Theo thông báo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), trong tuần này, NHNN sẽ chínhthức ban hành quyết định về việc dừng hoạt động huy động và cho vay vàng.

Tại cuộc họp với các ngân hàng thương mại cuối tuần trước, đại diện NHNNcũng cho biết kể từ ngày 1/5 tới sẽ chính thức dừng hoạt động cho vayvàng, sau đó ngày 1/5/2013 tiếp tục dừng nghiệp vụ huy động vàng.

Trao đổi với PV, lãnh đạo Vụ Chức năng của NHNN nói việc cấm cho vay vàhuy động vàng thể hiện rõ quyết tâm của NHNN trong việc chống tình trạng“vàng hóa” nền kinh tế, bên cạnh mục tiêu chống “đô la hóa”, nhằm nângcao sức mạnh của VND. Tuy nhiên, đồng thời với việc cấm, NHNN sẽ banhành nhiều chính sách khác để có thể quản lý đồng bộ thị trường vàng,đảm bảo nhu cầu hợp pháp của người dân, cũng như mục tiêu của chính sách.

Theo TS Nguyễn Đức Độ, Viện Kinh tế - Tài chính, mục tiêu cấm huy động vàcho vay vàng nhằm "đẩy" người dân chuyển từ gửi vàng sang tiền tiết kiệm vàvay mượn bằng VND.

Không có giải pháp mới, sẽ rất lãng phí!
Sẽ lãng phí nếu nguồn vàng rất lớn trong dân không được huy động để phục vụ cho nền kinh tế (Ảnh: Đào Ngọc Thạch)

Tuy nhiên, theo ông Độ, giải pháp này chưa chắc đã mang lại hiệu quả vìthường người dân thích giữ vàng do đồng nội tệ luôn bị mất giá do lạm phát.Khi đó, NHNN sẽ khó kiểm soát được do lúc này vàng đã ra khỏi hệ thống NH,trở thành giao dịch không chính thức bên ngoài thị trường tự do.

Thậm chí, "có thể do cấm vàng, cấm ngoại tệ nên người ta phải đổ xô vay VNDnên lãi suất sẽ rất cao, hoạt động DN trở nên vô cùng khó khăn", TS Độ nói.

Cần tạo “sânchơi” chính thức cho người dân

Vấn đề đặt ra hiện nay, theo chuyên gia Phí Đăng Minh (Hiệp hội NH), là cầncó giải pháp để khơi thông dòng chảy của vàng trong dân, không thể để lãngphí nguồn lực rất lớn này.

Theo ông Minh, hiện chưa có cơ quan nào thông báo chính thức về số vàng dựtrữ trong dân, tuy nhiên căn cứ vào số vàng miếng của SJC sản xuất từ 1988đến tháng 4/2008 khoảng 11 triệu lượng, tương đương 410 tấn (trị giá 12,3 tỉUSD), một lượng vàng rất lớn. Nếu tính cả các thương hiệu vàng khác khoảng200 tấn, thì số lượng vàng nhập khẩu về là hơn 600 tấn. Nếu trừ đi số vàngxuất khẩu khoảng 200 tấn, cùng sai số do buôn lậu..., số vàng còn lại trongdân khoảng 400 tấn, tương đương 12 tỉ USD. 

"Nếu chỉ cấm mà không có các giải pháp huy động mới thì sẽ rất lãng phí”,ông Minh lo ngại.

Đồng quan điểm trên, theo chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh, hiện có khoảng 45%tiền để dành của dân dưới dạng vàng, nhất là ở nông thôn, chỉ có 24% là tiềnmặt gửi NH, còn lại đầu tư vào ngoại tệ, bất động sản. 

Để tận dụng nguồn lực trên, cũng như đáp ứng nhu cầu và quyền được giữ hoặcmua bán vàng của người dân, TS Ánh đề xuất Bộ Tài chính có thể huy động vốnbằng trái phiếu vàng. Sau đó, NHNN đưa số vàng này ra nước ngoài để hoán đổilấy ngoại tệ, dạng như cầm cố để lấy vốn cho đầu tư.

"Khi đó thay vì cấp phép cho các doanh nghiệp nhập vàng thì có thể mua vàngtrực tiếp từ Chính phủ. Chính phủ nhiều nước đã huy động vốn vàng của dânđồng thời có công cụ bảo hiểm rủi ro khi giá vàng biến động", TS Ánh chobiết.

Rất nhiều chuyên gia đã kiến nghị, khi người dân không được gửi vàng, cũngkhông được mua bán vàng miếng tự do thì cần phải tạo ra một “sân chơi” chínhthức để đảm bảo quyền được lựa chọn, được đầu tư của người dân. Cụ thể cầnthành lập sàn giao dịch vàng vật chất, để đáp ứng nhu cầu của những ngườimuốn đầu tư và mua bán vàng.

Kinh nghiệm từ các nước

Theo ông Phí Đăng Minh, để phát hành trái phiếu vàng thành công cần quy định các thủ tục mua, bán thanh toán cụ thể, rõ ràng minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia. Các cơ quan tham mưu, quản lý cần phân tích và dự đoán chính xác diễn biến giá vàng quốc tế trong những năm tới để đảm bảo tính hiệu quả. Chuyên gia này dẫn chứng, hiện Hàn Quốc và Trung Quốc đã thực hiện thành công chính sách huy động vàng trong dân khi nền kinh tế khó khăn, nhà nước thiếu ngoại tệ, đây là biện pháp tích cực để thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vàng nhàn rỗi trong dân.

Theo AnhVũ
Thanh Niên