Theo công bố củaBộ GD-ĐT, đến nay đã có 237 trường ĐH, CĐ và trung cấp chuyên nghiệp hoàn thànhtự đánh giá, trong đó bậc ĐH có 100 trường. Bộ cũng đặt mục tiêu đến năm 2015-2020 có 90-95% trường ĐH hoàn thành tự đánh giá, chuyển sang giai đoạn đánh giángoài.
Nhìn vào số trường tham gia kiểmđịnh nhằm xây dựng “văn hóa chất lượng”, nhiều người thấy lạc quan. Nhưng tốc độkiểm định quá nhanh ở một số trường khiến không ít người lo ngại về chất lượngthực hiện kiểm định và cả những chuyển biến thực chất đằng sau các báo cáo.
Mọi việclại như cũ
Theo GS Nguyễn MậuBành, thành viên hội đồng kiểm định chất lượng, các trường ĐH nước ngoài cần ítnhất 18 tháng để tự đánh giá và khắc phục các tồn tại trước khi đăng ký kiểmđịnh chất lượng giáo dục. Trong khi đó ở VN, có trường ĐH chỉ cần sáu tháng đểlàm việc này.
 |
| Các tân cử nhân Trường ĐH Sư phạm TP.HCM trong ngày tốt nghiệp 5-8-2010. Đây là một trong những trường đã tiến hành kiểm định - Ảnh: Như Hùng |
Đáng lo hơn, quabáo cáo tự đánh giá, có thể thấy thực tế đào tạo của các trường còn nhiều bấtổn. Thế nhưng, sau khi hoàn thành báo cáo tự đánh giá, việc đưa ra chiến lượctrong khắc phục tồn tại ở thời kỳ “hậu tự đánh giá” chưa được nhiều trường chúý. Theo TS Nguyễn Kim Dung - Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, nhiều trường chưa có kếhoạch và chiến lược cụ thể nhằm nâng cao chất lượng các chương trình đào tạotheo định hướng đa dạng. Phần lớn các trường được đánh giá “có chương trình đàotạo nhưng vẫn còn nhiều bất cập so với yêu cầu của hệ thống tín chỉ”.
TS Dung nhận xét:“Qua thực tế Trường ĐH Sư phạm TP.HCM và trao đổi thông tin với các trường khác,sau tự đánh giá, chất lượng đội ngũ vẫn chưa được cải tiến rõ rệt, đặc biệt vềchuyên môn, nghề nghiệp. Nhiều tài liệu quan trọng có liên quan đến giảng viên,sinh viên như chương trình đào tạo, kế hoạch giảng dạy vẫn chưa được công khaitrên trang web, tạo điều kiện cho người học tiếp cận thông tin”.
Theo đánh giá củacác chuyên gia đánh giá ngoài, nghiên cứu khoa học là một trong những điểm yếukém nhất của các trường ĐH VN. TS Nguyễn Kim Dung cho rằng đề tài nghiên cứukhoa học không những không tăng mà còn giảm. Giải thích về những bất cập chậmđược khắc phục, một số hiệu trưởng cho rằng sau tự đánh giá, do sự vụ quá nhiều,thiếu lãnh đạo, thiếu kế hoạch cải tiến chất lượng, thiếu kinh phí nên mọi việctrở lại như cũ.
“Văn hóachất lượng” còn xa
Theo TS Hồ Tấn Sính- Trường ĐH Ngoại ngữ - tin học TP.HCM, một trong những cản trở lớn trong quátrình tham gia kiểm định là nhận thức của cán bộ quản lý, giảng viên, sinh viênvề lĩnh vực đảm bảo và kiểm định chất lượng giáo dục còn rất mơ hồ. Cán bộchuyên trách về việc này không được đào tạo có hệ thống bài bản, phần lớn chưaqua tập huấn về nghiệp vụ, thiếu kinh nghiệm về mọi mặt.
Cũng chính vì vậymà kể cả khi giai đoạn tự đánh giá hoàn thành, việc xây dựng “văn hóa chấtlượng” làm cơ sở cho mỗi thành viên trong nhà trường biết đến công việc của mìnhvà ý thức rõ việc phải đảm bảo chất lượng là điều cực kỳ khó khăn. Bởi đó khôngđơn thuần là rà soát thực trạng, lập báo cáo mà là định hướng khắc phục, giảipháp khắc phục và cách để duy trì phát triển chất lượng.
PGS Nguyễn CôngKhanh, giám đốc Trung tâm Đảm bảo chất lượng và khảo thí Trường ĐH Sư phạm HàNội, cho rằng để xây dựng “văn hóa chất lượng” sau kiểm định, phải có giải phápkhắc phục theo lộ trình hợp lý, nhiều hoạt động phải được duy trì thường xuyên,định kỳ, trên cơ sở hệ thống các quy định, cơ chế thưởng, phạt rõ ràng, minhbạch.
TS Nguyễn Văn Minh,giám đốc Trung tâm Đảm bảo chất lượng Trường ĐH Ngoại thương, đề xuất Bộ GD-ĐTnên tổ chức các cuộc giao lưu, tọa đàm học hỏi kinh nghiệm giữa các trung tâmđảm bảo chất lượng của các trường để chia sẻ các mối quan tâm chung, hỗ trợ lẫnnhau, dần dần hình thành cộng đồng đảm bảo chất lượng, xây dựng các hình mẫuquản lý chất lượng điển hình ở các cấp độ khác.
TS Nguyễn Kim Dungcho rằng để tránh tình trạng “quay về như cũ”, Bộ GD-ĐT cần yêu cầu lãnh đạo cáctrường phải cam kết cải tiến chất lượng và khắc phục các bất cập, bên cạnh đó làxây dựng cơ chế khuyến khích các trường tham gia kiểm định và đảm bảo chấtlượng.
Tuy nhiên, theo ôngPhạm Xuân Thanh, phó cục trưởng Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục BộGD-ĐT, cho đến nay Bộ GD-ĐT mới chỉ có duy nhất giải pháp khuyến khích cáctrường tham gia hoạt động kiểm định chất lượng là tính điểm thi đua và xem xéttăng chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm. Nhưng đối với nhiều trường, giải pháp nàykhông đủ tác động vì thực tế họ còn tuyển không đủ chỉ tiêu được giao.
Theo VĩnhHà
Tuổi Trẻ
