Thông gai là một loại cây dại thường leo lên hàng rào quanh
nhà. Tuy không được ai chăm sóc, nhưng nó có sức sống mãnh liệt và phát
triển rất nhanh. Nếu như các loại cây khác trong vườn vào những trưa
nắng héo sầu và rũ rượi, thì cây thông gai lại kiên cường trườn ra và
đem màu xanh ngăn ngắt của mình đón lấy những tia nắng gay gắt của mặt
trời.
Không rõ tên gọi chính xác của nó là gì, nhưng có lẽ vì thân của nó có
những cây gai nhọn bám quanh nên người dân quê tôi mặc nhiên gọi nó là
cây thông gai. Lá thông gai khi sờ vào có cảm giác nham nhám bàn tay,
khi vò nhẹ đưa lên ngửi có mùi chua chua, và thường được dùng nấu canh
với cá biển mà đặc biệt là cá giò thì ngon tuyệt.
Cá giò có thân hình dẹp gần giống như cá liệt, màu vàng nhạt và lấm
tấm những đốm xanh. Loại to nhất bằng bàn tay, loại nhỏ cỡ hai ngón tay.
Cá giò lớn người ta thường dùng nấu canh với thơm, cà chua hay khế đều
được, còn cá giò nhỏ thì nấu với lá thông gai.
Khi lưới được nhiều cá giò nhỏ, ngư dân còn dùng làm mắm, gọi là mắm cá
giò. Mắm có hương vị rất đặc trưng, ăn kèm với bún tươi thì ngon hết
sẩy. Dân quê tôi rỉ tai nhau, ăn cá giò có thể chữa được bệnh mất ngủ,
chính vì thế mà khi vào mùa, những mớ cá giò tươi rói luôn có sức hấp
dẫn đối với các mẹ, các chị khi đặt chân vào hàng cá.
Nấu canh cá giò với lá thông gai rất đơn giản. Bắt nồi nước lên, đun
sôi, cho cá giò đã làm sạch vào, nêm gia vị, tiếp đến cho lá thông gai
vào, tắt bếp. Khi múc canh ra tô, rắc lên vài cọng hành ngò để thêm phần
bắt mắt. Trời nóng hừng hực, húp một thìa canh vào miệng, cảm giác cái
nóng trong người dịu đi rất nhiều.
