Bốn câu “thần chú” của cha mẹ có thể khiến trẻ trở nên rụt rè và câu thứ tư là câu phổ biến nhất

Mỗi cuối tuần, trẻ em trong khu đều ra sân chơi rất đông. Ban đầu chỉ có 2 hoặc 3 đứa trẻ chơi, và những đứa trẻ khác sẽ tham gia khi chúng nhìn thấy họ, dần dần “đội” chơi ngày càng đông hơn. Tuy nhiên, dù đội bóng lớn đến đâu, nhóc Qiqi cũng chỉ biết dựa lưng vào tường nhìn chúng với ánh mắt ghen tị mà không tham gia.

Ảnh minh họa

Có người nhìn thấy vậy đã động viên cậu bé ra chơi cùng cho vui, tuy nhiên Qiqi vẫn không nhúc nhích, cậu nhìn xuống chân mình và nói một cách rụt rè: "Cháu không dám chơi, cháu sợ tôi làm không tốt!".

Khi người này còn đang ngạc nhiên trước câu trả lời của cậu nhóc thì từ xong vọng lại giọng lanh lảnh như quát của một người phụ nữ, đó là mẹ của Qiqi: “Đủ rồi đấy. Con còn không nhớ mang cặp đi học. Con không thể làm tốt bất cứ việc gì, bóng bánh nữa chỉ thêm loạn…".

Nghe mọi người trong khu nói chuyện, họ thường nghe mẹ của Qiqi khiển trách cậu bé vì đã làm xấu và làm sai với những ngôn từ chỉ trích phũ phàng, kiểu như: “Con thật ngu ngốc", "Làm thế nào mà con luôn luôn làm mọi điều tồi tệ như vậy"… mỗi lần Qiqi mắc lỗi.

Người mẹ này đôi khi giận quá mất khôn, cứ mắng con cho bõ tức mà không biết rằng Qiqi đã trở nên ngày càng “kém cỏi” hơn bởi những ngôn ngữ tiêu cực này, thậm chí ngay cả cảm hứng chơi bời tự nhiên của một đứa trẻ cũng bị đè nén mà không dám chơi với những đứa trẻ khác.

Ảnh minh họa

Thực tế, người lớn chúng ta cũng rất sợ thị phi và những lời chỉ trích, thế nhưng lại không ý thức được rằng trẻ em cũng như vậy, những lời mắng mỏ con cái hằng ngày tưởng như bình thường nhưng lại như những câu “thần chú” sát thương đang gây nhức nhối tâm hồn trẻ nhỏ. Dưới đây là 4 kiểu câu nói phổ biến của rất nhiều bậc cha mẹ hiện nay, nó chẳng những không làm trẻ tốt lên được mà còn khiến chúng ngày càng tự ti, rụt rè hơn. Phụ huynh thông thái nên hiểu điều đó và nhanh chóng khắc phục ngay nếu bản thân cũng đang trong trường hợp tương tự.

1. “Con làm gì cũng đều không tốt, rốt cuộc con có thể làm cái gì?"

Trẻ con là trẻ con, và mức độ làm việc của chúng đương nhiên không thể so sánh với những người lớn như chúng ta. Đôi khi những đứa trẻ muốn giúp bố mẹ lấy một vài cuốn sách, nhưng vì cánh tay của chúng không đủ vững chắc nên những cuốn sách trên tay chúng rơi vãi khắp nơi, hoặc những đứa trẻ quên lời mẹ và không mang theo đồ mẹ dặn…

Tình trạng này xảy ra rất nhiều trong cuộc sống, vốn dĩ đứa trẻ chỉ tốt bụng, nhưng nếu cha mẹ lại quở trách, đứa trẻ sẽ không dám quan tâm hay giúp đỡ cha mẹ nữa bởi chúng nghi ngờ năng lực bản thân và ngày càng trở nên kém cỏi hơn.

Trên thực tế, người lớn chúng ta cũng sẽ có lúc quên không cầm theo đồ đạc như Qiqi đã làm. Vì vậy, phụ huynh đừng trách bọn trẻ khi chung sơ suất vì điều đó sẽ khiến bọn trẻ nghi ngờ khả năng của bản thân, thậm chí mất hết can đảm để ra ngoài vui chơi cùng bạn bè.

Ảnh minh họa

2. "Thật là ngu ngốc, tại sao con không thể giải quyết một vấn đề đơn giản như vậy!"

Chủ đề nuôi dạy con cái luôn là đề tài than thở của các bà mẹ với vô vàn những câu chuyện, tình huống khác nhau. Chẳng hạn có đứa trẻ đánh vần các chữ cái khá tốt, nhưng lại không thể đọc chuẩn khi ghép vần, một bảng nhân đọc lần lượt thì thuộc lòng nhưng hỏi bất kỳ lộn xộn là ấp úng không nói được… Mỗi lần như vậy, bố mẹ bé lại lo lắng nhảy dựng lên, thậm chí chế giễu “Con thật kém cỏi. Đơn giản vậy mà không thôi mà không làm nổi sao” khiến đứa trẻ bị mắc kẹt trong xấu hổ và tự ti…

Thực tế, những vấn đề tương tự trên đối với người lớn quả thực đơn giản nhưng đối với những đứa trẻ chưa mở mang trí óc hoàn toàn cần dành thời gian nhiều hơn để hiểu rõ. Nếu cha mẹ dán nhãn con cái một cách mù quáng và nhấn mạnh sự ngu ngốc của chúng nhiều lần sẽ khiến lòng trẻ bực bội, nghi ngờ về khả năng học tập của bản thân, thậm chí có thể sa sút, mất hứng thú học tập. Phụ huynh đừng vội đổ lỗi cho năng lực của trẻ mà hãy bình tĩnh và cùng trẻ phân tích vấn đề, cách dạy kèm trẻ hiệu quả nhất chính là bài tập về nhà, bố mẹ hãy cùng con làm và hướng dẫn con chi tiết hơn nhé.

3. “Bố/mẹ nói không là không, còn ngoan cố con sẽ bị đánh"

Khi một đứa trẻ muốn mua đồ trượt patin, nhưng cha mẹ bé kiên quyết từ chối, bé vặn lại “Các bạn khác đều có mà mà sao con không được”. Lúc này, nhiều bậc cha mẹ sẽ càng tức giận hơn, lời qua tiếng lại nặng nề với trẻ: “Sao đây? Nói không thì thôi, đừng có mà ngoan cố… ”.

Nếu cha mẹ thường sử dụng hình ảnh "uy quyền" của mình để gây áp lực với con cái và không cho chúng cơ hội để phản bác hay bày tỏ mong muốn của mình, trẻ sẽ trở nên cực kỳ dễ bị thỏa hiệp và không dám bày tỏ ý kiến của mình khi gặp phải những điều không công bằng. Những đứa trẻ không dám phản kháng, cho dù bị ức hiếp cũng không dám lên tiếng, càng ngày sẽ càng trở nên rụt rè và thận trọng đến tự ti.

Do đó, khi cha mẹ không đồng ý với con cái, nên giải thích lý do cho trẻ kịp thời, thay vì dùng “uy nghiêm” để bắt trẻ phải nhường nhịn. Hãy là một bậc cha mẹ dân chủ và yêu thương con, để trái tim của trẻ bớt tổn thương.

Ảnh minh họa

4. “Nhìn các bạn khác rồi nhìn lại chính mình xem, sao lại thua xa như vậy”

Đây chính là hiệu ứng “Con nhà người ta” mà hầu hết bố mẹ nào cũng đang mắc phải mà trẻ thì rất rất không thích điều này. Nếu cha mẹ thường so sánh sự thiếu sót của con mình với sự xuất sắc của những đứa trẻ khác, không chỉ bản thân cha mẹ sẽ thất vọng mà trái tim của con cái cũng sẽ bị ảnh hưởng. Khi đó, năng lực và áp lực tâm lý cũng sẽ tăng lên, trong lòng trẻ sẽ nảy sinh cảm giác thất bại rằng không bao giờ chúng có thể so sánh được với người khác, lâu dần chúng sẽ ngày càng trở nên kém cỏi hơn.

Mỗi đứa trẻ lớn lên đều khác nhau, ưu điểm và khuyết điểm của chúng cũng khác nhau, bố mẹ đừng phóng đại những khuyết điểm của trẻ và đừng đánh giá thấp những ưu điểm của trẻ. Hãy tạo cho trẻ một sân khấu để thể hiện bản thân, để trẻ có thể trưởng thành hơn.

Tóm lại, mọi đứa trẻ cần được đối xử dịu dàng. Những lời nói vô ý thức của cha mẹ có thể là con dao găm làm tổn thương trái tim trẻ. Học cách nói chuyện với con cái là điều mà cha mẹ nào cũng nên nắm vững.

Làm mẹ

Nuôi dạy con thời hiện đại ba mẹ cần lưu ý những gì để hiệu quả?

Theo V.K - Vietnamet