Nhiều ngân hàng đã phải tăng lãi suất huy động USD. Đây là giải pháp tình thếcủa các ngân hàng, khi mà dự báo nhu cầu vay vốn ngoại tệ cuối năm tăng lêntrong khi ngân hàng đã cho vay ngoại tệ quá nhiều trong những tháng đầu năm.

Xuất khẩu đáquý, kim loại quý và sản phẩm trong tám tháng đầu năm đã lên tới trên 1,6 tỉ USD,chủ yếu là vàng mua gom từ người dân.

Trả lời báochí, TS Lê Xuân Nghĩa, phó chủ tịch uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng,đợt điều chỉnh tỷ giá này là làm cho giá trị thực của VND và USD cân bằng hơn.

Tuy nhiên,trong thời gian ngắn trước mắt, các ngân hàng vẫn đẩy lãi suất huy động USD lêncao có phần vì e ngại người dân rút USD.

Theo tiến sĩ Võ Trí Thành, phó việntrưởng viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), nguyên nhân quan trọngnhất đẩy lãi suất huy động USD lên cao có thể do mức phá giá 2% VND chưa đủ đểtạo ra cân bằng cung cầu trên thị trường. Ngoài ra, những áp lực khác từ thôngtư 13, thâm hụt cán cân thương mại, thâm hụt thanh toán vãng lai… là nguyên nhânkhiến các ngân hàng sẽ phải tăng lãi suất huy động USD.

Lãi suất USD tăng có cân bằng được cung - cầu?
Xuất khẩu đá quý, kim loại quý và sản phẩm trong tám tháng đầu năm đã lên tới trên 1,6 tỉ USD, chủ yếu là vàng mua gom từ người dân (Ảnh: Lê Quang Nhật)

Chovay quá nhiều ngoại tệ

Nguyên nhânđược nhắc đến nhiều nhất góp phần tạo sự căng thẳng trên thị trường ngoại tệ làdo tín dụng USD sáu tháng đầu năm tăng 27%, dẫn đến tình trạng vượt khả năng chitrả của các tổ chức tín dụng. Vì vậy, ngân hàng phải đẩy lãi suất huy động USDđể tạo nguồn luân chuyển vốn mới, đảm bảo nhu cầu cho vay và thanh toán ngoại tệ.

Thời báo kinh tế Sài Gòn đưa tin, theo uỷ ban Giám sát tài chính Quốc gia,dư nợ cho vay ngoại tệ của toàn hệ thống ngân hàng vượt tổng huy độngngoại tệ khoảng 40.000 tỉ đồng, tương đương 2,05 tỉ đôla Mỹ.

Lãi suất USD tăng có cân bằng được cung - cầu?

Thông tư 13được ngân hàng Nhà nước ban hành và sẽ có hiệu lực vào ngày 1.10.2010 cũng đượcliệt vào đối tượng gây tăng lãi suất USD trong mấy ngày qua.

Theo công văn số120/HHNN gửi ngân hàng Nhà nước của hiệp hội Ngân hàng và 14 ngân hàng thànhviên, nguyên nhân mấu chốt khó hạ lãi suất là do quy định của thông tư 13về nguồn vốn huy động sử dụng để cho vay không bao gồm tiền gửi không kỳ hạn củacác tổ chức kinh tế, kho bạc Nhà nước, bảo hiểm xã hội và các tổ chức khác. Điềunày khiến nguồn vốn dành để cho vay giảm đi.

“Như vậy, ngoài 20% nguồn vốn huy động không được sử dụng để cho vay theo côngthức tính của ngân hàng Nhà nước, thì còn khoảng 15% tiền gửi không kỳ hạn kểtrên không được sử dụng cho vay. Do đó, phần nguồn vốn để đảm bảo khả năng thanhtoán là 20% + 15% = 35% trên tổng nguồn vốn huy động. Tỷ lệ này là quá cao,không hợp lý”, trích văn bản số 120/HHNN.

Lãisuất USD tăng tới đâu?

ACB tăng lãi suất huy động USD ở các kỳ hạn 1 - 9 tháng từ 0,15 - 0,2%/năm, dao động từ 3,6 - 4,4 %/năm. Eximbank tăng lãi suất huy động lên mức cao nhất là 4,45%/năm. Eximbank còn tặng lãi suất từ 0,2%/năm đối với khách hàng từ 50 tuổi trở lên gửi “Tiết kiệm chọn kỳ lãnh lãi”. Một số ngân hàng khác như SeABank, ABBANK… cũng đã tăng lãi suất huy động USD cao nhất bằng hoặc trên 5%/năm.

Dù vậy, việctăng lãi suất USD sẽ không thể diễn ra mạnh mẽ.

Tiến sĩ CaoSỹ Kiêm, nguyên thống đốc ngân hàng Nhà nước, cho rằng, ngân hàng không thể đẩylãi suất huy động USD lên cao quá bởi còn phải xét trong tương quan với VND vàcác đồng ngoại tệ khác.

Việc tăng lãi suất USD không hợp lý có thể dẫn đến việcngười dân rút tiền VND mua USD gửi ngân hàng, thì lại tạo ra mất cân đối về tiềnVND.

Hơn nữa, khi xuất hiện sự căng thẳng, ngân hàng Nhà nước sẽ dùng chức năngquản lý để kìm hãm đà tăng lãi suất của đồng ngoại tệ này.

Theo ôngKiêm, mức lãi suất cho vay USD hợp lý hiện nay là ở mức 6- 7%/năm. Để giảiquyết vấn đề lãi suất này, theo ông Kiêm, rất có thể, một số vấn đề trong thôngtư 13 sẽ được sửa đổi, ông Kiêm nói.

TheoMinh Huệ
SGTT