷ đồng.
Lãnh đạo Bộ cũng khẳng địnhrằng: Đây là con số vô cùng lớn, cho dù ngân sách nhà nước dành cho pháttriển giáo dục đào tạo có thể sẽ tiếp tục tăng trong vài năm sắp tới nhưngchắc chắn sẽ không đủ khả năng đáp ứng yêu cầu như đã dự báo.
Tại hội nghị, Phó Thủ tướngChính phủ Nguyễn Thiện Nhân đã đưa ra chỉ đạo là tìm đột phá ở khâu quản lý.Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay, Bộ Xây dựng đang hoàn chỉnh quy hoạch hệthống trường ĐH, CĐ vùng thủ đô Hà Nội và TPHCM, hướng tới các khu ĐH tậptrung của 2 khu vực này. Bộ Tài nguyên - Môi trường, Bộ Tài chính, Bộ Kếhoạch - Đầu tư cũng đang phối hợp thực hiện quy hoạch đất cho giáo dục đạihọc. Đồng thời, sẽ có danh mục đầu tư đột phá các trường ĐH trọng điểm.
Được biết, trước đó vào chiều ngày 22/10, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhânđã chủ trì cuộc họp với nhiều bộ, ngành bàn phương án tháo gỡ những khókhăn, vướng mắc về cơ chế sử dụng đất cho giáo dục đại học hiện nay.
Báo cáo của các Bộ, ngành chothấy, các trường ĐH, CĐ nói chung cũng như số trường mới được thành lập,nâng cấp vẫn tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn, không có kế hoạch di dờira ngoại thành, đặc biệt là ở Hà Nội và TPHCM. Tâm lý của các trường đềukhông muốn di dời cơ sở cũ. Hà Nội hiện có tới 96 trường đại học, trong đócó nhiều trường ở trung tâm các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, ĐốngĐa…. Mặc dù đã có quy hoạch chi tiết cho khu ĐH Quốc gia Hà Nội rộng 1.130ha tại Hòa Lạc từ nhiều năm nay nhưng vì nhiều lý do khách quan và chủ quan,chưa di chuyển được trường nào đến vị trí quy hoạch. Bên cạnh đó, có tìnhtrạng trường đại học công lập được giao quỹ đất rất lớn trongquá trình sửdụng đã buông lỏng quản lý, sử dụng đất sai mục đích, gây lãng phí lớn nhưngchưa được xử lý kịp thời và nghiêm minh.
Tại buổi họp này, Phó Thủtướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết đã giao Bộ GD-ĐT ban hành các chuẩn về cơsở vật chất và quy mô sinh viên. Tháng 1/2011 sẽ công bố chính thức cácchuẩn nêu trên để các trường được biết.
Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyênvà Môi trường sớm thành lập tổ công tác chuyên trách, đề xuất và xử lý nhữngchính sách liên quan để có các khu đất sạch dành cho giáo dục đại học.
Theo Hồng Hạnh
Dân Trí