Nếu như ở nông thôn, một mảnh đấtan táng không thành vấn đề lớn thì ở đô thị như Hà Nội, lo được những phần mộ đãlà việc khó với mỗi gia đình và càng khó với cả một thành phố. Câu chuyện càngthêm nóng sau khi HĐND TP Hà Nội có Nghị quyết dừng hung táng tại Nghĩa trangVăn Điển từ tháng 7 này. Loạt bài “Câu chuyện nghĩa trang - mối quan tâm lớntrong đời sống đô thị” sẽ phần nào nêu lên thực trạng thiếu nghĩa trang và làmối quan tâm lớn của người dân và lãnh đạo Thủ đô.
Văn Điển - hai từ này đã ăn sâuvào đời sống của người dân Thủ đô đến mức chỉ cần nhắc đến là người ta đã liêntưởng đến cái chết. Hơn 50 năm qua, không biết bao nhiêu lượt người chết đã đượcmai táng ở nơi chỉ rộng có 18 hécta. Sau ngần ấy năm hung táng, Nghĩa trang VănĐiển đã trở thành nguồn gây ô nhiễm nước ngầm cho cả khu vực thị trấn Văn Điển.
Bức xúc vì điều này, người dân Thanh Trì nhiều năm qua đã liên tục phản ánh lênHĐND TP Hà Nội, đề nghị ngừng hung táng ở đây. Và rồi HĐND TP đã thông qua Nghịquyết, dừng hung táng ở Văn Điển từ ngày 1-7-2010. Nhưng đến ngày 28-6, UBND TPđã ra thông báo gia hạn sử dụng Nghĩa trang Văn Điển đến hết ngày 15-7.
 |
| Từ ngày 15-7, Nghĩa trang Văn Điển sẽ ngừng tiếp nhận hung táng. Ảnh: Dương Thủy. |
Nhiều xáo trộn sẽ xảy ra
Tháng trước, con cháu của ôngV.M.Cường nhà ở Khu tập thể Dệt kim Đông Xuân (quận Hai Bà Trưng) đã phải tất tảlo việc hậu sự cho ông. Và dĩ nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là chuyện lo nơiđể ông yên nghỉ. Vốn là người gốc làng Khương Thượng, ông Cường như bao nhiêungười Hà Nội đã khuất trước đây đều trông chờ cả vào Nghĩa trang Văn Điển.
Quê ông giờ đã thành làng trong phố, từng mét đất đều được xây nhà ở. Người kenchật như nêm, chỗ ở còn không đủ lấy đâu ra đất mà chôn. Con trai cả của ôngCường kể lại, nghe nói là Nghĩa trang Văn Điển sẽ đóng cửa vào tháng 7, nên giađình đã không lựa chọn hướng đưa về Văn Điển dù ban đầu ai cũng nghĩ tới phươngán này... Trường hợp nhà ông Cường cũng như hầu hết các gia đình có người mấtkhác ở Hà Nội. Nhà có đám, vốn đã bối rối, nay thêm việc tìm nơi chôn, chọn cáchtáng lại càng thêm bối rối. Ngừng hung táng ở Văn Điển thực sự đã gây ra nhiềuxáo trộn cho từng gia đình và cho cả xã hội.
Ông Trần Đình Đăng, Đội trưởngĐội Quản lý Nghĩa trang Văn Điển đã gắn bó với "sự nghiệp nghĩa trang của HàNội" gần 40 năm kể lại, năm ngoái khi nghe trên phương tiện thông tin đại chúngđưa tin nhầm là Nghĩa trang Văn Điển sẽ đóng cửa vào ngày 1-7-2009, ông đã nhậnhàng trăm cuộc điện thoại từ khắp nơi gọi đến.
Nay, khi thành phố đã có chỉ đạo thực hiện theo Nghị quyết của HĐND TP là dừnghung táng tại Văn Điển, ông cũng sẽ phải chuẩn bị tinh thần cho những xáo trộnsắp đến. Đội do ông quản lý có 66 người, chia thành các tổ. Còn mấy ngày nữa mớingừng chôn nhưng nay mỗi ngày chỉ có 2 hoặc 3 đám chôn ở đây. Giờ ông Đăng đangcùng lãnh đạo Ban Phục vụ lễ tang Hà Nội lo sắp xếp lại lao động để bảo đảm cảcông việc và thu nhập cho người lao động.
Từ bỏ một tập quán
Từ năm ngoái, lãnh đạo thành phốđã có nhiều buổi làm việc về quy hoạch nghĩa trang với các ngành và nhà đầu tưđể tìm ra được địa điểm xây nghĩa trang thay thế Văn Điển. Nhiều địa điểm đượcđề xuất. Nhiều nhà đầu tư đã sẵn sàng vào cuộc... Nhưng, những việc làm được vẫnchưa đủ để tránh một cuộc xáo trộn lớn trong cách ứng xử với người chết ở HàNội.
Trở lại với đám tang của ôngV.M.Cường, cả nhà ngồi lại phân tích kỹ, nâng lên đặt xuống và quyết định sẽ đưaông về Đài Hóa thân Hoàn vũ. Tưởng vấn đề chôn hay hỏa táng đã được giải quyếtxong, ai dè khi nghe tin các cháu sẽ đưa người anh của mình đi hỏa táng, một bàcô đã khóc ầm ĩ và đòi phải đem chôn rồi sau này cải táng cho đúng với phong tụctập quán. Thế là gia đình lại phải ngồi lại để giải thích, đả thông tư tưởng chobà cô. Rốt cục gia đình cũng quyết được đưa ông Cường về Đài Hóa thân Hoàn vũ,dù vẫn còn chút cấn cá.
Thực ra, ở Hà Nội, những người cóquan niệm giống bà cô nêu trên không phải là ít. Ông Trần Đình Đăng, Đội trưởngĐội Quản lý Nghĩa trang Văn Điển kể lại, mới đây có một ông gần 60 tuổi là contrai cả của một cụ ông ngoài 80 tuổi, ốm nặng đã nằm liệt giường mấy tháng nay,xuống tận đây để hỏi xem còn chỗ để chôn không. Vì ông cụ cứ đòi được chôn cấttheo lối cũ nên con cháu sẽ phải chiều khi cụ về với tổ tiên. Khi biết là VănĐiển sẽ chỉ nhận hung táng đến hết ngày 30-6-2010, ông con trai cả đã buộtmiệng, "nếu cụ đi trong tháng 7 thì không biết nhà tôi có chiều được ý cụ không,vì lên Công viên Vĩnh Hằng thì xa quá!".
Trước sức ép đô thị, người sốngcòn thiếu chỗ ở, nhiều người cũng chọn cách đưa người nhà đã khuất đến đài hóathân. Dần dần, tập quán cũ cũng không còn nặng nề như trước. Ông Đăng cho biết,lượng hung táng đang ngày càng giảm, trước đây mỗi ngày Văn Điển tiếp nhận hơn30 đám, vào những ngày cao điểm anh em phải làm đến tối mịt mới xong, nay cảngày 19-6 chỉ có 2 đám.
Giờ đây, Nghĩa trang Văn Điển đãsạch đẹp và ngăn nắp hơn trước nhiều. Hơn 10.000 ngôi mộ ngay ngắn được chămsóc, những hàng cây cao rợp bóng mát, những con đường lát gạch khô ráo kể cảnhững hôm trời mưa, những nhà gửi tro cốt trang nghiêm, mát mẻ… cho thấy bóngdáng một công viên nghĩa trang trong tương lai không xa. Khi Văn Điển ngừng hungtáng, người dân Thanh Trì tạm yên tâm. Nhưng người dân nội thành vẫn phải chịunhiều xáo trộn...
Theo Đức Trường
Hà Nội mới
